Kế toán hàng tồn kho (Inventory Accounting) là gì? Cách thức hoạt động và ưu điểm

Kế toán hàng tồn kho

Khái niệm

Kế toán hàng tồn kho trong tiếng Anh là Inventory Accounting.

Kế toán hàng tồn kho là một phần của kế toán, liên quan đến việc định giá và tính toán những thay đổi trong tài sản hàng tồn kho.

Hàng tồn kho của một công ty thường liên quan đến hàng hóa trong ba giai đoạn sản xuất: nguyên vật liệu, hàng hóa dở dang và thành phẩm chuẩn bị để bán.

Kế toán hàng tồn kho sẽ gán giá trị cho các mục trong mỗi ba qui trình này và ghi lại chúng dưới dạng tài sản của công ty.

Tài sản này là hàng hóa có thể sẽ có giá trị trong tương lai cho công ty, vì vậy định giá hàng tồn kho cần chính xác thì giá trị của công ty mới được định giá đúng.

Các mặt hàng tồn kho ở bất kì trong ba giai đoạn sản xuất có thể thay đổi về giá trị. Thay đổi về giá trị có thể xảy ra vì một số lí do như bị khấu hao, giảm giá trị, lỗi thời, khách hàng thay đổi thị hiếu, nhu cầu tăng, nguồn cung thị trường giảm,…

Một hệ thống kế toán hàng tồn kho chính xác sẽ theo dõi những thay đổi trong hàng tồn kho ở cả ba giai đoạn sản xuất và điều chỉnh giá trị tài sản của công ty và chi phí liên quan đến hàng tồn kho tương ứng.

Cách thức Kế toán hàng tồn kho hoạt động

Nguyên tắc kế toán chấp nhận chung GAAP yêu cầu hàng tồn kho phải được hạch toán đúng theo một nguyên tắc tiêu chuẩn, để hạn chế khả năng lợi nhuận bị phóng đại do đánh giá thấp giá trị hàng tồn kho.

Lí do là vì doanh thu được tạo ra bằng cách bán hàng tồn kho. Nếu chi phí hàng tồn kho bị đánh giá thấp, thì lợi nhuận liên quan đến việc bán hàng tồn kho có thể bị phóng đại lên. Điều đó làm bơm phồng giá trị của công ty.

Nguyên tắc GAAP cũng đưa ra các yêu cầu nhằm ngăn cản một công ty phóng đại giá trị bằng cách phóng đại giá trị của hàng tồn kho.

Vì hàng tồn kho là một tài sản, nó ảnh hưởng đến giá trị chung của công ty. Một công ty đang sản xuất hoặc bán một mặt hàng lỗi thời làm giá trị hàng tồn kho giảm. Nếu không biết điều này thì giá trị của công ty sẽ được tính toán là lớn nhưng bản chất thì giá trị công ty đang giảm.

Ưu điểm của Kế toán hàng tồn kho

Kế toán hàng tồn kho là đại diện chính xác về sức khỏe tài chính của công ty. Tuy nhiên, có một số lợi thế bổ sung để theo dõi giá trị của các mặt hàng thông qua các giai đoạn sản xuất tương ứng.

Cụ thể, kế toán hàng tồn kho cho phép doanh nghiệp đánh giá nơi họ có thể tăng lợi nhuận biên trên một sản phẩm tại một giai đoạn cụ thể trong chu kì sản xuất sản phẩm đó. Điều này có thể thấy trong các sản phẩm đòi hỏi thời gian hoặc chi phí đặc biệt trong các giai đoạn sản xuất thứ cấp.

Các mặt hàng như dược phẩm, máy móc và công nghệ là ba sản phẩm đòi hỏi chi phí lớn sau khi thiết kế ban đầu.

Bằng cách đánh giá giá trị của sản phẩm ở một giai đoạn nhất định ⁠như thử nghiệm lâm sàng hoặc vận chuyển sản phẩm, công ty có thể điều chỉnh các biến ở giai đoạn đó để giữ giá trị sản phẩm, trong khi đó tăng lợi nhuận biên của họ bằng cách giảm chi phí.

(Theo Investopedia)