Tổ chức công tác kế toán là gì? Các mô hình tổ chức
Tổ chức công tác kế toán
Khái niệm
Tổ chức công tác kế toán là việc xây dựng các qui trình hạch toán, phân công, qui định mối liên hệ giải quyết công việc giữa các nhân viên kế toán cũng như với các bộ phận khác trong doanh nghiệp.
Tổ chức bộ máy kế toán gọn nhẹ để thực hiện tốt công việc hạch toán, quản lí tốt tài sản, cung cấp đầy đủ, kịp thời thông tin cho quản lí với chi phí thấp nhất luôn luôn là mong muốn của các nhà quản lí.
Trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, số lượng nhân viên kế toán ít nên quan hệ giữa các nhân viên kế toán trong bộ máy kế toán thường chịu sự phân công và chỉ đạo trực tiếp của kế toán trưởng.
Mô hình tổ chức
Công tác kế toán trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường được tổ chức theo một trong các mô hình sau:
1. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán tập trung
Theo mô hình này, toàn doanh nghiệp chỉ có một phòng kế toán, mọi công việc kế toán đều được thực hiện tại đây. Các bộ phận trực thuộc (nếu có) không có bộ phận kế toán riêng mà chỉ được hướng dẫn lập hoặc thu thập và kiểm tra chứng từ rồi định kì chuyển về phòng kế toán trung tâm.
Mô hình này thích hợp với các doanh nghiệp có qui mô vừa và nhỏ, quản lí theo cơ chế tập trung một cấp, hoạt động trên địa bàn hẹp, có phương tiện tính toán và truyền tin hiện đại.
2. Mô hình thức tổ chức bộ máy kế toán phân tán
Trong các doanh nghiệp có qui mô lớn, có các đơn vị trực thuộc, tổ chức quản lí theo mô hình nhiều cấp, có sự phân cấp quản lí tài chính, các đơn vị trực thuộc hoạt động tương đối độc lập thường áp dụng mô hình tổ chức kế toán phân tán.
Theo mô hình này, ngoài phòng kế toán trung tâm của công ty các đơn vị trực thuộc còn tổ chức bộ phận kế toán riêng.
Các bộ phận kế toán này có nhiệm vụ kiểm tra, thu thập xử lí các chứng từ ban đầu, hạch toán chi tiết, tổng hợp các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại đơn vị mình rồi định kì lập báo cáo gửi về phòng kế toán trung tâm của công ty.
Trên cơ sở báo cáo của các đơn vị thành viên, phòng kế toán trung tâm lập báo cáo tổng hợp toàn doanh nghiệp.
3. Mô hình tổ chức bộ máy kế toán vừa tập trung vừa phân tán
Trong thực tế, các doanh nghiệp có các bộ phận trực thuộc được phân cấp quản lí tài chính và hoạt động tương đối độc lập thường vận dụng đồng thời cả hai mô hình tổ chức công tác kế toán ở trên.
Theo mô hình này, kế toán các bộ phận thường được giao lập chứng từ và hạch toán chi phí phát sinh tại đơn vị mình, các công việc còn lại được thực hiện ở phòng kế toán trung tâm của công ty.
(Tài liệu tham khảo: Những vấn đề kế toán cơ bản trong doanh nghiệp nhỏ và vừa, TS. Vũ Đình Hiển, Cục Phát triển Doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, 2012)