Dự trữ không phải tiền vay (Non-Borrowed Reserves) là gì? Đặc điểm

Dự trữ không phải tiền vay

Khái niệm

Dự trữ không phải tiền vay trong tiếng Anh là Non-Borrowed Reserves.

Dự trữ không phải tiền vay là khoản dự trữ mà một tổ chức tài chính nắm giữ bằng tiền mặt của chính tổ chức đó chứ không phải là tiền đi vay từ các tổ chức tài chính khác.    

Đặc điểm

Với hệ thống ngân hàng dự trữ phân đoạn, các tổ chức tài chính lưu kí hay tổ chức tài chính nhận tiền gửi (mà hầu hết chúng ta cho là các ngân hàng) chỉ nắm giữ một lượng tiền hạn chế trong tổng số tiền gửi của họ ở dạng thanh khoản tại mọi thời điểm. 

Các tổ chức tài chính này đầu tư hoặc cho vay phần lớn các khoản tiền gửi mà họ nhận được từ khách hàng.     

Tuy nhiên, để tăng sự ổn định tài chính, các ngân hàng trung ương không khuyến khích việc quá tập trung vào cho vay và đầu tư mà không giữ lại khoản dự trữ nào để dự phòng. 

Các ngân hàng trung ương áp đặt các khoản dự trữ bắt buộc, buộc các tổ chức này phải giữ một phần tiền nhất định dưới dạng tiền mặt hoặc gửi vào tài khoản tại ngân hàng trung ương.   

Để đáp ứng các yêu cầu dự trữ bắt buộc này, các ngân hàng có thể vay từ ngân hàng trung ương nếu họ cần tiền mặt. 

Ở Mỹ, ngân hàng trung ương chính là Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Fed cung cấp tỉ lệ cho vay qua đêm cho các ngân hàng thương mại với một mức chiết khấu. 

Ở Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) đóng vai trò là ngân hàng trung ương.

Ngân hàng trung ương cho ngân hàng thương mại vay nhằm giúp các ngân hàng này quản lí và đáp ứng nhu cầu thanh khoản ngắn hạn với tỉ lệ chiết khấu được gọi là lãi suất tái chiết khấu (discount window).   

Dự trữ từ tài sản của riêng ngân hàng và không phải từ đi vay ngân hàng trung ương như trên, được gọi là dự trữ không phải tiền vay. Quĩ Dự trữ không phải tiền vay được xác định mỗi tuần một lần.   

Trong thực tế, phần lớn tiền dự trữ là Dự trữ không phải tiền vay do nếu ngân hàng vay mượn từ ngân hàng trung ương, lãi suất tái chiết khấu tương đối cao và để lại một ấn tượng không tốt về ngân hàng đó. 

Việc vay thêm tiền để đáp ứng yêu cầu dự trữ cho thấy ngân hàng không được quản lí tốt, và để bản thân rơi vào tình trạng khủng hoảng tiền mặt.   

Dự trữ không phải tiền vay, Dự trữ vượt mức và Dự trữ tự do 

Dự trữ không phải tiền vay của ngân hàng dù có nét tương đồng với dự trữ vượt mức hoặc dự trữ tự do, chúng không phải là hoàn toàn giống nhau.  

 - Dự trữ vượt mức đề cập đến bất kì khoản dự trữ nào mà ngân hàng có vượt quá dự trữ bắt buộc của ngân hàng trung ương, bất kể khoản dự trữ có được từ đi vay hay không. 

 - Dự trữ tự do bằng dự trữ vượt mức trừ khoản dự trữ từ đi vay của ngân hàng, khoản dự trữ này là khoản vốn sẵn sàng được cho vay (hay được gọi là "tự do"). 

Nói cách khác, dự trữ tự do là khoản tiền mặt ngân hàng nắm giữ vượt quá dự trữ bắt buộc, trừ đi bất kì khoản tiền nào được vay từ ngân hàng trung ương.   

Theo lí thuyết, dự trữ ngân hàng giảm trong thời kì mở rộng kinh tế và tăng trong thời kì suy thoái. 

Dự trữ tự do nhiều hơn có nghĩa là tín dụng có sẵn của ngân hàng nhiều hơn, theo lí thuyết sẽ làm giảm chi phí vay và cuối cùng dẫn đến áp lực tăng lạm phát.  

(Theo Investopedia)