Gộp cổ phiếu (Stock Consolidation) là gì?

Gộp cổ phiếu

Khái niệm

Gộp cổ phiếu trong tiếng Anh là Stock Consolidation, Stock Merge, Share Rollback, hoặc  Reverse Stock Split. 

Gộp cổ phiếu là việc làm giảm số lượng cổ phiếu đang lưu hành của một công ty cổ phần mà không làm thay đổi vốn điều lệ, vốn cổ phần hay giá trị thị trường công ty tại thời điểm gộp cổ phiếu. 

(Theo: Cẩm nang Đầu tư trên Thị trường Chứng khoán, NXB Từ điển Bách Khoa)

Gộp cổ phiếu là một loại hành động của công ty, hợp nhất các cổ phiếu hiện có thành ít cổ phiếu hơn, có giá trị hơn. Quá trình này làm tổng số cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường mở của công ty giảm, và thường báo hiệu công ty đang gặp khó khăn.

Hiểu rõ hơn về gộp cổ phiếu

Gộp cổ phiếu được đề xuất bởi ban quản trị công ty, và phải có được sự chấp thuận của cổ đông để có thể tiến hành.

Gộp cổ phiếu không làm ảnh hưởng đến giá trị của công ty, nhưng đây thường là kết quả của việc cổ phiếu đã mất khá nhiều giá trị. Việc gộp cổ phiếu có thể khiến cổ phiếu công ty chịu thêm áp lực bán mới.

Ví dụ, giả sử một công ty dược phẩm có 10 triệu cổ phiếu đang lưu hành trên thị trường, và được giao dịch với mức giá 5 USD/cổ phiếu. Khi giá cổ phiếu thấp, ban lãnh đạo công ty có thể muốn tăng giá trên mỗi cổ phiếu một cách giả tạo. 

Họ quyết định tiến hành gộp cổ phiếu với tỉ lệ 5:1, về cơ bản có nghĩa là hợp nhất 5 cổ phiếu hiện tại thành một cổ phiếu mới. Khi hoàn thành, công ty sẽ có 2 triệu cổ phiếu mới (10 triệu/5), và mỗi cổ phiếu bây giờ sẽ có giá 25 USD (5*5).

Sự thay đổi tương ứng trong giá cổ phiếu minh chứng cho thực tế là công ty đã không tạo ra bất kỳ giá trị thực nào. Giá trị tổng thể của công ty - được biểu thị bằng vốn hóa thị trường - trước và sau gộp cổ phiếu là không đổi.

Vốn hóa thị trường trước khi gộp cổ phiếu = 5 * 10.000.000 = 50.000.000 USD

Vốn hóa thị trường sau khi gộp cổ phiếu = 25 * 2.000.000 = 50.000.000 USD

Lí do công ty tiến hành  gộp cổ phiếu

Có một số lí do khiến một công ty quyết định gộp cổ phiếu.

Nguyên do đầu tiên là có thể giá cổ phiếu có thể đã giảm xuống mức thấp kỉ lục. Điều này có thể khiến giá cổ phiếu trở nên dễ tổn thương hơn trước áp lực thị trường, hoặc thậm chí không đạt các tiêu chuẩn niêm yết chứng khoán. 

Ví dụ, sàn NASDAQ có thể hủy niêm yết cổ phiếu thường xuyên được giao dịch với mức giá thấp hơn 1 USD/cổ phiếu. Bị hủy niêm yết khỏi một sàn giao dịch cấp quốc gia sẽ khiến cổ phiếu của công ty chuyển sang trạng thái cổ phiếu penny, và buộc phải niêm yết tại các thị trường dành cho cổ phiếu giá trị thấp.

Điều này khiến cho cổ phiếu khó được mua và bán hơn. Do đó, các công ty gộp cổ phiếu để duy trì giá ở mức cao hơn.

Các công ty cũng duy trì giá cổ phiếu cao hơn thông qua việc gộp chia cổ phiếu vì nhiều nhà đầu tư tổ chức và quĩ tương hỗ có chính sách không nắm giữ vị thế tại một cổ phiếu có giá thấp hơn một mức giá trị tối thiểu nào đó. 

Việc cổ phiếu công ty không đủ điều kiện để được mua bởi các nhà đầu tư có quy mô lớn như vậy làm mất đi tính thanh khoản và uy tín của công ty.

Các công ty muốn tư nhân hóa cũng có thể cố gắng giảm số lượng cổ đông thông qua gộp cổ phiếu.

(Tham khảo: Investopedia, Cẩm nang Đầu tư trên Thị trường Chứng khoán, NXB Từ điển Bách Khoa)