Phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước là gì? Sự cần thiết

Phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước là quá trình Nhà nước trung ương phân giao nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm nhất định cho chính quyền địa phương trong hoạt động quản lí ngân sách.

11-12-2019

Hình minh hoạ (Nguồn: iilsindia)

Phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước

Khái niệm

Phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước tạm dịch sang tiếng Anh là Decentralisation in State Budget Management.

Phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước là quá trình Nhà nước trung ương phân giao nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm nhất định cho chính quyền địa phương trong hoạt động quản lí ngân sách.

Khi nói tới phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước người ta thường hiểu theo nghĩa trực diện, dễ cảm nhận đó là việc phân giao nhiệm vụ thu, chi giữa các cấp chính quyền.

Thực chất nội dung phân cấp rộng hơn nhiều. Nó giải quyết các mối quan hệ giữa chính quyền Nhà nước Trung ương và các cấp chính quyền Nhà nước

Sự cần thiết phải phân cấp quản lí ngân sách

Lợi thế của cách quản lí này là cho phép tập trung toàn bộ nguồn thu vào tay Nhà nước trung ương để bố trí chi tiêu cho hợp lí, công bằng, đồng đều giữa các vùng, miền, ngành nghề chống biểu hiện cục bộ địa phương.

Tuy nhiên, phương án này tạo ra tư tưởng ỷ lại, thụ động trông chờ vào trung ương và đặc biệt là nguồn lực vốn có hạn của xã hội có thể bị sử dụng lãng phí, không đáp ứng đúng đắn và kịp thời nhu cầu của người dân.

Do đó, trên thực tế các Nhà nước đều thực hiện phân cấp quản lí ngân sách ở mức độ nhất định cho chính quyền địa phương.

Phân cấp được xem như một phương thức để tăng tính dân chủ, linh hoạt, hiệu quả và trách nhiệm của các cấp chính quyền trong việc cung cấp các hàng hoá và dịch vụ công cộng.

Tất nhiên, đi cùng với phân cấp quản lí ngân sách nhiều vấn đề có thể nảy sinh như mất công bằng; tham nhũng, tuỳ tiện, không đảm bảo kỉ luật tài khoá tổng thể hay chính sách chiến lược quốc gia cũng cần được tính đến và có "thuốc chữa" khi cần thiết.

Các nguyên tắc phân cấp quản lí ngân sách Nhà nước

Để đảm bảo phân cấp quản lí ngân sách đem lại kết quả tốt cần phải quán triệt các nguyên tắc sau đây:

Thứ nhất: Phù hợp với phân cấp quản lí kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh của Nhà nước và năng lực quản lí của mỗi cấp trên địa bàn.

Thứ hai: Đảm bảo vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương và vị trí độc lập của ngân sách địa phương trong hệ thống ngân sách Nhà nước thống nhất.

Thứ ba: Đảm bảo nguyên tắc công bằng trong phân cấp ngân sách Nhà nước.

(Tài liệu tham khảo: Quản lí tài chính công, 2012, Đại học Thuỷ Lợi)

Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2025 (Vietnam Investment Forum 2025) với chủ đề “Khai thông & Bứt phá” do trang TTĐT tổng hợp VietnamBiz, Việt Nam Mới tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 8/11/2024 tại GEM CENTER, TP HCM.

Sự kiện quy tụ giới chuyên gia cao cấp trong lĩnh vực đầu tư, tài chính là các nhà làm chính sách, CEO, CFO, CIO các ngân hàng, công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty bất động sản, các hãng xếp hạng, công ty cung cấp dữ liệu và hàng trăm nhà đầu tư có kinh nghiệm lâu năm trên thị trường chứng khoán và bất động sản.

Diễn đàn hứa hẹn mang lại không gian để các chuyên gia bàn luận về các xu hướng đầu tư mới, các góc nhìn chiến lược, mở ra nhiều ý tưởng đầu tư phù hợp cho giai đoạn mới. Đồng thời tạo cơ hội gặp gỡ, kết nối giữa nhà đầu tư và các đối tác tiềm năng trên thị trường.

Thông tin chi tiết chương trình: https://event.vietnambiz.vn/