Sơ đồ tài nguyên thôn, xã (Village Resource Maps) là gì? Các bước thực hiện
Sơ đồ tài nguyên thôn, xã
Khái niệm
Sơ đồ tài nguyên thôn, xã trong tiếng Anh được gọi là Village Resource Maps.
Sơ đồ tài nguyên thôn, xã chỉ ra các đặc điểm và nguồn tài nguyên mà nông dân xem là quan trọng trong thôn, xã.
Sơ đồ tài nguyên thôn, xã chỉ ra các nguồn tài nguyên khác nhau và phương thức sử dụng.
Sơ đồ tài nguyên thôn, xã chỉ ra các nguồn tài nguyên khan hiếm hoặc dồi dào, xác định cơ hội, đề xuất hoạt động cải thiện hoặc phát triển chúng.
Sử dụng sơ đồ tài nguyên
- Xác định những vấn đề liên quan đến các nguồn tài nguyên và loại đất tại địa phương. Xác định cơ hội cũng như giải pháp thích hợp nhằm cải thiện tình hình quản lí sử dụng đất.
- Lập kế hoạch quản lí sử dụng đất đơn giản.
Các bước thực hiện
Bước 1: Bắt đầu thực hiện trên đất, dùng các vật liệu có ở địa phương
- Đề nghị các hộ dân xác định một địa điểm chính trong thôn, xã để làm mốc định hướng (như trường học...).
- Xác định những địa điểm chính quen thuộc với nông dân như đường xá, nhà cửa, ruộng đồng, đồi núi, sông suối ...
Bước 2: Sử dụng các vật liệu có ở địa phương để xác định các loại tài nguyên và loại đất khác nhau
- Thống nhất các vật liệu tượng trưng cho mỗi loại tài nguyên/địa điểm và lưu ý sử dụng chúng một cách nhất quán từ đầu đến cuối.
Bước 3: Thảo luận hiện trạng sử dụng các loại tài nguyên và loại đất
- Các loại tài nguyên dồi dào hay khan hiếm?
- Mọi người đều có đất sử dụng?
- Các vấn đề hiện nay liên quan đến từng loại đất/tài nguyên?
- Một số hoạt động có thể được thực hiện để cải thiện tình hình?
Bước 4: Sau khi các hộ dân đã xây dựng được sơ đồ trên đất và các nguồn tài nguyên đã được xác định – Sao chép lại sơ đồ sang giấy A0, sử dụng các bút màu khác nhau.
Những điểm cần lưu ý
- Sơ đồ tài nguyên thôn, xã có thể thực hiện cùng với công cụ lát cắt là tốt nhất.
- Kết quả quan trọng nhất của Sơ đồ tài nguyên không phải là một sơ đồ đẹp, bắt mắt, mà thúc đẩy các hộ dân xác định vấn đề cũng như cơ hội liên quan đến các nguồn tài nguyên.
- Các hộ dân sẽ xây dựng Sơ đồ tài nguyên – Cán bộ hỗ trợ chỉ hỏi và thảo luận.
(Tài liệu tham khảo: Bộ công cụ đánh giá nông thôn có sự tham gia - PRA, Chương trình khuyến nông có sự tham gia - PAEX, NXB Nông nghiệp, 2012)