Chỉ số giá Laspeyres (Laspeyres price index) là gì?

Hình minh họa

Chỉ số giá Laspeyres (Laspeyres price index)

Định nghĩa

Chỉ số giá Laspeyres còn gọi là chỉ số giá bình quân Laspeyres trong tiếng Anh là Laspeyres price index.

Chỉ số giá Laspeyres là chỉ số giá bình quân gia quyền sử dụng quyền số là lượng hàng của năm gốc.

Hay chỉ số giá Laspeyres là chỉ số giá bình quân gia quyền, lấy quyền số là khối lượng thời kì gốc. Điểm đặc biệt của chỉ số Laspeyres là nó sử dụng một nhóm hàng hóa được mua trong thời kì gốc làm cơ sở để so sánh.

Thuật ngữ liên quan

Chỉ số giá Paasche (Paasche price index) là chỉ số giá được gia quyền bằng lượng hàng của năm hiện hành.

Công thức xác định

Chỉ số giá Laspeyres được tính theo công thức:

I_p = ∑(p₁q₀)/∑(p₀q₀)

Trong đó:

I_p là chỉ số giá Laspeyres hay 

p₀ là giá sản phẩm hay giá chứng khoán trong thời kì gốc

p₁ là giá sản phẩm hay giá chứng khoán trong thời kì hiện tại

q₀: khối lượng (quyền số thời kì gốc), còn gọi là lượng hàng của kì gốc

Nhận xét:

- Vì lượng hàng (q₀) được giả định là không thay đổi, nên chỉ số giá Laspeyres chỉ thay đổi khi giá cả thay đổi. Đây là công thức do nhà kinh tế học người Đức - Laspeyres đề xuất năm 1864.

- Phương pháp chỉ số giá bình quân Laspeyres có ưu điểm là không phải theo dõi liên tục sự biến động của quyền số, vì quyền số gốc đã có sẵn ngay ở lần tình đầu tiên. 

- Nhưng nhược điểm của chỉ số giá Laspeyres là không cập nhật được sự thay đổi của khối lượng chứng khoán trong quá trình giao dịch, mua bán.

-  Phương pháp chỉ số giá bình quân Laspeyres ít được áp dụng để tính toán chỉ số. Chỉ có một lượng nhỏ chỉ số chứng khoán trên thế giới áp dụng phương pháp này, ví dụ như FAZ, DAX của Đức.

Ví dụ

Áp dụng chỉ số giá bình quân Laspeyres trong bài toán thống kê

Có số liệu về tình hình tiêu thụ ba loại hàng hóa khác nhau của một cửa hàng như sau:

I_p = ∑(p₁q₀)/∑(p₀q₀) = (45 x 1000 + 60 x 2000 + 22 x 4000)/(30 x 1000 + 50 x 2000 + 20 x 4000) = 253.000/210000 = 1,2048 lần = 120,48%

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình phân tích đầu tư chứng khoán, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân; Từ điển Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân; Chỉ số, Tổ hợp giáo dục Topica)

Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.

Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.

Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.

Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/