Thặng dư tiêu dùng (Consumer Surplus) là gì?

Hình minh họa. Nguồn: Giáo trình Economics For Investment Decision Makers

Thặng dư tiêu dùng (Consumer Surplus)

Khái niệm

Thặng dư tiêu dùng trong tiếng Anh là Consumer Surplus.

Thặng dư tiêu dùng là thước đo kinh tế về lợi ích của người tiêu dùng, xảy ra khi giá mà người tiêu dùng phải trả cho một sản phẩm, dịch vụ thấp hơn so với giá họ sẵn sàng trả.

Cơ sở lí thuyết của thặng dư tiêu dùng

Khái niệm thặng dư tiêu dùng được phát triển vào năm 1844 để đo lường lợi ích xã hội của hàng hóa công cộng như quốc lộ, kênh đào và cầu đường. Nó đã là một công cụ quan trọng trong lĩnh vực kinh tế phúc lợi và xây dựng chính sách thuế của các chính phủ.

Thặng dư người tiêu dùng dựa trên lí thuyết kinh tế về lợi ích cận biên, đó là lợi ích tăng thêm do tiêu dùng thêm một đơn vị hành hóa, dịch vụ.

Lợi ích mà hàng hóa, dịch vụ mang lại sẽ khác nhau giữa các cá nhân dựa trên sở thích cá nhân của họ. Thông thường, người tiêu dùng càng có nhiều hàng hóa hoặc dịch vụ thì mức độ sẵn sàng chi tiêu thêm cho nó càng ít, do lợi ích cận biên mà họ nhận được giảm dần.

Thặng dư tiêu dùng được đo bằng phần diện tích được xác định bởi phần bên dưới đường cầu dốc xuống (số tiền mà người tiêu dùng sẵn sàng chi cho số lượng hàng hóa nhất định) và bên trên giá thị trường thực tế của hàng hóa.

Thặng dư của người tiêu dùng có thể được tính toán trên cơ sở cá nhân hoặc tổng hợp, tùy thuộc vào việc đường cầu là cá nhân hay tổng hợp. Thặng dư của người tiêu dùng tăng khi giá của hàng hóa giảm và giảm khi giá hàng hóa tăng.

Ví dụ thực tế về thặng dư tiêu dùng

Giả sử bạn đã mua vé máy bay cho chuyến bay đến Disney trong tuần nghỉ hè với giá 100 đô la, nhưng bạn đã mong đợi và sẵn sàng trả 300 đô la cho một vé. Như vậy, thặng dư tiêu dùng của bạn là 200 đô la.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp biết cách biến thặng dư tiêu dùng thành thặng dư nhà sản xuất. Hãng hàng không biết rằng sẽ có sự tăng đột biến về nhu cầu du lịch tới Disney trong tuần nghỉ hè và người tiêu dùng sẽ sẵn sàng trả giá cao hơn. Vì vậy, bằng cách tăng giá vé, các hãng hàng không đang lấy thặng dư tiêu dùng và biến thành thặng dư nhà sản xuất (lợi nhuận tăng thêm).

(Nguồn tham khảo: Investopedia)