Phương trình kế toán (Accounting equation) là gì? Tính cân đối của kế toán

Hình minh họa

Phương trình kế toán (Accounting equation)

Định nghĩa

Phương trình kế toán trong tiếng Anh là Accounting equation. Phương trình kế toán được coi là nền tảng của hệ thống kế toán kép. 

Phương trình kế toán thể hiện trên bảng cân đối kế toán của công ty, theo đó tổng cộng tất cả tài sản của công ty bằng tổng nợ phải trả của công ty và vốn chủ sở hữu của cổ đông.

(Theo Investopedia, Accounting Equation)

Tính cân đối của kế toán

- Tính cân đối của kế toán được biểu hiện qua phương trình kế toán tổng quát dưới đây:

Tài sản = Nợ phải trả + Vốn chủ sở hữu (1)

Mối quan hệ giữa tổng tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại thời điểm cuối kì có thể được biểu hiện bằng phương trình sau:

Tài sản cuối kì = Nợ phải trả cuối kì + Vốn chủ sở hữu cuối kì (2)

Nếu trong kì kế toán không phát sinh nghiệp vụ kinh tế - tài chính làm vốn chủ sở hữu tăng hoặc giảm trực tiếp, vốn chủ sở hữu cuối kì trong công thức (2) có thể được xác định như sau:

Vốn chủ sở hữu cuối kì = Vốn chủ sở hữu đầu kì + Kết quả hoạt động trong kì (3)

Hay 

Vốn chủ sở hữu cuối kì = Vốn chủ sở hữu đầu kì + Thu nhập trong kì - Chi phí trong kì (4)

Thay công thức (4) vào công thức (2), ta có:

Tổng tài sản cuối kì = Nợ phải trả cuối kì + Vốn chủ sở hữu đầu kì + Thu nhập trong kì - Chi phí trong kì (5)

Hệ quả của tính cân đối kế toán

- Tính cân đối kế toán dẫn đến những hệ quả sau:

+ Tính cân đối của kế toán là tiêu chuẩn để nhận diện một giao dịch là nghiệp vụ kinh tế - tài chính, cụ thể là giao dịch đó phải ảnh hưởng đến các yếu tố thuộc phương trình kế toán.

+ Tính cân đối của kế toán là cơ sở của kế toán kép: Mỗi nghiệp vụ kinh tế - tài chính phát sinh phải được kế toán nhận diện, phân loại và ghi nhận sự ảnh hưởng của nó đến các yếu tố thuộc phương trình kế toán.

+ Tính cân đối của kế toán là cơ sở để kiểm tra số liệu kế toán.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Nguyên lí kế toán, NXB Tài chính)