AI Yếu (Weak AI) là gì? Đặc điểm và hạn chế

AI Yếu

Khái niệm

AI yếu hay trí tuệ nhân tạo yếu, trong tiếng Anh là Weak Artificial Intelligence, viết tắt là Weak AI. AI yếu còn được gọi là AI hẹp (Narrow AI).

AI yếu là trí thông minh của máy móc bị giới hạn trong một khu vực cụ thể hoặc hạn hẹp. AI yếu mô phỏng nhận thức của con người và mang lại lợi ích cho nhân loại bằng cách tự động hóa các công việc tốn thời gian và phân tích dữ liệu theo cách mà con người đôi lúc không thể. 

Đặc điểm của AI yếu

AI yếu thiếu đi ý thức của con người, mặc dù nó có thể mô phỏng điều đó. Một ví dụ minh họa kinh điển về AI yếu, là thí nghiệm tưởng tượng "Phòng Trung Hoa" của John Searle. 

Thí nghiệm này nói rằng, một người ở ngoài phòng có thể có cuộc hội thoại bằng tiếng Trung với một người trong phòng, mà người này được hướng dẫn cách trả lời bằng tiếng Trung. Người trong phòng có vẻ như là nói tiếng Trung, nhưng thực tế, họ thực sự không thể nói hoặc hiểu một từ nào nếu như không được nhắc lời. Đó là bởi vì người đó giỏi làm theo hướng dẫn chứ không phải vì biết nói tiếng Trung. Chúng thoạt nhìn có vẻ giống AI mạnh - máy móc có trí thông minh tương đương với não người - nhưng chúng thực sự chỉ có AI yếu. 

Hệ thống AI yếu không có trí tuệ tổng quát, chúng chỉ có trí tuệ đặc trưng cho một lĩnh vực nào đó. Ví dụ: một AI là một chuyên gia trong việc hướng dẫn bạn lái xe từ điểm A đến điểm B thì thường không có khả năng thách đấu bạn trong trò chơi cờ vua. Một AI có thể giả cách nói tiếng Trung với bạn thì có lẽ không thể quét nhà được. 

AI yếu giúp biến dữ liệu lớn thành những thông tin có thể sử dụng bằng cách phát hiện các mẫu và đưa ra dự đoán. Ví dụ, nguồn cấp tin tức (news feed) của Facebook, mặt hàng được đề xuất của Amazon và Siri của Apple, công nghệ iPhone đều trả lời được những câu hỏi của người dùng. Bộ lọc thư rác là một ví dụ khác về AI yếu, trong đó máy tính sử dụng thuật toán để tìm hiểu thư nào có khả năng là thư rác, sau đó chuyển chúng từ hộp thư đến tới mục thư rác. 

Hạn chế của AI yếu

Các vấn đề về AI yếu bên cạnh các khả năng hạn chế của nó gồm khả năng gây hại nếu như hệ thống bị lỗi. Ví dụ, một chiếc xe không người lái tính toán sai vị trí của một phương tiện sắp đến gần và gây ra va chạm chết người. Hay khả năng gây hại nếu như hệ thống được sử dụng bởi kẻ nào đó có dụng ý xấu. Ví dụ như một kẻ khủng bố sử dụng xe tự lái để vận chuyển chất nổ tại khu vực đông người. Một vấn đề khác nữa là, nó phải xác định ai là người gây ra lỗi vì sự cố hoặc lỗi thiết kế. 

Một mối quan tâm rộng hơn nữa là mất việc làm do số lượng công việc được tự động hóa ngày càng tăng. Liệu thất nghiệp có tăng vọt hay xã hội có phải đưa ra những cách thức mới cho con người để làm sao đạt được hiệu quả kinh tế hay không? 

Mặc dù khả năng có một tỉ lệ lớn người lao động mất việc có thể rất đáng sợ, nhưng cũng có lí do để mong đợi điều đó xảy ra. Vì những nghề nghiệp mà chúng ta không thể dự đoán được có thể sẽ xuất hiện, khi AI ngày càng được sử dụng rộng rãi.

(Theo Investopedia)