Hiệu ứng tháng Giêng (January Effect) là gì? Các nghiên cứu và chỉ trích

Hình minh hoạ. Nguồn: rhino-report.tradeviewforex.com

Hiệu ứng tháng Giêng

Khái niệm

Hiệu ứng tháng Giêng trong tiếng Anh là January Effect.

Hiệu ứng tháng Giêng là sự gia tăng theo mùa của giá cổ phiếu trong tháng một. Các nhà phân tích thường cho rằng sự phục hồi này là sự gia tăng mua cổ phiếu nối tiếp sự giảm giá thường xảy ra vào tháng 12. Vào tháng 12, các nhà đầu tư thường báo tháo cổ phiếu để hiện thực hoá các khoản lỗ nhằm được giảm thuế. 

Ngoài ra một cách giải thích khác cho hiện tượng này là các nhà đầu tư sử dụng tiền thưởng cuối năm cho các khoản đầu tư vào tháng tiếp theo.

Hiệu ứng tháng Giêng dường như có ảnh hưởng lớn đến các cổ phiếu vốn hoá nhỏ hơn là các cổ phiếu vốn hoá lớn và trung bình do chúng có tính thanh khoản thấp hơn.

Giải thích hiệu ứng tháng Giêng

Bên cạnh việc hiện thực hoá các khoản lỗ để giảm thuế và dùng tiền thưởng đầu tư vào thị trường, một lời giải thích khác cho hiệu ứng tháng giêng có liên quan đến tâm lí nhà đầu tư. Một số nhà đầu tư tin rằng tháng 1 là tháng tốt nhất để bắt đầu một chiến lược đầu tư hoặc có lẽ là thực hiện quyết tâm trong năm mới là bắt đầu đầu tư cho tương lai.

Một số người tuyên bố rằng các nhà quản lí quĩ đầu tư mua cổ phiếu của những doanh nghiệp hàng đầu vào cuối năm và loại bỏ cổ phiếu của những doanh nghiệp đang thua lỗ để làm đẹp cho báo cáo tài chính cuối năm của họ. Tuy nhiên lí do này là không đúng vì việc mua và bán sẽ chủ yếu ảnh hưởng đến các cổ phiếu lớn.

Bán tháo cổ phiếu cuối năm cũng thu hút người mua vào cổ phiếu do họ biết rằng giá cổ phiếu giảm không phải do giá trị nội tại của công ty. Trên quy mô lớn, điều này có thể đẩy giá cổ phiếu cao hơn vào tháng một.

Các nghiên cứu và chỉ trích hiệu ứng tháng Giêng

Một nghiên cứu phân tích dữ liệu từ năm 1904 đến 1974, kết luận rằng lợi nhuận trung bình của cổ phiếu trong tháng một lớn hơn gấp 5 lần so với bất kì tháng nào khác trong năm, đặc biệt xu hướng này thường xảy ra ở các cổ phiếu vốn hóa nhỏ. 

Công ty đầu tư Salomon Smith Barney đã thực hiện một nghiên cứu phân tích dữ liệu từ năm 1972 đến 2002 và thấy rằng các cổ phiếu có vốn hoá nhỏ đạt được kết quả tốt hơn vượt trội so với các cổ phiếu có vốn hoá lớn.

Tuy nhiên, dữ liệu cho thấy hiệu ứng tháng Giêng ngày càng suy giảm.

Một cựu giám đốc của Tập đoàn Vanguard đã chỉ trích hiệu ứng tháng Giêng, nói rằng sự kiện bất thường theo mùa không mang lại cho nhà đầu tư bất kì cơ hội đáng tin cậy nào. Ông cũng cho rằng hiệu ứng tháng Giêng nhỏ đến mức chi phí giao dịch cần thiết để lợi dụng nó sẽ chiếm hết cả lợi nhuận.

Cũng có ý kiến cho rằng hiện tại có quá nhiều người biết về hiệu ứng tháng Giêng, và các hành động của họ được phản ánh vào giá trên thị trường, dẫn đến hiệu ứng này bị vô hiệu hoá.

(Theo investopedia.com)