Củng cố ngẫu nhiên (Random Reinforcement) là gì?

Củng cố ngẫu nhiên

Khái niệm

Củng cố ngẫu nhiên trong tiếng Anh là Random Reinforcement.

Củng cố ngẫu nhiên là việc tùy ý sử dụng các sự kiện để lựa chọn (hoặc loại bỏ) một giả thuyết hoặc ý tưởng; gán một kĩ năng (hoặc thiếu một kĩ năng) cho một kết quả không có tính hệ thống trong tự nhiên; tìm những bằng chứng ủng hộ cho các hành vi tích cực hoặc tiêu cực từ các kết quả thiếu tính nhất quán - như thị trường tài chính.

Củng cố ngẫu nhiên xảy ra khi một nhà giao dịch qui kết quả ngẫu nhiên thu được là nhờ vào một kĩ năng hoặc do thiếu một kĩ năng cụ thể nào đó. Củng cố ngẫu nhiên có hại cho nhà giao dịch. 

Do bản chất năng động của thị trường, đôi khi một quyết định tồi lại mang lại lợi nhuận, một quyết định sáng suốt lại gây ra thua lỗ. Điều này trở nên đặc biệt tiêu cực nếu một người mới tham gia giao dịch mà không có kế hoạch gì, đạt được một vài thành công và cho rằng thành công này là nhờ vào "trực giác", dù thực tế đó chỉ là may mắn.

Củng cố ngẫu nhiên cũng có thể gây hại cho những người giao dịch đầy kinh nghiệm, nhưng vừa trải qua một chuỗi thua lỗ và tin rằng mình không còn đủ kĩ năng.

Củng cố ngẫu nhiên có thể tạo ra những thói quen xấu lâu dài cực kì khó phá vỡ. Nó giống nhưi những người nghiện cờ bạc, họ tiếp tục chơi bởi vì phần thắng đủ để giữ chân họ ở đó, nhưng tất nhiên về mặt lâu dài họ đang mất tiền. 

Ví dụ về củng cố ngẫu nhiên

Ví dụ 1: Tin cậy vào ngẫu nhiên

John từng học và làm việc trong lĩnh vực kinh tế, theo dõi bản tin và thị trường chứng khoán, nhưng chưa từng tham gia giao dịch và chưa từng xác định chiến lược giao dịch cho bản thân. John mới mở tài khoản chứng khoán, chọn mua 200 cổ phiếu chỉ vì thấy giá của nó đang tăng nhanh. Đến chiều, John bán chúng và thu về 100 USD lợi nhuận, và cho rằng mình có "khiếu" giao dịch chứng khoán.

Vấn đề chính là một vài giao dịch thành công không đủ để chứng tỏ một nhà giao dịch sẽ có lợi nhuận trong thời gian dài. John cần đảm bảo rằng anh ta không rơi vào cái bẫy tin rằng các phương pháp hiện tại sẽ mang lại thành công lâu dài, vì nó chưa được thử nghiệm đủ. Nhà giao dịch có thể tin tưởng sai lầm rằng, nếu một phương pháp đúng trong một lần, thì nó có thể đúng trong hầu hết hoặc mọi trường hợp.

Ví dụ 2: Từ bỏ chiến lược

John đã giao dịch trên thị trường một vài năm. Anh nhận ra rằng tiếp cận thị trường mà không suy nghĩ kĩ, không có kế hoạch một sai lầm. Anh đã khắc phục những vấn đề rõ trong ví dụ đầu tiên và hiện có một kế hoạch giao dịch vững chắc để tiếp cận thị trường. Phương pháp này đã hoạt động tốt trong hai năm qua, và giúp anh kiếm được tiền.

Tuy nhiên, dạo gần đây John đã thua lỗ trong 9 giao dịch liên tiếp và anh bắt đầu lo lắng rằng kế hoạch của mình không còn hiệu quả. Do đó, John thay đổi chiến lược giao dịch, vì anh cảm thấy phương pháp của mình không còn đúng. 

Vấn đề là John đã từ bỏ phương pháp thành công của mình với một phương pháp chưa được kiểm chứng. Điều này có thể đưa John lại quay trở lại vấn đề trong ví dụ đầu.

John đã không nhận ra rằng, tính ngẫu nhiên có thể tạo ra các chuỗi chiến thắng với một phương thức giao dịch sai lầm, và cũng có thể tạo ra một chuỗi thua lỗ với một kế hoạch giao dịch tuyệt vời. 

Do đó, điều quan trọng là phải chắc rằng thua lỗ là do kế hoạch giao dịch thực sự không hoạt động được nữa, hay đó chỉ đơn giản là một đợt thua lỗ do các điều kiện thị trường bất thường trong ngắn hạn.

(Theo investopedia)