Bảo hiểm niên kim (Annunity) là gì? Đặc trưng và phân loại

Hình minh họa. Nguồn: egkaveh

Bảo hiểm niên kim (Annunity)

Định nghĩa

Bảo hiểm niên kim trong tiếng Anh gọi là Annunity. Bảo hiểm niên kim còn gọi là bảo hiểm nhân thọ trả tiền định kì hay bảo hiểm trả tiền định kì.

Bảo hiểm niên kim là nghiệp vụ bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống đến một thời hạn nhất định; sau thời hạn đó người bảo hiểm phải trả tiền bảo hiểm định kì cho người thụ hưởng theo thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm. 

Đặc trưng

- Bảo hiểm niên kim (bảo hiểm trả tiền định kì) có thể được đóng phí bảo hiểm một lần hoặc nhiều lần và từ một thời điểm nhất định, theo định kì, người được bảo hiểm nhận được một khoản tiền chi trả từ người bảo hiểm (doanh nghiệp bảo hiểm).

- Độ lớn của các khoản niên kim thông thường là không đổi song cũng có thể tăng lên, tuỳ theo sự thoả thuận trong hợp đồng bảo hiểm. 

- Các khoản niên kim thường chỉ được trả khi người được bảo hiểm sống.

Hợp đồng bảo hiểm niên kim là một dạng hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trường hợp sống, có nghĩa là khi người được bảo hiểm chết tương ứng với việc chấm dứt thực hiện nghĩa vụ của người bảo hiểm. Người bảo hiểm sẽ được giải phóng mọi nghĩa vụ đã cam kết trong hợp đồng bảo hiểm. 

Trong thực tế, để tránh trường hợp khi người được bảo hiểm vừa đóng phí bảo hiểm xong, chưa được nhận niên kim hoặc mới chỉ nhận được một số ít lần trả tiền từ người bảo hiểm mà người đó đã tử vong (điều này sẽ rất thiệt thòi cho người được bảo hiểm), một số hợp đồng bảo hiểm niên kim được đưa thêm điều khoản hoàn phí bảo hiểm hoặc điều khoản về khả năng chuyển hồi.

Điều này nhằm mục đích tránh sự mất phí và không được trả tiền của người thụ hưởng bảo hiểm trong trường hợp người được bảo hiểm chết trước thời hạn được hưởng niên kim hoặc mới chỉ nhận được một vài niên kim.

Chú ý

- Khi hợp đồng bảo hiểm niên kim có điều khoản hoàn phí bảo hiểm:

+ Nếu như người được bảo hiểm chết trước kì hạn được nhận niên kim thì người bảo hiểm sẽ hoàn phí bảo hiểm cho người thừa kế hợp pháp của người được bảo hiểm. 

+ Tuy nhiên để có thêm điều khoản bổ sung này trong hợp đồng thì thông thường người được bảo hiểm phải nộp thêm một lượng phí bảo hiểm. 

+ Xét về bản chất thì việc hoàn phí bảo hiểm trong bảo hiểm niên kim nhân thọ chính là một bảo hiểm tử kì đơn thuần trong bảo hiểm tử vong.

- Khi hợp đồng bảo hiểm niên kim có điều khoản khả năng chuyển hồi:

+ Điều khoản này sẽ phát huy tác dụng nếu người được bảo hiểm chết, những khoản niên kim chưa được nhận sẽ được chuyển cho một người thụ hưởng khác còn sống. 

+ Chẳng hạn, sau khi người được bảo hiểm chết, khoản trợ cấp sẽ được trả cho vợ hoặc chồng nếu người này còn sống. Trong trường hợp này các khoản trợ cấp định kì của người thứ hai được hưởng có thể thấp hơn mức trợ cấp của người đầu tiên. 

+ Thông thường khoản trợ cấp cho người thứ hai này chỉ có giá trị bằng 50% đến 60% khoản trợ cấp ban đầu và người ta nói rằng khoản trợ cấp đã được chuyển hồi 50% đến 60%.

+ Như vậy, khi các hợp đồng bảo hiểm niên kim có thêm điều khoản về khả năng chuyển hồi, có thể sẽ kéo dài thêm việc trả trợ cấp cho người thụ hưởng bảo hiểm khi người được bảo hiểm chết, chính vì thế khi áp dụng điều khoản này số phí bảo hiểm phải nộp phải cao hơn các hợp đồng bảo hiểm niên kim nhân thọ thông thường. 

Phân loại

Theo các tiêu thức phân loại khác nhau, bảo hiểm niên kim được chia thành: 

- Niên kim trả ngay và niên kim trả sau

- Niên kim tạm thời và niên kim vĩnh viễn (trọn đời)

- Niên kim cố định và niên kim biến đổi

- Niên kim đầu kì và niên kim cuối kì… 

Liên hệ thực tế

- Khoản tiền thanh toán, thường được mô tả là khoản tiền hàng năm, mặc dù trong thực tế nó có thể được trả nửa năm, hàng quí hoặc hàng tháng. 

- Niên kim có thể được trả ngay vào thời điểm kí kết hợp đồng bảo hiểm hoặc trả sau, khi hợp đồng bảo hiểm đã có hiệu lực trong một quãng thời gian nhất định.

Ví dụ: Một hợp đồng trả tiền định kì, được kí kết vào ngày 01/01/2007

+ Nếu qui định thanh toán ngay, điều này đồng nghĩa với việc khoản thanh toán đầu tiên (niên kim thứ nhất) cho người được bảo hiểm được thực hiện ngay trong năm đầu tiên của hợp đồng (thường được thực hiện vào cuối năm).

+ Nếu hợp đồng qui định các khoản trợ cấp trả sau cho người được bảo hiểm, có nghĩa là sau một quãng thời gian nhất định có thể là một vài năm, kể từ thời điểm hợp đồng được kí, người bảo hiểm sẽ trả khoản trợ cấp đầu tiên cho người được bảo hiểm. 

Chẳng hạn như khoản trợ cấp đầu tiên được trả vào thời điểm 01/01/2012.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Đại lí bảo hiểm cơ bản, NXB Tài chính)