Hợp đồng 'Dự án chìa khóa trao tay' (Lump sum turnkey - LSTK) là gì?

Hình minh họa. Nguồn: Abbreviations

Dự án chìa khóa trao tay

Định nghĩa

Hợp đồng Dự án chìa khóa trao tay trong tiếng Anh gọi là Lump sum turnkey, viết tắt là LSTK.

Dự án chìa khóa trao tay là một dự án trong đó một công ty sẽ thiết kế, xây dựng và vận hành thử nghiệm một công trình sản xuất, sau đó sẽ trao công trình này cho khách hàng của mình khi nó sẵn sàng đi vào hoạt động, đổi lại họ sẽ nhận được một khoản phí. 

Thuật ngữ "Dự án chìa khóa trao tay" xuất phát từ ngụ ý rằng khách hàng sẽ chỉ trả phí như một khoản tiền cố định cho sự án và họ không cần phải làm gì khác ngoài việc "xoay chìa khóa" để vận hành công trình.

Đặc điểm Dự án chìa khóa trao tay

Các công ty thực hiện dự án chìa khóa trao tay thường là các nhà sản xuất thiết bị công nghiệp hay các công ty xây dựng, họ cung cấp một số thiết bị của họ cho dự án. Họ cũng có thể là các hãng tư vấn hoặc các nhà sản xuất không có khả năng quyết định việc đầu tư với danh nghĩa của mình tại nước sở tại.

Các dự án chìa khóa trao tay thường có qui mô khá lớn và thường chuyển giao những công nghệ xử lí đặc biệt hoặc các thiết kế cho khách hàng. Thông thường, đó là việc xây dựng nhà máy điện, sân bay, cảng biển, công trình này sẽ được chuyển giao cho khách hàng. 

Nhiều công ty đã chọn công việc thiết kế và xây dựng, đặc biệt ở những quốc gia hạn chế sở hữu nước ngoài. Gần đây, hầu hết các dự án lớn được thực hiện ở các nước công nghiệp mới (NICs) hoặc ở các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC). 

Ưu điểm và nhược điểm của Dự án chìa khóa trao tay

Ưu điểm của Dự án chìa khóa trao tay

Thâm nhập thị trường thông qua các dự án chìa khóa trao tay có thể giúp các công ty vượt qua các rào cản thương mại của chính phủ nước sở tại. Các dự án này cho phép công ty chuyên môn hóa những lợi thế cốt lõi của họ và khai thác được cơ hội mà công ty không thể thực hiện một mình. 

Thông qua các Dự án chìa khóa trao tay, công ty sẽ có những mối quan hệ tốt với chính quyền địa phương, tạo điều kiện thuận lợi cho những hoạt động kinh doanh sau này.

Nhược điểm của Dự án chìa khóa trao tay

Hợp đồng Dự án chìa khóa trao tay có thể tạo ra đối thủ cạnh tranh trong tương lai. Một đối thủ ở địa phương mới có thể trở thành nhà cung cấp chính trên địa phương của mình và có thể cả trên các thị trường khác. Do vậy, các công ty luôn cố gắng tránh những dự án mà họ có nguy cơ bị cạnh tranh khi chuyển giao các kiến thức chuyên môn của mình cho những người khác.

Trong nhiều trường hợp, một công ty có thể được giao dự án do những lí do chính trị nhiều hơn là năng lực của họ. Do chủ dự án thường là cơ quan chính phủ nên quá trình lựa chọn đối tác có thể mang tính chính trị hóa cao độ. Khi việc lựa chọn không hoàn toàn mở thì các công ty có quan hệ chính trị tốt nhất thường được nhận hợp đồng.

Qui mô hợp đồng Dự án chìa khóa trao tay thường lớn do vậy các hãng vừa và nhỏ thường không có cơ hội tham gia hoạt động này vì chưa đủ tiềm lực.

(Theo Giáo trình Kinh doanh quốc tế, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)