Trung tâm kiểm soát - thu nhập là gì? Hệ thống chỉ tiêu đánh giá

Trung tâm kiểm soát - thu nhập là trung tâm mà người quản lí chịu trách nhiệm về việc tạo ra doanh thu, nhà quản lí trung tâm này không chịu trách nhiệm về lợi nhuận hay vốn đầu tư.

19-05-2020

18-05-2020

Trung tâm kiểm soát - thu nhập là gì? Hệ thống chỉ tiêu đánh giá - Ảnh 1. — Hình minh hoạ (Nguồn: smallbizclub)

Trung tâm kiểm soát – thu nhập

Khái niệm

Trung tâm thu nhập là trung tâm mà người quản lí chịu trách nhiệm về việc tạo ra doanh thu, nhà quản lí trung tâm này không chịu trách nhiệm về lợi nhuận hay vốn đầu tư.

Các quyết định của nhà quản trị trung tâm này thường liên quan đến hoạt động bán hàng. Trung tâm này, thường gắn với cấp quản lí cơ sở như bộ phận kinh doanh, trưởng bộ phận bán hàng...

Trong một số trường hợp, trung tâm thu nhập không tách biệt mà gắn với trung tâm lợi nhuận, bởi đôi khi khuyến khích tăng doanh thu lại có thể dẫn đến tăng lợi nhuận.

Hệ thống chỉ tiêu đánh giá

Trách nhiệm của nhà quản trị trung tâm này là tổ chức hoạt động tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ sao cho đạt được doanh thu lớn nhất mà không kiểm soát đối với việc thiết lập giá bán hay lập dự toán về chi phí của trung tâm.

Xuất phát từ mục tiêu của nhà quản trị, hệ thống chỉ tiêu được xây dựng để đánh giá trung tâm này đước xét trên hai mặt: kết quả và hiệu quả.

- Về mặt kết quả: được đánh giá dựa vào so sánh doanh thu đạt được thực tế so với doanh thu dự toán của bộ phận (hay trung tâm thụ nhập).

Xem xét dự toán tiêu thụ, trên cơ sở phân tích chênh lệch do ảnh hưởng bởi những nhân tố liên quan đến doanh thu như: đơn giá bán, số lượng bán, cơ cấu sản phẩm tiêu thụ...

Chênh lệch doanh thu = Doanh thu thực tế - Doanh thu dự toán

Qua việc đánh giá này để xem trung tâm này có đạt được doanh thu như dự toán hay không? Tìm hiểu các nguyên nhân gây lên, tác động đến việc thực hiện mục tiêu. Xác định được mức đóng góp của trung tâm vào mục tiêu chung của tổ chức.

- Về mặt hiệu quả: việc đánh giá về mặt hiệu quả của trung tâm này là tương đối khó vì đầu ra của trung tâm được lượng hóa bằng tiền nhưng đầu vào của trung tâm thì không (trung tâm này không chịu trách nhiệm về giá thành hay giá vốn hàng bán).

Chi phí của trung tâm không thể so sánh với doanh thu của trung tâm. Do vậy, để đánh giá tính hiệu quả của trung tâm này thường so sánh giữa chi phí thực tế và chi phí dự toán của trung tâm.

Với mục tiêu của nhà quản trị trung tâm thu nhập là tăng doanh thu, nhà quản trị cấp cao sẽ thông qua hệ thống báo cáo để đánh giá về mặt kết quả và hiệu quả hoạt động của trung tâm.

Trên cơ sở so sánh doanh thu thực hiện với doanh thu dự toán đã được phê duyệt; đồng thời phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến chỉ tiêu doanh thu như giá bán, khối lượng tiêu thụ và cơ cấu sản phẩm tiêu thụ...

Mặt khác, tùy theo cơ cấu quản trị của tổ chức mà nhà quản trị chịu trách nhiệm về trung tâm thu nhập có thể là giám đốc kinh doanh, trưởng phòng kinh doanh, cửa hàng trưởng... mức độ chi tiết phụ thuộc vào cơ cấu tổ chức và yêu cầu thông tin của tổ chức.

(Tài liệu tham khảo: Qui trình, công cụ và tiêu chuẩn kiểm soát, Trung tâm đào tạo từ xa, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Năm công (Man-Year) là gì? Ý nghĩa