|
 Thuật ngữ VietnamBiz
Kiến thức Kinh tế

Số dư đảm phí (Contribution margin) là gì? Bản chất và cách xác định

10:32 | 25/09/2019
Chia sẻ
Số dư đảm phí hay lãi trên biến phí (tiếng Anh: Contribution margin) là chênh lệch giữa giá bán (hay doanh thu) với chi phí biến đổi của nó.
(Contribution margin)

Hình minh họa

Số dư đảm phí (Contribution margin)

Định nghĩa

Số dư đảm phí hay lãi trên biến phí trong tiếng Anh là Contribution marginSố dư đảm phí là chênh lệch giữa giá bán (hay doanh thu) với chi phí biến đổi của nó.

Số dư đảm phí có thể được xác định cho mỗi đơn vị sản phẩm, cho từng mặt hàng hoặc tổng hợp cho tất cả các mặt hàng tiêu thụ.

Bản chất và cách xác định số dư đảm phí

- Toàn bộ chi phí được phân tích thành hai loại chi phí đó là chi phí biến đổi và chi phí cố định. Khi đó chúng ta không tính toán, phân bổ chi phí cố định cho mỗi đơn vị sản phẩm mà luôn ứng xử nó là tổng số và là chi phí thời

- Tổng chi phí cố định ở nào phải được bù đắp đầy đủ trong đó. Ta kí hiệu:

Dt: Doanh thu 

Sl: Số lượng 

Bp: Tổng chi phí biến đổi 

g: Giá bán đơn vị

Đp: Tổng chi phí cố định 

bp: chi phí biến đổi đơn vị 

 Ln: Lợi nhuận 

Khi đó, phương trình kế toán cơ bản xác định lợi nhuận được thể hiện như sau: 

Dt – Bp – Đp = Ln 

Hay: Sl x g – Sl x bp – Đp = Ln

Sl(g – bp) – Đp = Ln

Phần chênh lệch giữa giá bán và chi phí biến đổi (g – bp) được gọi là số dư đảm phí hay lãi trên chi phí biến đổi (lãi trên biến phí).

Ví dụ

Lãi trên biến phí đơn vị (lb)

Lãi trên biến phí đơn vị (lb) được xác định bằng cách lấy giá bán đơn vị (g) trừ đi biến phí đơn vị (bp): lb = g – bp

Ví dụ: 

Với số liệu của công ty may Hưng Thịnh (đơn vị: 1.000 đồng)

Chỉ tiêuTổng sốTính cho một sản phẩm
Doanh thu
300.000
(tính trên 1.000 áo)
300
Chi phí nguyên liệu trực tiếp150.000150
Chi phí nhân công trực tiếp20.00020
Chi phí sản xuất chung biến đổi5.0005
Tổng chi phí biến đổi175.000175
Lãi trên biến phí125.000125
Chi phí cố định37.00037
Lợi nhuận88.00088

Như vậy, lãi trên biến phí đơn vị của công ty may Hưng Thịnh là 125.000 đồng. Lãi trên biến phí đơn vị không thay đổi cho dù khối lượng sản phẩm thay đổi. 

Ta có thể thấy rõ hơn trong ví dụ của công ty may Hưng Thịnh với mức độ sản phẩm khác nhau.

Chỉ tiêuTH1TH2TH3
Sản lượng (chiếc)5001.0001.500
Giá bán đơn vị sản phẩm300.000300.000300.000
Chi phí nguyên liệu trực tiếp
150.000150.000150.000
Chi phí nhân công trực tiếp
20.00020.00020.000
Chi phí sản xuất chung biến đổi
5.0005.0005.000
Cộng biến phí đơn vị
175.000175.000
175.000
Lãi trên biến phí đơn vị
125.000125.000
125.000
Chi phí cố định đơn vị
74.00037.00024.667
Lợi nhuận
51.00088.00090.333

(Tài liệu tham khảo: Cách ứng xử của chi phí và phân tích mối quan hệ chi phí – sản lượng – lợi nhuận, Tổ hợp giáo dục Topica)

Minh Lan