Nguyên tắc phân bổ theo 'mức lãi thô' là gì? Đặc điểm

Theo nguyên tắc phân bổ theo "mức lãi thô", việc phân bổ chi phí kinh doanh chung được phân bổ theo một tỉ lệ nhất định với mức lãi thô.

18-06-2020

17-06-2020

Nguyên tắc phân bổ theo 'mức lãi thô' là gì? Đặc điểm - Ảnh 1. — Hình minh hoạ (Nguồn: tonywalsh)

Nguyên tắc phân bổ theo "mức lãi thô"

Khái niệm

Nguyên tắc phân bổ theo "mức lãi thô" hay một số tài liệu ở nước ta gọi phạm trù này là Số dư đảm phí là một trong nguyên tắc chủ yếu khi phân bổ chi phí kinh doanh.

- Mức lãi thô đơn vị sản phẩm là đại lượng phản ánh sự chênh lệch giữa giá bán sản phẩm và chi phí kinh doanh biến đổi bình quân sản xuất và tiêu thụ một đơn vị sản phẩm đó.

Mức lãi thô một thời kì tính toán của doanh nghiệp là đại lượng phản ánh sự chênh lệch giữa doanh thu và chi phí kinh doanh biến đổi ở thời kì tính toán đó. Theo đó, sẽ có:

Nguyên tắc phân bổ theo 'mức lãi thô' là gì? Đặc điểm - Ảnh 2.

Nguyên tắc phân bổ theo 'mức lãi thô' là gì? Đặc điểm - Ảnh 3.

Như thế, mức lãi thô là phạm trù hàm chứa mức lãi ròng và chi phí kinh doanh cố định.

- Theo nguyên tắc phân bổ theo "mức lãi thô", việc phân bổ chi phí kinh doanh chung được phân bổ theo một tỉ lệ nhất định với mức lãi thô.

Ví dụ

Chẳng hạn người ta có thể phân bổ chi phí kinh doanh cố định cho từng loại sản phẩm hay nhóm loại sản phẩm theo mức lãi thô tính được cho loại (nhóm loại) sản phẩm đó. Ví dụ ở bảng dưới đây, chi phí kinh doanh khấu hao tài sản cố định của tháng 12/2008 của doanh nghiệp X là 450.000.000 đồng.

Nguyên tắc phân bổ theo 'mức lãi thô' là gì? Đặc điểm - Ảnh 4. — Trích chi phí trả lương tháng 12/2015 ở doanh nghiệp X

Nếu doanh nghiệp này tính chi phí kinh doanh đầy đủ, sẽ phải phân bổ chi phí kinh doanh khấu hao tài sản cố định.

Giả sử doanh nghiệp X sản xuất và tiêu thụ 3 loại sản phẩm là A, B và C và đã xác định được mức lãi thô của sản phẩm A là 250.000.000 đồng, của sản phẩm B là 200.000.000 đồng và của sản phẩm C là 300.000.000 đồng sẽ có:

CPKD(KH A) = 450.000.000 × 250.000.000/750.000.000 = 150.000.000 đồng

CPKD(KH B) = 450.000.000 × 200.000.000/750.000.000 = 120.000.000 đồng

CPKD(KH C) = 450.000.000 × 300.000.000/750.000.000 = 180.000.000 đồng

Đặc điểm

Vì trong mức lãi thô có chi phí kinh doanh cố định mà chi phí kinh doanh cố định lại không có quan hệ tỉ lệ với kết quả nên áp dụng nguyên tắc này sẽ dẫn đến độ chính xác của các kết quả phân bổ không cao như nguyên tắc nhân quả.

Người ta chỉ áp dụng nguyên tắc mức lãi thô để phân bổ chi phí kinh doanh chung nếu không áp dụng được nguyên tắc nhân quả.

Cần chú ý rằng phân bổ chi phí kinh doanh theo nguyên tắc này mang tính áp đặt nên tính thuyết phục không cao.

(Tài liệu tham khảo: Thiết kế các điểm chi phí trong doanh nghiệp, Trung tâm Đào tạo từ xa, Đại học Kinh tế Quốc dân)

Hệ thống Tiêu chuẩn Trách nhiệm Xã hội SA 8000 (SA 8000 Standard) là gì?