Dữ liệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đang bùng nổ nhưng Phố Wall không tin

Phản ứng nguội lạnh

Một bộ phận nhà đầu tư trên Phố Wall có phản ứng khá lạnh nhạt với những dữ liệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đang tăng trưởng quá nóng, Wall Street Journal (WSJ) nhận thấy.

Những báo cáo quan trọng về lạm phát, tốc độ tăng trưởng kinh tế và thị trường lao động được công bố trong thời gian qua đã cho thấy rõ rằng nền kinh tế số một thế giới đang quá nóng thay vì quá lạnh.

Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế không quá coi trọng những thông tin này và chỉ ra những thách thức trong việc đo lường dữ liệu vào đầu năm nay.

Lập luận của họ được đón nhận nồng nhiệt bởi những nhà đầu tư kỳ vọng nền kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng đủ mạnh để tránh được suy thoái nhưng cũng vừa đủ yếu để Cục Dự trữ Liên bang (Fed) có thể giảm lãi suất.

Theo tờ WSJ, việc các nhà đầu tư ngó lơ những dữ liệu kinh tế trái ngược với kịch bản đầy lạc quan của họ là điều không hiếm. Các nhà kinh tế cũng thường cảnh báo mọi người không nên phản ứng thái quá trước một đợt dữ liệu dù tốt hay xấu, bởi chúng thường xuyên biến động.

Chỉ số S&P 500 chốt phiên cuối tuần trước chỉ kém 0,5% so với đỉnh lịch sử và các nhà đầu tư vẫn đang đặt cược vào khả năng Fed giảm lãi suất trong năm nay.

Ông Brian Rose, nhà kinh tế cấp cao tại UBS Global Wealth Management, bình luận: “Xét tổng thể, bức tranh kinh tế cho thấy tình hình vẫn tốt đẹp”.

Áp lực giá và thị trường lao động 

Báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và giá sản xuất (PPI) được công bố tuần trước đều cho thấy áp lực giá tháng 1 tăng mạnh hơn dự kiến sau nhiều tháng đi xuống.

Thoạt nhìn, các báo cáo trên khá tiêu cực với nhà đầu tư. Nhưng nhiều nhà kinh tế lập luận rằng mức tăng bất ngờ đó chỉ là sự kiện một lần do các doanh nghiệp điều chỉnh giá vào đầu năm mới.

Mức tăng giá trong các ngành dịch vụ sử dụng nhiều lao động như y tế hoặc sửa chữa xe cộ là đặc biệt lớn, cho thấy các chủ lao động buộc phải tăng giá cả để bù đắp chi phí nhân công đắt đỏ hơn.

Ông Gregory Daco, nhà kinh tế trưởng tại EY, cho biết: “CPI tháng 1 nóng hơn một chút so với dự đoán của tôi, nhưng tôi sẽ không đặt nặng bất kỳ báo cáo kinh tế tháng 1 nào”.

Các nhà kinh tế cũng tập trung vào những điểm khác thường trong các báo cáo tháng 1 khác. Công bố gần đây của Bộ Lao động Mỹ cho thấy Mỹ đã tạo ra thêm 353.000 việc làm trong tháng 1, đánh dấu mức tăng cao nhất kể từ tháng 1/2023.

Tuy nhiên, 353.000 thực chất là con số đã được điều chỉnh cho yếu tố mùa vụ. Hàng năm, nhiều doanh nghiệp thuê thêm nhân công trước kỳ nghỉ lễ và sau đó sa thải bớt vào tháng 1.

Để đo lường chính xác hơn xu hướng tuyển dụng, Bộ Lao động Mỹ đã điều chỉnh những cho yếu tố mùa vụ này. Do đó, số nhân sự bị sa thải vào đầu năm sẽ thể hiện trong báo cáo chính thức bằng mức tăng đã qua điều chỉnh yếu tố mùa vụ. 

Trong khi đó, hoạt động tuyển dụng thường phục hồi trong khoảng thời gian sau tháng 1. Vậy nên nhiều nhà đầu tư dự kiến số liệu việc làm sau khi điều chỉnh cho yếu tố mùa vụ của Bộ Lao động Mỹ sẽ suy yếu trong những tháng tiếp theo.

Tốc độ tăng trưởng 

Về tăng trưởng kinh tế, số liệu GDP cho thấy nền kinh tế Mỹ đã mở rộng với tốc độ 4,9% trong quý III và 3,3% trong quý IV năm ngoái, sau khi điều chỉnh cho lạm phát. Cả hai con số này đều cao hơn đáng kể 2% - mức mà các chuyên gia tin là tốc độ tăng trưởng bền vững và không khiến lạm phát đi lên.

Nhưng một thước đo tăng trưởng khác - GDI - luôn thua kém số liệu GDP kể từ cuối năm 2022. Theo báo cáo mới nhất, tốc độ tăng trưởng GDI chỉ đạt 1,5% trong quý III/2023.

Bộ Thương mại Mỹ, cơ quan đo lường hai thước đo này, coi GDP là dữ liệu “đáng tin cậy hơn”. Nhưng các nhà phân tích lưu ý rằng mức trung bình của cả hai mới là số liệu tốt nhất trong việc dự đoán GDP trong một quý nhất định.

Các nhà phân tích tại Goldman Sachs viết: “Chúng tôi vẫn cho là sản lượng thực tế của nền kinh tế Mỹ chỉ cao hơn một chút so với tiềm năng, dù dữ liệu GDP thì cao hơn nhiều”. Lý do Goldman Sachs đưa ra là số liệu GDI và các ước tính tăng trưởng của riêng họ.

Nhà đầu tư dự đoán Fed sẽ bắt đầu hạ lãi suất vào tháng 6 với xác suất khoảng 50%. Họ còn kỳ vọng Fed sẽ giảm lãi suất thêm ít nhất ba lần nữa trong năm nay, mỗi lần 25 điểm cơ bản. 

WSJ lưu ý rằng các nhà phân tích không bác bỏ hoàn toàn những dữ liệu kinh tế gần đây. Thêm nữa, một số chuyên gia vẫn lo là khả năng hạ cánh mềm của nền kinh tế có vẻ đã giảm đi.

Theo ông Joe Davis, nhà kinh tế cấp cao của Vanguard, dữ liệu gần đây dường như cho thấy mức lãi suất hiện tại không tạo ra đủ lực cản đến nền kinh tế nhiều như giới chức Fed tưởng. Ông ngại rằng Fed có nguy cơ sẽ giảm lãi suất khi thị trường lao động chưa hạ nhiệt đủ.