Mỹ cần một 'phép màu' để thoát khỏi bẫy suy thoái
Cần một "phép màu"
Ông Stephen Roach - cựu Chủ tịch Morgan Stanley chi nhánh châu Á, cựu nhà kinh tế của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và hiện là giảng viên cấp cao tại Đại học Yale, cảnh báo rằng Mỹ cần một “phép màu” để tránh được suy thoái.
Chia sẻ với CNBC, ông nhận định: “Chúng ta chắc chắn sẽ phải đối mặt với suy thoái khi những tác động chậm trễ của chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ hiện tại bắt đầu phát huy tác dụng. Hiện thì chưa có động tĩnh gì đâu”.
Vị chuyên gia cho rằng Chủ tịch Fed Jerome Powell không có lựa chọn nào khác ngoài áp dụng chiến lược thắt chặt tiền tệ của người tiền nhiệm Paul Volcker. Vào đầu những năm 1980, Volcker đã phải tăng mạnh lãi suất để chế ngự lạm phát.
“[Chúng ta] đành phải chấp nhận con đường đau đớn mà Paul Volcker từng làm để dập tắt lạm phát. Cựu Chủ tịch Fed phải để tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt lên trên 10%”, ông Roach nhấn mạnh.
Bất chấp các đợt tăng lãi suất vừa qua của Fed, tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ vẫn đang duy trì ở mức 3,5% - mức thấp nhất kể từ năm 1969. Dữ liệu có thể thay đổi vào ngày 2/9 khi Cục Thống kê Lao động công bố báo cáo việc làm tháng 8.
Ông Roach dự đoán tỷ lệ thất nghiệp sẽ bắt đầu đi lên. “Thực tế là tỷ lệ thất nghiệp chưa xê dịch bao nhiêu. Đồng thời, nhìn vào các động thái chính sách của Fed từ đầu năm đến nay, chúng ta có thể thấy họ cần phải làm thêm nhiều việc nữa”, ông bày tỏ.
“Tỷ lệ thất nghiệp có lẽ phải tăng lên trên 5%, tôi hy vọng là nó không tăng quá mạnh. Song, cũng có khả năng số liệu sẽ vọt lên mức 6%”, cựu Chủ tịch Morgan Stanley chi nhánh châu Á dự đoán.
Điểm mấu chốt cuối cùng có thể là người tiêu dùng. Ông Roach suy đoán rằng họ sẽ sớm đầu hàng do lạm phát cao dai dẳng. Một khi người tiêu dùng nản lòng, Roach dự đoán sự suy giảm trong chi tiêu sẽ ảnh hưởng đến toàn nền kinh tế và gây ra nỗi đau trên thị trường lao động.
“Tăng trưởng GDP có thể giảm tổng cộng khoảng 1,5% - 2%. Và tỷ lệ thất nghiệp có thể tăng tối thiểu 1 - 2 điểm %. Nền kinh tế của chúng ta sẽ rơi vào suy thoái, một cuộc suy thoái thông thường”, vị chuyên gia nhận định.
Ở thời điểm hiện tại, ông Roach lưu ý rằng điều tồi tệ nhất vẫn chưa xảy đến. Trong cuộc phỏng vấn với CNBC, ông dự đoán một cuộc suy thoái (nếu quả thực xảy ra) có thể kéo dài đến năm 2024.
Tương tự, ông Steve Hanke - giáo sư chuyên ngành kinh tế ứng dụng tại Đại học Johns Hopkins, cũng dự báo nền kinh tế Mỹ sẽ suy thoái. Song, lập luận của ông Hanke không liên quan tới lãi suất chính sách của Fed.
Chia sẻ với CNBC, vị giáo sư của Đại học Johns Hopkins cho hay: “Chúng ta sẽ rơi vào suy thoái vì 5 tháng đã trôi qua và tăng trưởng cung tiền M2 đều bằng 0. Fed thì thậm chí không quan tâm đến khía cạnh này”.
Các nhà đầu tư thường sử dụng cung tiền M2 để đánh giá tổng cung tiền và lạm phát trong tương lai. Trong vài tháng gần đây, cung tiền đã bị đình trệ và nhiều khả năng sẽ dẫn tới một cú lao dốc về kinh tế, ông Hanke nói.
“Chúng ta sẽ có một cuộc suy thoái mạnh vào năm 2023”, vị giáo sư cảnh báo.
“Chiến tranh lạnh” với Trung Quốc
Tình hình ở nước ngoài cũng không khả quan hơn, ông Roach nhận định. Vị giảng viên của Đại học Yale cho rằng nền kinh tế toàn cầu cũng sẽ chìm vào suy thoái.
Ông không chắc liệu hoạt động kinh tế của Trung Quốc có thể giảm bớt tác động của một cuộc suy thoái tiềm tàng hay không, khi mà nước này vẫn duy trì chính sách Zero COVID hà khắc, chuỗi cung ứng vẫn còn tắc nghẽn và căng thẳng với phương Tây không dứt.
Ngoài ra, Roach đặc biệt lo lắng về mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. “Trong 5 năm qua, chúng ta đã đi từ chiến tranh thương mại sang chiến tranh công nghệ và giờ là chiến tranh lạnh”, ông nói.
“Khi chúng ta đã ở trong quỹ đạo xung đột, chỉ cần một chút căng thẳng cũng có thể thổi bùng những vấn đề nghiêm trọng hơn rất nhiều”, ông Roach cảnh báo.
