Số dư đảm phí (Contribution margin) là gì? Bản chất và cách xác định

Hình minh họa

Số dư đảm phí (Contribution margin)

Định nghĩa

Số dư đảm phí hay lãi trên biến phí trong tiếng Anh là Contribution margin. Số dư đảm phí là chênh lệch giữa giá bán (hay doanh thu) với chi phí biến đổi của nó.

Số dư đảm phí có thể được xác định cho mỗi đơn vị sản phẩm, cho từng mặt hàng hoặc tổng hợp cho tất cả các mặt hàng tiêu thụ.

Bản chất và cách xác định số dư đảm phí

- Toàn bộ chi phí được phân tích thành hai loại chi phí đó là chi phí biến đổi và chi phí cố định. Khi đó chúng ta không tính toán, phân bổ chi phí cố định cho mỗi đơn vị sản phẩm mà luôn ứng xử nó là tổng số và là chi phí thời kì. 

- Tổng chi phí cố định ở kì nào phải được bù đắp đầy đủ trong kì đó. Ta kí hiệu:

Dt: Doanh thu 

Sl: Số lượng 

Bp: Tổng chi phí biến đổi 

g: Giá bán đơn vị

Đp: Tổng chi phí cố định 

bp: chi phí biến đổi đơn vị 

 Ln: Lợi nhuận 

Khi đó, phương trình kế toán cơ bản xác định lợi nhuận được thể hiện như sau: 

Dt – Bp – Đp = Ln 

Hay: Sl x g – Sl x bp – Đp = Ln

Sl(g – bp) – Đp = Ln

Phần chênh lệch giữa giá bán và chi phí biến đổi (g – bp) được gọi là số dư đảm phí hay lãi trên chi phí biến đổi (lãi trên biến phí).

Ví dụ

Lãi trên biến phí đơn vị (lb)

Lãi trên biến phí đơn vị (lb) được xác định bằng cách lấy giá bán đơn vị (g) trừ đi biến phí đơn vị (bp): lb = g – bp

Ví dụ: 

Với số liệu của công ty may Hưng Thịnh (đơn vị: 1.000 đồng)

Như vậy, lãi trên biến phí đơn vị của công ty may Hưng Thịnh là 125.000 đồng. Lãi trên biến phí đơn vị không thay đổi cho dù khối lượng sản phẩm thay đổi. 

Ta có thể thấy rõ hơn trong ví dụ của công ty may Hưng Thịnh với mức độ sản phẩm khác nhau.

(Tài liệu tham khảo: Cách ứng xử của chi phí và phân tích mối quan hệ chi phí – sản lượng – lợi nhuận, Tổ hợp giáo dục Topica)

Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.

Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.

Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.

Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/