Phân tích phương sai đo độ lặp lại và độ tái lập (ANOVA gauge R&R) là gì?

Phân tích phương sai đo độ lặp lại và độ tái lập (tiếng Anh: ANOVA gauge R and R) là một kĩ thuật phân tích hệ thống đo lường có sử dụng mô hình phân tích phương sai (ANOVA) ảnh hưởng ngẫu nhiên để đánh giá một hệ thống đo lường.

20-03-2020

Phân tích phương sai đo độ lặp lại và độ tái lập (ANOVA gauge R&R) là gì? - Ảnh 1. — Hình minh hoạ (Nguồn: krishnachaitanya kodali)

Phân tích phương sai đo độ lặp lại và độ tái lập

Khái niệm

Phân tích phương sai đo độ lặp lại và độ tái lập trong tiếng Anh được gọi là ANOVA gauge R&R.

Phân tích phương sai đo độ lặp lại và độ tái lập là một kĩ thuật phân tích hệ thống đo lường có sử dụng mô hình phân tích phương sai (ANOVA) ảnh hưởng ngẫu nhiên để đánh giá một hệ thống đo lường.

Đánh giá của một hệ thống đo lường bao gồm đánh giá thiết bị, dụng cụ đo lường, phương pháp đo và người đo.

"ANOVA gauge R & R" đo các biến động của phép đo từ bản thân hệ thống đo lường chính và so sánh nó với tổng số biến quan sát để xác định tính tin cậy của hệ thống đo lường.

Yếu tố ảnh hưởng

Có một số yếu tố ảnh hưởng đến một hệ thống đo lường, bao gồm:

- Phương tiện đo: máy đo hoặc dụng cụ đo và tất cả các khối gắn kết, hỗ trợ thực hiện phép đo. Trong các hệ thống đo điện từ, các nguồn sai số bao gồm nhiễu sóng điện từ và giải pháp chuyển đổi vật tương tự sang kĩ thuật số.

- Người thực hiện đo: khả năng và ý thức kỉ luật của người thực hiện đo.

- Phương pháp thử: Cách cài đặt thiết bị, lắp đặt gá, dưỡng, cách ghi dữ liệu...

- Qui định kĩ thuật: dữ liệu đo lường được đối chiếu với các qui định kĩ thuật hoặc giá trị tham khảo. Giới hạn dung sai kĩ thuật không ảnh hưởng đến đo lường, nhưng là một yếu tố quan trọng trong việc đánh giá tính khả thi của hệ thống đo lường.

- Chi tiết và vật mẫu: Một số sản phẩm / chi tiết dễ đo hơn những sản phẩm/ chi tiết khác. Ví dụ: Một hệ thống đo lường có thể tốt để đo chiều dài khối thép nhưng không tốt để đo các chi tiết bằng cao su.

Khía cạnh xác định R&R

Có hai khía cạnh xác định R&R:

- Độ lặp lại (Repeatability): Sự biến động trong các phép đo được thực hiện bởi cùng một người sử dụng cùng một phương tiện đo, đo lặp đi lặp lại các đặc tính trên cùng một sản phẩm trong cùng điều kiện. Sự lặp lại nhìn chung được hiểu là sự dao động của thiết bị đo.

- Độ tái lập (Reproducibility): Sự dao động trung bình kết quả đo được thực hiện bởi những người đo khác nhau sử dụng cùng một phương tiện đo, đo các đặc tính trên cùng một sản phẩm trong cùng điều kiện. Sự tái lập nhìn chung được hiểu là dao động do người vận hành.

(Tài liệu tham khảo: 6 Sigma, Chương trình quốc gia "Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hoá của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020", NXB Hồng Đức)

Hệ thống quản lí tích hợp PAS 99:2006 là gì? Lợi ích