Loại chi phí kinh doanh là gì? Các cách phân loại

Loại chi phí kinh doanh

Khái niệm

Loại chi phí kinh doanh là phạm trù tập hợp các chi phí kinh doanh có chung một đặc tính nhất định.

Yêu cầu và nhân tố ảnh hưởng

- Yêu cầu khi phân loại:

+ Phải dẫn đến hao phí lao động để tính chi phí kinh doanh thấp nhất

+ Gắn với mục đích sử dụng thông tin về chi phí kinh doanh

+ Phải tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển tiếp theo của công cụ tính chi phí kinh doanh.

- Nhân tố ảnh hưởng đến phân loại chi phí kinh doanh:

+ Đặc điểm kinh tế – kĩ thuật của doanh nghiệp

+ Hình thức tổ chức và mục tiêu của kế toán doanh nghiệp và tính chi phí kinh doanh

+ Nguyên tắc thống nhất giữa quản trị chi phí kinh doanh và kế toán tài chính.

Các cách phân loại chi phí kinh doanh

- Phân loại chi phí kinh doanh theo đặc tính tự nhiên của hao phí

Thứ nhất, loại chi phí kinh doanh sử dụng lao động là loại chi phí kinh doanh phát sinh gắn với quá trình sử dụng lao động.

Thứ hai, loại chi phí kinh doanh sử dụng nguyên vật liệu là loại chi phí kinh doanh phát sinh gắn với quá trình sử dụng nguyên vật liệu.

Thứ ba, loại chi phí kinh doanh không trùng chi phí tài chính là loại chi phí kinh doanh phát sinh không trùng với chi phí tài chính ở cả đối tượng, nội dung, nguyên tắc và phương pháp tính toán.

Thứ tư, loại chi phí kinh doanh dịch vụ thuê ngoài là loại chi phí kinh doanh phát sinh gắn với dịch vụ do bên ngoài cung cấp

Thứ năm, loại chi phí kinh doanh các khoản nộp là loại chi phí kinh doanh phát sinh gắn với các khoản phải nộp.

- Phân loại chi phí kinh doanh theo phương pháp tính cho các đối tượng

Thứ nhất, chi phí kinh doanh trực tiếp là loại chi phí kinh doanh phát sinh gắn trực tiếp với từng đối tượng.

Thứ hai, chi phí kinh doanh chung là loại chi phí kinh doanh phát sinh gắn với nhiều đối tượng khác nhau.

Chú ý:

Đối tượng có thể là sản phẩm, nhóm sản phẩm, điểm chi phí hoặc kì tính toán.

- Phân loại chi phí kinh doanh căn cứ vào mối quan hệ với năng lực hoạt động

Thứ nhất, chi phí kinh doanh biến đổi là loại chi phí kinh doanh biến đổi cùng với sự thay đổi năng lực hoạt động.

Thứ hai, chi phí kinh doanh cố định là loại chi phí kinh doanh không thay đổi dù năng lực hoạt động thay đổi. 

Chú ý năng lực hoạt động của 1 nơi làm việc là công suất thiết bị tại nơi làm việc. Của 1 bộ phận hoặc doanh nghiệp là năng lực sản xuất.

- Phân loại chi phí kinh doanh căn cứ vào thời điểm xác định và phản ánh

Thứ nhất, chi phí kinh doanh thực tế là chi phí kinh doanh đã phát sinh trong thực tế ở một thời kì tính toán xác định mà không phân biệt tính chất ngẫu nhiên hay thông thường. 

Thứ hai, chi phí kinh doanh thông thường là chi phí kinh doanh đã phát sinh trong điều kiện thực tế bình thường ở một thời kì tính toán xác định.

Thứ ba, chi phí kinh doanh kế hoạch là chi phí kinh doanh đã phát sinh trong điều kiện kế hoạch của một thời kì tính toán xác định.

- Phân loại chi phí kinh doanh căn cứ vào tính chất phát sinh

Thứ nhất, chi phí kinh doanh sơ cấp là chi phí kinh doanh phát sinh ban đầu.

Thứ hai, chi phí kinh doanh thứ cấp là chi phí kinh doanh đã được phân bổ.

- Phân loại chi phí kinh doanh căn cứ vào tính chất quan trọng

Thứ nhất, chi phí kinh doanh quan trọng là chi phí kinh doanh có ý nghĩa lớn đối với tính chất đúng/sai của các quyết định

Thứ hai, chi phí kinh doanh không quan trọng là chi phí kinh doanh có ý nghĩa không lớn đối với tính chất đúng/sai của các quyết định.

- Phân loại chi phí kinh doanh căn cứ vào thời gian phản ánh

Thứ nhất, chi phí kinh doanh dài hạn là chi phí kinh doanh phát sinh gắn với khoảng thời gian dài. Thường được gọi là chi phí kinh doanh chuẩn bị hoạt động.

Thứ hai, chi phí kinh doanh ngắn hạn là chi phí kinh doanh phát sinh gắn với khoảng thời gian ngắn. Thường được gọi là chi phí kinh doanh gắn với kết quả.

- Phân loại chi phí kinh doanh căn cứ vào tính chất kiểm soát

Thứ nhất, chi phí kinh doanh kiểm soát được là chi phí kinh doanh mà doanh nghiệp lường trước được khả năng xuất hiện và làm chủ được. 

Thứ hai, chi phí kinh doanh không kiểm soát được là chi phí kinh doanh mà doanh nghiệp không lường trước được khả năng xuất hiện và không kiểm soát được nó.

(Tài liệu tham khảo: Tính chi phí kinh doanh theo loại, Trung tâm Đào tạo từ xa, Đại học Kinh tế Quốc dân)