Chủ thể của hợp đồng bảo hiểm là gì?

Hình minh họa. Nguồn: mortgagefinancegazette

Chủ thể của hợp đồng bảo hiểm

Định nghĩa

Chủ thể của hợp đồng bảo hiểm là các bên tham gia hợp đồng bảo hiểm.

Các bên trong hợp đồng bảo hiểm gồm: Bên bảo hiểm (doanh nghiệp bảo hiểm) và bên được bảo hiểm.

Bên bảo hiểm (doanh nghiệp bảo hiểm)

Bên bảo hiểm hay doanh nghiệp bảo hiểm trong tiếng Anh là Insurer. Doanh nghiệp bảo hiểm là doanh nghiệp được thành lập, tổ chức và hoạt động theo qui định của Luật Kinh doanh bảo hiểm và các qui định khác của pháp luật có liên quan đến kinh doanh bảo hiểm và tái bảo hiểm. 

Doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận yêu cầu bảo hiểm bằng việc giao kết hợp đồng bảo hiểm, cấp cho bên mua bảo hiểm hợp đồng bảo hiểm hoặc bằng chứng về hợp đồng bảo hiểm và vì thế có nghĩa vụ và quyền theo qui định của pháp luật và thoả thuận của hợp đồng bảo hiểm.

Bên được bảo hiểm

Bên được bảo hiểm tiếng Anh là Insured.

Về phương diện pháp lí, bên được bảo hiểm bao gồm ba người với ba tư cách khác nhau, đó là: người tham gia bảo hiểm (bên mua bảo hiểm), người được bảo hiểm và người thụ hưởng (người được hưởng quyền lợi bảo hiểm). Cụ thể như sau: 

Bên mua bảo hiểm 

Bên mua bảo hiểm (còn gọi là người tham gia bảo hiểm) là tổ chức, cá nhân giao kết hợp đồng bảo hiểm với doanh nghiệp bảo hiểm và đóng phí bảo hiểm. 

Bên mua bảo hiểm có thể đồng thời là người được bảo hiểm hoặc người thụ hưởng. 

Để có thể giao kết hợp đồng bảo hiểm, người tham gia bảo hiểm phải đảm bảo qui định về năng lực hành vi dân sự, năng lực pháp luật dân sự. Bên cạnh điều kiện cơ bản đó, pháp luật về kinh doanh bảo hiểm của các quốc gia đều chú ý đến điều kiện thứ hai rất đặc thù của hợp đồng bảo hiểm: người tham gia bảo hiểm phải đảm bảo qui định về quyền lợi có thể được bảo hiểm. 

Giữa đối tượng bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm phải có quan hệ nhất định theo qui định của pháp luật về kinh doanh bảo hiểm.

Người được bảo hiểm 

Người được bảo hiểm là tổ chức, cá nhân có tài sản, trách nhiệm dân sự, tính mạng được bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm. 

Thông thường người được bảo hiểm cũng là người tham gia bảo hiểm. Tuy nhiên, có những trường hợp người tham gia bảo hiểm khác người được bảo hiểm. Chẳng hạn, việc bảo hiểm thân thể cho trẻ em buộc phải có người khác đứng ra tham gia bảo hiểm.

Người được bảo hiểm có thể đồng thời là người thụ hưởng.

Người thụ hưởng 

Người thụ hưởng là tổ chức, cá nhân được bên mua bảo hiểm chỉ định để nhận tiền bảo hiểm theo hợp đồng bảo hiểm con người. 

Thông thường quyền lợi bảo hiểm thuộc về người được bảo hiểm, tuy nhiên trong một số trường hợp người được hưởng quyền lợi bảo hiểm lại là người khác. 

Phức tạp nhất là khi có sự khác nhau giữa người tham gia bảo hiểm, người được bảo hiểm và người được hưởng quyền lợi bảo hiểm trong hợp đồng bảo hiểm con người, đặc biệt là bảo hiểm cho sự cố chết của người được bảo hiểm.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Lí thuyết bảo hiểm, NXB Tài chính; Giáo trình Đại lí bảo hiểm cơ bản, NXB Tài chính)