Nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế (Ability to pay) là gì?

Hình minh họa. Nguồn: Study.com

Nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế (Ability to pay)

Định nghĩa

Nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế trong tiếng Anh là Ability to pay.

Nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế là nguyên tắc gắn mức thu về thuế với thu nhập và của cải của người nộp thuế. Khối lượng của cải và thu nhập của một người càng nhiều, anh ta càng có khả năng và phải nộp thuế nhiều.

Nội dung nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế

- Nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế là một nguyên tắc kinh tế qui định rằng số tiền thuế mà một cá nhân phải trả phụ thuộc vào mức độ gánh nặng thuế sẽ tạo ra trong mối liên hệ với sự giàu có của cá nhân đó.

Nguyên tắc này cho thấy rằng số tiền thuế thực phải trả không phải là yếu tố duy nhất phải được xem xét và các vấn đề khác như khả năng nộp thuế cũng cần được đưa vào hệ thống thuế.

- Việc áp dụng nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế làm phát sinh hệ thống thuế lũy tiến, một hệ thống thuế trong đó những cá nhân có thu nhập cao được yêu cầu nộp thuế nhiều hơn những cá nhân có thu nhập thấp.

Hệ tư tưởng đằng sau nguyên tắc này là các cá nhân và doanh nghiệp có thu nhập cao hơn có thể đủ khả năng trả nhiều thuế hơn so với người có thu nhập thấp hơn.

- Khả năng nộp thuế không giống như mức thu nhập phẳng. Thay vào đó, nó không tính đến liệu một cá nhân nộp thuế có thể chi trả toàn bộ gánh nặng thuế của mình hay không. Chẳng hạn, các cá nhân không nên bị đánh thuế đối với các giao dịch mà họ không nhận được tiền mặt.

Sử dụng các quyền chọn cổ phiếu làm ví dụ, các chứng khoán này có giá trị cho nhân viên nhận được chúng và do đó, phải chịu thuế. Tuy nhiên, vì nhân viên không nhận được bất kì khoản tiền mặt nào, họ sẽ không trả thuế cho các quyền chọn cho đến khi họ nhận được tiền mặt.

Liên hệ thực tiễn

Hiện nay, hầu hết các nước trên thế giới đều áp dụng nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế. Khác với nguyên tắc đánh thuế theo phúc lợi nhận được, nguyên tắc đánh thuế theo khả năng nộp thuế phù hợp với quan niệm về sự công bằng. Tuy nhiên, cũng cần chú ý rằng việc vận dụng nguyên tắc này dưới hình thức thuế lũy tiến có thể làm suy giảm động cơ lao động và đầu tư.

(Tài liệu tham khảo: Từ điển Kinh tế học, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân; Ability to Pay, Investopedia)