Chỉ số trái phiếu (Bond Index) là gì? Đặc trưng và phân loại

Hình minh hoạ

Chỉ số trái phiếu (Bond Index)

Định nghĩa

Chỉ số trái phiếu trong tiếng Anh là Bond Index. Chỉ số trái phiếu là giá trị thống kê phản ánh giá cả của trái phiếu thuộc một danh mục đầu tư trên thị trường trái phiếu.

Trái phiếu là loại chứng khoán có thu nhập cố định, nó đại diện cho một nghĩa vụ tài chính của chủ thể phát hành, với lời hứa sẽ thanh toán một khoản tiền xác định vào một ngày cụ thể trong tương lai.

Đặc trưng của chỉ số trái phiếu

- Chỉ số trái phiếu được tính cho từng trái phiếu hoặc cả danh mục nhiều trái phiếu. Việc tính toán chỉ số trái phiếu có ý nghĩa quan trọng, phản ánh sự biến động của mức lãi suất đối với một loại trái phiếu hoặc phản ánh sự biến động của mức lãi suất bình quân đối với một danh mục trái phiếu.

- Trên thế giới có một số chỉ số rất nổi tiếng cho thị trường cổ phiếu như Dow Jones của Mỹ, FTSE của Anh, Nikkeii của Nhật, được giới truyền thông và các nhà đầu tư quan tâm.

- Tuy nhiên, hầu như không có một chỉ số trái phiếu nào được biết đến rộng rãi như các chỉ số cổ phiếu. Lí do chủ yếu của sự thiếu vắng này là tính phức tạp của thị trường trái phiếu, các chỉ số trái phiếu thường được chia nhỏ cho các phân nhánh đặc thù của thị trường nên số lượng chỉ số trái phiếu lớn hơn và phức tạp hơn chỉ số cổ phiếu rất nhiều.

- Việc tính toán chỉ số trái phiếu gặp nhiều khó khăn do:

(1) Số lượng trái phiếu lớn hơn rất nhiều so với cổ phiếu

(2) Số lượng trái phiếu cũng thay đổi thường xuyên hơn cổ phiếu khi có trái phiếu mới được phát hành hoặc trái phiếu đáo hạn

(3) Trái phiếu đa dạng hơn cổ phiếu (về kì hạn, lãi suất, phương thức thanh toán gốc và lãi...)

(4) Thiếu thông tin liên quan đến giá

Phân loại

- Chỉ số trái phiếu đầu tư rủi ro (Investment-grade bond index) bao gồm các chỉ số được cung cấp bởi Lehman Brothers, Merrill Lynch, Salomon Brothers và Ryan...

- Chỉ số trái phiếu lợi tức cao (High-yield bond index) được cung cấp bởi First Boston, Lehman Brothers, Merrill Lynch, Salomon Brothers...

- Chỉ số trái phiếu toàn cầu (Global bond index) được cung cấp bởi Lehman Brothers,  Merrill Lynch, Salomon Brothers...

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình phân tích đầu tư chứng khoán, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, Bond - Investopedia, Giáo trình Thị trường tài chính và các định chế tài chính, NXB Kinh tế TP. Hồ Chí Minh)