Trung tâm kiểm soát – đầu tư (Investment center) là gì? Chỉ tiêu đánh giá
Trung tâm kiểm soát – đầu tư
Khái niệm
Trung tâm kiểm soát – đầu tư hay còn gọi là Trung tâm đầu tư dịch sang tiếng Anh là Investment center.
Trung tâm kiểm soát – đầu tư là nơi nhà quản trị kiểm soát cả về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và đầu tư tài sản. Trung tâm chủ yếu thực hiện hoạt động đầu tư vào các thành viên khác.
Đặc điểm
Trong một công ty thường gồm có nhiều trung tâm đầu tư và trung tâm lợi nhuận. Trung tâm này có đặc điểm là đầu vào và đầu ra đều được đo lường bằng đơn vị tiền tệ.
Giám đốc trung tâm không chỉ chịu trách nhiệm về việc tạo doanh thu, lập kế hoạch nhằm kiểm soát các khoản chi phí của trung tâm mà còn chịu trách nhiệm về mua sắm, sử dụng, thanh lí tài sản theo nguyên tắc sinh lời.
Do vậy, để tạo ra trung tâm này thì thường nhà quản lí trung tâm phải có kiến thức chuyên môn về các cơ hội đầu tư và cách thức thu thấp thông tin phù hợp để ra các quyết định cho trung tâm. Trung tâm thường là bộ phận độc lập hoặc là chi nhánh của doanh nghiệp.
Chỉ tiêu đánh giá
Để đánh giá hoạt động của trung tâm, nhà quản trị cấp cao thường xem xét thông qua lợi nhuận thu được từ các khoản đầu tư so với khoản đầu tư vào các thành viên khác. Thông thường, trung tâm được đánh giá trên cả hai mặt kết quả và hiệu quả.
- Về mặt kết quả: được đánh giá tương tự như trung tâm lợi nhuận. Tức là, để đánh giá và kiểm soát hoạt động quản lí tại trung tâm, chúng ta phải xem xét và so sánh lợi nhuận thực tế đạt được với lợi nhuận ước tính theo dự toán.
- Về mặt hiệu quả: để đánh giá thì cần có sự so sánh giữa lợi nhuận đạt được với tài sản hay giá trị đã đầu tư vào các thành viên khác. Hai công cụ thường được sử dung để đánh giá là tỉ lệ hoàn vốn đầu tư (ROI) và lợi nhuận thặng dư (RI).
+ ROI (Return on investment): là công cụ để đánh giá của trung tâm đầu tư, với chỉ tiêu này có thể so sánh hiệu quả giữa các trung tâm đầu tư. Thông thường, nhà quản trị sử dụng chỉ tiêu này để đánh giá 2 nội dung:
Đánh giá hiệu quả đầu tư của các trung tâm đầu tư và các doanh nghiệp có vốn đầu tư khác nhau.
Sử dụng chỉ tiêu để tìm ra nhân tố tác động đến hiệu quả quản lí, từ đó đưa ra các giải pháp thích hợp giúp cho công ty đạt được doanh nghiệp đạt được mục tiêu của mình.
+ RI (Residual income): là phần thu nhập còn lại sau khi trừ đi thu nhập mong muốn tối thiểu từ tài sản hoạt động của trung tâm đầu tư. Chỉ tiêu RI là khoảng chênh lệch giữa ROI thực tế và ROI tối thiểu.
RI thường được sử dụng để đánh giá hiệu quả của trung tâm theo cách tiếp cận thu nhập thăng dư. Mục đích là tối đa hóa lợi nhuận thặng dư chứ không phải tối đa hóa ROI, như vậy RI đã khắc phụ được nhược điểm của ROI.
RI = Lợi nhuận – (Vốn đầu tư × ROI mong muốn)
(Tài liệu tham khảo: Qui trình, công cụ và tiêu chuẩn kiểm soát, Trung tâm đào tạo từ xa, Đại học Kinh tế Quốc dân)