Quyền chọn cổ phiếu luật định (Statutory Stock Option) là gì? Đặc điểm Quyền chọn cổ phiếu luật định

Quyền chọn cổ phiếu luật định

Khái niệm

Quyền chọn cổ phiếu luật định trong tiếng Anh là Statutory Stock Option.

Quyền chọn cổ phiếu luật định là một loại quyền chọn cổ phiếu nhân viên mang lại cho người sở hữu quyền lợi thế bổ sung về thuế mà các quyền chọn cổ phiếu không tiêu chuẩn hoặc không theo luật định không có. 

Quyền chọn cổ phiếu luật định yêu cầu một tài liệu nêu rõ kế hoạch có bao nhiêu quyền chọn được cấp cho các nhân viên như thê nào. Những nhân viên này phải thực hiện các quyền chọn được cấp cho họ trong vòng 10 năm kể từ khi nhận được chúng.   

Giá thực hiện quyền chọn không được thấp hơn giá thị trường cổ phiếu tại thời điểm quyền chọn được cấp. 

Quyền chọn cổ phiếu luật định không thể được bán ít nhất một năm sau ngày thực hiện quyền và hai năm sau ngày quyền chọn được cấp. 

Đặc điểm Quyền chọn cổ phiếu luật định 

Nhiều nhà tuyển dụng cung cấp các đặc quyền cho nhân viên của họ như quyền chọn cổ phiếu luật định. Được xem như là quyền chọn cổ phiếu khuyến khích, chúng được sử dụng như một cách để thu hút nhân viên mới tiềm năng hoặc giữ chân nhân viên hiện tại ở lại làm việc với công ty.

Về bản chất, quyền chọn cổ phiếu luật định là công ty chia sẻ một phần lợi nhuận của mình với nhân viên. 

Điều này cho phép nhân viên đóng góp vào sự thành công của công ty bằng cách khuyến khích họ phá vỡ các thành tích họ đã đạt được để nhận được một khoản lương thưởng bổ sung trên mức lương định kì. 

Các quyền chọn cổ phiếu luật định sẽ được ban hành vào ngày cấp quyền, nhưng ngày mà nhân viên thực hiện quyền mua các quyền chọn sẽ là ngày thực hiện quyền. 

Tuy nhiên, trước khi nhân viên có thể thực hiện các quyền chọn của mình, sẽ có một giai đoạn trao quyền thường dài hơn các quyền chọn cổ phiếu không tiêu chuẩn, hoặc các khoản thuế có thể tăng.   

Công đoạn đánh thuế các quyền chọn cổ phiếu luật định khá phức tạp do việc thực hiện các quyền chọn cổ phiếu luật định sẽ không dẫn đến khoản thu nhập chịu thuế ngay cho nhân viên - một trong những lợi thế chính của loại quyền chọn này. 

Thuế lãi vốn sau đó sẽ được tính dựa trên khoản chênh lệch giữa giá thực hiện quyền và giá bán. Loại quyền chọn này cũng được coi là một trong những mục ưu tiên trong thuế tối thiểu thay thế (AMT).  

Theo Sở Thuế vụ (IRS), khi người sử dụng lao động cấp cho nhân viên quyền chọn cổ phiếu luật định, về lí thuyết tổng thu nhập nhân viên sẽ không tăng khi họ nhận quyền hoặc thực hiện quyền chọn. 

Trong thực tế, những nhân viên nhận quyền chọn cổ phiếu luật định có thể rơi vào khung thuế tối thiểu thay thế cho năm họ thực hiện các quyền chọn cổ phiếu khuyến khích.   

Một số lưu ý

Khi bán cổ phiếu có được sau khi thực hiện quyền chọn cổ phiếu luật định, nhân viên sẽ chịu thuế thu nhập tăng lên hoặc khoản khấu trừ. Khoản này thường được đánh giá là lãi vốn hoặc lỗ vốn. 

Với giả định là giá của quyền chọn cổ phiếu sẽ thấp hơn giá thị trường tại thời điểm quyền chọn được thực hiện cho phép nhân viên có thể bán tài sản để kiếm lợi nhuận.   

Nếu nhân viên không đáp ứng được các yêu cầu trong thời gian nắm giữ đặc biệt hay người này bán cổ phần trước khi đạt được khoảng thời gian yêu cầu nắm giữ một năm kể từ ngày thực hiện quyền, thu nhập thu được từ việc bán cổ phiếu đó phải được xử lí như thu nhập bình thường. 

Số tiền đó cũng được thêm vào cơ sở cổ phiếu để tính toán tổn thất hoặc lãi của cổ phiếu.  

Với các kế hoạch mua cổ phiếu cho nhân viên, sau khi sở hữu cổ phiếu bằng cách thực hiện quyền chọn được chuyển nhượng hoặc bán lần đầu tiên, nhân viên nên cung cấp các biểu mẫu từ người sử dụng lao động để xác định và báo cáo thu nhập bình thường và thu nhập vốn.   

(Theo Investopedia)