Một chỉ số kinh tế cho thấy Fed đang tăng lãi suất quá tay

Theo CNBC, vào hôm 20/10, nền kinh tế Mỹ đã gửi tín hiệu rằng suy thoái đang cần kề và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể phạm sai lầm chính sách khi cố gắng hạ lạm phát. Theo Chỉ số Kinh tế Đi trước (LEI) của Conference Board, tình hình đã tồi tệ hơn vào tháng 9. LEI đã giảm thêm 0,4% so với tháng trước và 2,8% trong vòng 6 tháng.

“Chỉ số LEI của Mỹ giảm tiếp vào tháng 9, và quỹ đạo đi xuống liên tục trong những tháng gần đây chỉ ra rằng suy thoái ngày càng có khả năng xảy ra vào cuối năm”, ông Ataman Ozyildirim, Giám đốc kinh tế cao cấp tại Conference Board cho biết.

Ông Ozyildrim nói rằng sự yếu kém của chỉ số đã “lan rộng” khi lạm phát, bức tranh việc làm giảm tốc và điều kiện tín dụng thắt chặt đang tạo áp lực lên nền kinh tế.

Chỉ số LEI sử dụng 10 dữ liệu, bao gồm giờ sản xuất, tỷ lệ thất nghiệp, giấy phép xây dựng, các chỉ số chứng khoán và chênh lệch lợi suất trái phiếu. Thông thường, LEI không được coi là một dữ liệu quá quan trọng. LEI là sự tổng hợp của nhiều dữ liệu đã được biết đến, bởi vậy thông tin mang lại không quá mới mẻ.

Nâng lãi suất quá tay

Trong điều kiện hiện nay, chỉ số LEI đang mang ý nghĩa lớn hơn. Xu hướng sụt giảm được ghi nhận cùng thời điểm Fed xem xét tiếp tục thắt chặn hơn nữa nhằm hạ nhiệt lạm phát. Trong lịch sử, Fed thường nới lỏng chính sách khi triển vọng trở nên u ám hơn. Tuy nhiên, các quan chức đang nhấn mạnh rằng Fed còn lâu nữa mới hoàn thành việc tăng lãi suất.

Ông Joseph LaVorgna, nhà kinh tế trưởng của Mỹ tại SMBC Capital Markets và cựu cố vấn của Tổng thống Donald Trump, nhận định: “Fed đã chuyển từ quá dễ dãi sang thành thắt chặt một cách vô trách nhiệm”.

“Khi những tín hiệu cho thấy [nền kinh tế yếu đi], Fed thường sẽ không tăng lãi suất. Nhưng hiện tại, Fed không chỉ tăng mạnh lãi suất mà còn cam kết sẽ tiếp tục thắt chặt hơn nữa”, ông cho biết thêm.

Những nghiên cứu của ông LaVorgna chỉ ra rằng trong những lần các chỉ số hàng đầu sụt giảm, Fed đều ngay lập tức hạ lãi suất hoặc ngừng tăng. Vào đầu năm 2020, Khủng hoảng tài chính 2008 và suy thoái đầu thế kỷ 21, Fed đều hành động nhanh chóng.

Ông LaVorgna lo ngại rằng việc Fed kiên quyết thắt chặt chính sách sẽ tạo ra hậu quả còn tồi tệ hơn trong tương lai. “Độ trễ chính sách sẽ khiến những ảnh hưởng từ động thái của Fed chưa được cảm nhận hoàn toàn. Đáng lo ngại là Fed vẫn chưa ngừng tăng lãi suất”, ông cảnh báo.

Ông LaVorgna không phải là người duy nhất tin rằng Fed đang quá tay trong nỗ lực giảm lạm phát kỷ lục.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, ông Barry Sternlicht, Giám đốc điều hành Starwood Capital Group cho biết, Fed đang gặp rủi ro với "những tai họa không thể ngờ được nếu tiếp tục [thắt chặt], không chỉ tại Mỹ, mà trên toàn cầu”.

Giám đốc điều hành Goldman Sachs David Solomon, Giám đốc điều hành JPMorgan Chase Jamie Dimon và nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos trong những ngày gần đây đều bày tỏ lo ngại về một cuộc suy thoái sắp tới.

Thất vọng vì lạm phát 

Vào hôm 20/10, Chủ tịch Fed chi nhánh Philadelphia Patrick Harker tuyên bố rằng ngân hàng trung ương của Mỹ vẫn còn nhiều việc phải làm trước khi có thể tạm nghỉ. Ông nhận thấy một “sự thiếu tiến bộ đáng thất vọng” trong cuộc chiến chống lạm phát”.

“Những gì chúng ta cần thấy là sự sụt giảm liên tục của một số chỉ số lạm phát trước khi từ bỏ chính sách thắt chặt tiền tệ”, ông Harker cho biết.

Cho đến nay, dữ liệu lạm phát thực sự không ủng hộ Fed. Ngoài các chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân, thì chỉ số CPI “cố hữu” của Fed chi nhánh Cleveland đã tăng 8,5% vào tháng 9, tức mức 7,7% hồi tháng 8.

Chỉ số CPI “cố hữu” được tính toán dựa trên những hàng hóa và dịch vụ ít thay đổi giá cả trong ngắn hạn, chẳng hạn như giá thuê nhà, giáo dục, y tế, xây dựng.

Lạm phát trong ngành dịch vụ đặc biệt dai dẳng, tăng 7,4% trong tháng 9 từ mức 6,8% hồi tháng 8. Hiện tượng này xảy ra khi nền kinh tế chuyển từ nặng về nhu cầu hàng hóa trong đại dịch COVID sang dịch vụ. Các nhà phê bình cũng cho rằng Fed đang theo dõi quá nhiều số liệu lạc hậu. 

Fed đang phải chiến đấu chống lại kỳ vọng lạm phát, hiện đã hạ nhiệt những vẫn có thể sẽ tăng cao hơn khi giá xăng bật trở lại.

Ông Jeffrey Roach, nhà kinh tế trưởng của LPL Financial cho biết: “Thách thức đối với Fed là việc lạm phát vẫn tiếp tục cao trong khi các chỉ báo sớm lại chỉ ra xu hướng ngược lại”.

Theo quan điểm của ông Roach, điểm sáng duy nhất là thị trường tài chính có thể đã phản ánh vào giá gần như toàn bộ những thiệt hại từ lãi suất cao cũng như lạm phát. LEI tiếp tục giảm cũng có thể sẽ cho Fed lý do để chậm lại trong việc tăng lãi suất.

Ông Roach kỳ vọng Fed sẽ nâng lãi suất thêm 0,75 điểm % vào tháng 11 và giảm tốc xuống còn 0,5 điểm % vào tháng 12. “Tóm lại, báo cáo không thay đổi bất cứ điều gì trong cuộc họp tháng 11”, ông nói. “Nhưng LEI chậm lại có thể khiến lãi suất tăng ít hơn vào tháng 12”.