Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lí với lợi ích cổ đông là gì?

Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lí với lợi ích của các cổ đông nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển lâu dài và bền vững của công ty.

09-09-2019

Hình minh hoạ (Nguồn: kellogg)

Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lí với lợi ích cổ đông

Khái niệm

Nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lí với lợi ích cổ đông phát biểu rằng nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển lâu dài và bền vững của công ty, đòi hỏi phải gắn kết được lợi ích của người quản lí với lợi ích của cổ đông.

Thông thường, tại các công ty cổ phần, cổ đông và người quản lí thuộc về hai nhóm chủ thể khác nhau. Cổ đông là những người chủ sở hữu, là các ông chủ của công ty cổ phần, trong khi, người quản lí lại là người lao động "làm công ăn lương", được thuê để quản lí, điều hành hoạt động của công ty cổ phần.

Chính sự tách rờI quyền sở hữu khỏi việc quản lí, điều hành như vậy dễ tạo ra tình trạng: Người quản lí hành xử vì lợi riêng của mình hơn là vì lợi ích của cổ đông. Điều này làm phát sinh những mâu thuẫn về mặt lợi ích giữa cổ đông với người quản lí, điều hành công ty.

Dĩ nhiên trong trường hợp này, mục tiêu cao nhất của quản lí tài chính doanh nghiệp (tối đa hóa giá trị tài sản cho những người chủ sở hữu) không những không đạt được, mà còn có thể gây ra những tổn hại nhiều mặt cho công ty.

Vì vậy, nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển lâu dài và bền vững của công ty, đòi hỏi phải gắn kết được lợi ích của người quản lí với lợi ích của cổ đông.

Điều kiện

Để làm được điều này, trước hết, các cổ đông cần phải thiết lập được các cơ chế giám sát và kiểm soát, giúp họ theo dõi được quá trình điều hành công ty của người quản lí cũng như đánh giá được xem các quyết định mà người quản lí đưa ra có thật sự vì cổ đông hay không.

Mặt khác, họ cũng phải làm cho người quản lí ý thức được rằng mình có thể bị thay thế nếu không theo đuổi mục tiêu của cổ đông.

Bên cạnh đó, mặc dù chỉ là người làm thuê, nhưng người quản lí có vai trò đặc biệt quan trọng đối với quá trình hoạt động của công ty vì họ chính là người trực tiếp "cầm lái" con tàu công ty cổ phần, thế nên, các cổ đông cần phải dành cho người quản lí những sự tôn trọng nhất định, cần thực sự coi người quản lí chính là người đại diện cho bản thân mình.

Tiếp đến, công ty cần có những chính sách đãi ngộ hợp lí dành cho người quản lí. Chế độ này bao gồm tiền lương, tiền thưởng, các khoản phụ cấp thỏa đáng, điều kiện làm việc đạt chuẩn, chế độ nghỉ phép hợp lí...

Và trên hết, chế độ đãi ngộ này phải khiến cho nhà quản lí cảm nhận được rằng khi họ quản lí và điều hành hoạt động tốt trong phạm vi quyền hạn của mình, toàn tâm, toàn ý vì các mục tiêu của cổ đông, thì lúc đó, công sức của họ sẽ được đánh giá và đền đáp xứng đáng, lợi ích của họ được đảm bảo.

Có thể nói, một chính sách đãi ngộ tốt sẽ khuyến khích người quản lí hành xử vì lợi ích của cổ đông, và ngược lại.

Ngoài ra, công ty có thể lựa chọn những cá nhân xuất sắc trong số các cổ đông chủ chốt để làm người quản lí, để họ thực sự coi lợi ích của cổ đông chính là mục tiêu của quá trình điều hành.

Thực tế và tầm quan trọng

Thực tế ở các nước trên tiên tiến, việc thuê các giám đốc điều hành là một việc làm phổ biến, được nhiều công ty nổi tiếng sử dụng. Bên cạnh các qui định ngặt nghèo về trách nhiệm, quyền hạn là chế độ đãi ngộ cực kì hấp dẫn và được thể hiện rõ trong các hợp đồng được hai bên kí kết.

Đây chính là kết quả của việc vận dụng nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lí với lợi ích của các cổ đông.

Nhờ đó, các công ty này hầu hết đều có thể phát triển lâu dài trong một thể chế quản trị phù hợp và khoa học, dễ dàng tránh được sự căng thẳng về tài chính và nguy cơ phá sản, nhưng lại có khả năng cạnh tranh cao và thường chiếm được thị phần tối đa trên thương trường, tốI thiểu hóa các chi phí, đồng thời tăng thu nhập cho chủ sở hữu một cách vững chắc.

Trong khi đó, ở một số nước, nhất là ở các nước nặng về sở hữu công cộng, nhiều giám đốc ở các công ty mà Nhà nước giữ cổ phần đa số, trước khi về hưu thường có nhiều quyết định, nhiều hợp đồng kinh tế hoàn toàn mang tính trục lợi cá nhân, gây ra các tổn thất đáng kể cho công ty, thậm chí đẩy công ty vào tình trạng trì trệ.

Có thể nói, việc quán triệt nguyên tắc gắn kết lợi ích của người quản lí với lợi ích của các cổ đông sẽ đảm bảo tính hài hòa cho công ty - hài hòa về lợi ích giữa chủ sở hữu và nhà quản lí, hài hòa giữa cống hiến và đãi ngộ, hài hòa giữa lợi ích chung và lợi ích cá nhân,...

Từ đó, tạo ra động lực hoạt động tích cực cho "người cầm lái" nói riêng và toàn bộ người lao động trong công ty nói chung.

(Tài liệu tham khảo: Tài chính Doanh nghiệp, Trung tâm đào tạo từ xa, ĐH Kinh tế Quốc dân)

Nguyên tắc sinh lợi là gì? Yêu cầu