Biểu đồ tần suất (Histogram) là gì? Trình tự lập biểu đồ tần suất

Hình minh họa

Biểu đồ tần suất (Histogram)

Định nghĩa

Biểu đồ tần suất trong tiếng Anh là Histogram. Biểu đồ tần suất là một dạng biểu đồ cột cho thấy bằng hình ảnh sự thay đổi, biến động của một tập hợp các dữ liệu theo những hình dạng nhất định.

Ý nghĩa của biểu đồ tần suất

Để đánh giá các chỉ tiêu chất lượng cần thu thập rất nhiều dữ liệu khác nhau và các dữ liệu luôn biến động. Nếu nhìn vào những số liệu thu được một cách ngẫu nhiên đó sẽ rất khó đánh giá hết ý nghĩa của những thông tin mà chúng đem lại và rất khó nhận dạng biến động của chúng.

Để có thể phân tích, đánh giá tình hình chất lượng từ những dữ liệu thu thập được, đưa ra những kết luận chính xác, người ta tập hợp, phân loại, sắp xếp lại chúng biểu diễn sự phân bố dưới những dạng biểu đồ cột khác nhau theo đặc điểm của các dữ liệu thu được.

Căn cứ vào dạng phân bố tần suất bằng đồ thị, người ta có những kết luận chính xác về tình hình bình thường hay bất thường của chỉ tiêu chất lượng, của quá trình. Từ đó đưa ra những quyết định phù hợp để cải tiến, nâng cao chất lượng.

Trình tự lập biểu đồ tần suất

Biểu đồ tần suất được lập theo những bước cơ bản như sau:

1. Thu thập các số liệu (số lượng dữ liệu phải lấy trên 50 mới tốt). Xác định giá trị lớn nhất (X max) và nhỏ nhất (X min) từ bảng dữ liệu đã tập hợp.

2. Tính độ rộng R của toàn bộ các dữ liệu

R = X max – X min

3. Xác định số lớp K. Có hai cách chọn số lớp K áp dụng phổ biến.

- Cách thứ nhất: K = , trong đó n là tổng số dữ liệu trong bảng

- Cách thứ hai: Có thể lấy số lớp K bằng số lớn nhất trong hai số số hàng và số cột của dữ liệu.

Số lớp K là một số nguyên không nên nhỏ hơn 5 hoặc lớn hơn 20.

4. Xác định độ rộng của lớp (h)

h = (X max – X min)/ K = R/K

5. Xác định giới hạn trên (GHT) và giới hạn dười (GHD) của từng lớp bắt đầu từ giá trị nhỏ nhất.

- Lớp đầu tiên:

GHD = X min – h/2

GHT = X min + h/2

- Lớp thứ hai:

GHD = GHT lớp 1

GHT = GHD lớp 2 + h

Tiếp tục như thế cho đến những lớp tiếp theo cho tới lớp cuối cùng có chứa giá trị đo lớn nhất.

6. Lập bảng phân bố tần suất

- Ghi các lớp với giới hạn trên và dưới lần lượt trong một cột

- Tính các giá trị giữa (GTG) của từng lớp ghi vào một cột

GTG = (GHD + GHT)/2

- Đếm số lần xuất hiện của các giá trị thu thập được trong từng lớp và ghi tần số xuất hiện vào mỗi cột.

7. Vẽ biểu đồ phân bố mật độ dưới dạng biểu đồ cột, trục tung biểu thị đặc tính chất lượng theo dõi, chiều cao của cột tương ứng với tần suất của lớp.

8. Ghi các kí hiệu cần thiết trên biểu đồ

9. Nhận xét biểu đồ, rút ra những kết luận cần thiết

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Quản trị kinh doanh, NXB Tài chính)