Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng (Interbank Interest Rates) là gì?
Hình minh họa. Nguồn: Getty Imagine.
Lãi suất liên ngân hàng (Interbank Interest Rates)
Lãi suất liên ngân hàng hay còn gọi là lãi suất qua đêm, trong tiếng Anh gọi theo một số cách là Interbank Interest Rates, Overnight Interest Rates.
Lãi suất liên ngân hàng (Interbank Interest Rates) là lãi suất cho vay ngắn hạn giữa các ngân hàng với nhau trên thị trường liên ngân hàng. Các khoản vay có kì hạn ngắn (cho vay qua đêm hoặc một vài tuần), mặc dù lãi suất của khoản vay vẫn tính theo năm.
Đặc điểm của lãi suất liên ngân hàng
- "Lãi suất cho vay do các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thỏa thuận".
- "Trong trường hợp ngân hàng có diễn biến bất thường, Ngân hàng Nhà nước qui định lãi suất cho vay để các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện".
(Theo thông tư số 21/2012/TT-NHNN và thông tư 18/2016/TT-NHNN)
- Lãi suất này luôn biến động lên xuống tùy thuộc thời điểm trong ngày và có tác động khá mạnh đến nền kinh tế. Các tổ chức công bố thông tin (Ngân hàng Trung ương, Bloomberg,…) sẽ tập hợp số liệu của các ngân hàng, tính toán đưa ra một con số bình quân vào buổi sáng.
Tại sao có lãi suất liên ngân hàng
Có hai nguyên nhân dẫn đến việc cho vay, đi vay giữa các ngân hàng trên thị trường liên ngân hàng.
Lí do đầu tiên là vì các ngân hàng cần phải báo cáo kết quả kinh doanh hàng ngày, trong đó cần chú trọng đến tỉ lệ dự trữ bắt buộc của ngân hàng ở mức cho phép. Nếu ngân hàng nào không đảm bảo mức tỉ lệ dự trữ bắt buộc này cần phải đi vay các ngân hàng khác để bù vào.
Lí do thứ hai là vì trong hoạt động kinh doanh, các ngân hàng nhỏ thường bị thiếu vốn, nhất là vốn ngắn hạn. Để đảm bảo khả năng thanh toán các khoản ngắn hạn cho khách hàng vay và cho vay nhằm duy trì hoạt động hiệu quả thì các ngân hàng thường đi vay những ngân hàng lớn có nguồn vốn dồi dào hơn.
Vai trò của lãi suất liên ngân hàng đối với thị trường tài chính
- Lãi suất liên ngân hàng thể hiện tình trạng cung cầu tiền trên thị trường dự trữ của các ngân hàng thương mại, do đây là nơi các ngân hàng có thể nhanh chóng vay nợ để có thêm dự trữ, hoặc cho vay các khoản dự trữ dư thừa ngắn hạn.
- Lãi suất liên ngân hàng cũng chi phối bởi lãi suất do ngân hàng trung ương cho các ngân hàng trung gian vay. Mức độ chi phối này phụ thuộc vào sự phát triển của hoạt động thị trường mở và tỉ trọng sử dụng vốn vay ngân hàng trung ương của các ngân hàng trung gian.
- Lãi suất trên thị trường liên ngân hàng cũng là một trong các chỉ tiêu mà ngân hàng trung ương sử dụng để điều hành và thực thi chính sách tiền tệ.
Lãi suất liên ngân hàng trên thị trường tài chính quốc tế
Trên thị trường tài chính quốc tế, lãi suất liên ngân hàng được sử dụng là chuẩn cho các khoản vay thường là lãi suất LIBOR (lãi suất cho vay liên ngân hàng trên thị trường London). Lãi suất LIBOR được sử dụng để xác minh lãi suất cho các công cụ tài chính khác. Ví dụ, lãi suất trái phiếu phát hành bằng đồng EURO được xác định là bằng LIBOR+1%.
(Theo Giáo trình Lý thuyết tài chính tiền tệ, NXB ĐH Kinh tế Quốc dân)
