Bảo hiểm trách nhiệm dân sự (Civil liability insurance) là gì?

Hình minh họa. Nguồn: coiirm.es

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự (Civil liability insurance)

Định nghĩa

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự trong tiếng Anh là Civil liability insurance hay Third-party insurance. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự là loại bảo hiểm có đối tượng bảo hiểm là trách nhiệm dân sự của người được bảo hiểm phát sinh theo qui định về trách nhiệm dân sự của pháp luật.

Đặc trưng của bảo hiểm trách nhiệm dân sự

(1) Vấn đề xác định giới hạn trách nhiệm bảo hiểm

Trong bảo hiểm trách nhiệm dân sự, có hai phương thức bảo hiểm như sau:

- Bảo hiểm có giới hạn

+ Hợp đồng bảo hiểm qui định mức trách nhiệm

+ Ưu điểm: Giúp doanh nghiệp bảo hiểm xác định được số tiền tối đa trong phạm vi bồi thường.

+ Phí bảo hiểm thấp

+ Nhược điểm: Người được bảo hiểm không được bảo hiểm hoàn toàn đối với rủi ro của mình.

- Bảo hiểm không giới hạn

+ Hợp đồng bảo hiểm không qui định mức trách nhiệm.

+ Trách nhiệm bồi thường của người được bảo hiểm phát sinh bao nhiêu, doanh nghiệp bảo hiểm trả bấy nhiêu.

+ Ưu điểm: Người được bảo hiểm được bảo hiểm hoàn toàn đối với rủi ro của mình.

+ Nhược điểm: Doanh nghiệp bảo hiểm có thể bị phá sản khi các sự kiện bảo hiểm xảy ra nhiều, liên tiếp, phí bảo hiểm cao...

(2) Mối quan hệ giữa người bảo hiểm, người được bảo hiểm và người thứ ba

- Trường hợp 1: Đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự ngoài hợp đồng. 

Trường hợp này có một hợp đồng duy nhất được thiết lập. Đó là hợp đồng bảo hiểm giữa người bảo hiểm và người được bảo hiểm, tại thời điểm kí kết hợp đồng chưa biết người thứ ba.

- Trường hợp 2: Đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự trong hợp đồng.

Có hai bảo hiểm trách nhiệm dân sự được thiết lập là:

+ Hợp đồng bảo hiểm giữa người bảo hiểm và người được bảo hiểm.

+ Hợp đồng bảo hiểm giữa người được bảo hiểm và người thứ ba.

Tại thời điểm kí kết hợp đồng, đã biết người thứ ba (thậm chí có thể tính được tương đối mức độ thiệt hại lớn nhất)

Lưu ý: Người thứ ba là người không thuộc một trong hai bên của hợp đồng bảo hiểm nhưng có liên quan tới sự kiện bảo hiểm. Trong bảo hiểm trách nhiệm dân sự, người thứ ba là phía nạn nhân trong vụ tai nạn do lỗi của người được bảo hiểm.

(3) Bảo hiểm trách nhiệm dân sự áp dụng nguyên tắc bồi thường.

- Căn cứ bồi thường

+ Dựa vào số tiền mà người được bảo hiểm phải trả cho người thứ ba theo qui định của pháp luật. 

+ Số tiền này có thể được qui định trong một văn bản pháp luật nhất định, do tòa án phán quyết hay theo thỏa thuận giữa người được bảo hiểm và người thứ ba.

- Mục đích bồi thường

Tổng số tiền mà người được bảo hiểm hoặc người thứ ba nhận được nhỏ hơn hoặc bằng thiệt hại thực tế của họ và sự kiện bảo hiểm.

- Hình thức bồi thường

+ Người bảo hiểm bồi thường cho người được bảo hiểm, người được bảo hiểm lại bồi thường cho người thứ ba.

+ Người bảo hiểm yêu cầu người được bảo hiểm sẽ bồi thường trực tiếp cho người thứ ba.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Lí thuyết bảo hiểm, NXB Tài chính)