Nhờ thu (Collection of Payment) trong thanh toán quốc tế là gì?

Hình minh họa (Nguồn: USF)

Nhờ thu (Collection of Payment)

Nhờ thu - danh từ, trong tiếng Anh được dùng bởi cụm từ Collection of Payment.

Nhờ thu là phương thức thanh toán quốc tế, theo đó bên bán (nhà xuất khẩu, sau khi giao hàng hay cung ứng dịch vụ, ủy thác cho ngân hàng phục vụ mình xuất trình bộ chứng từ thông qua ngân hàng đại lí cho bên mua nhà nhập khẩu) để được thanh toán, chấp nhận hối phiếu hay chấp nhận các điều kiện và điều khoản khác. (Theo Giáo trình Thanh toán quốc tế, NXB Thống kê)

Từ khái niệm trên ta thấy, nhờ thu là phương thức thanh toán quốc tế có ưu điểm cơ bản là đã dung hòa được tính an toàn và rủi ro so với phương thức ứng trước và phương thức ghi sổ, nhưng lại giảm được chi phí so với phương thức tín dụng chứng từ. Cụ thể là:

- Phương thức ghi sổ: An toàn cho nhà nhập khẩu, nhưng rủi ro đối với nhà xuất khẩu. 

- Phương thức ứng trước: An toàn cho nhà xuất khẩu, nhưng rủi ro đối với nhà nhập khẩu.

Trong khi đó, bằng cách sử dụng ngân hàng như một trung gian thu hộ số tiền ở người mua trả cho người bán, phương thức nhờ thu có thể:

- Giảm được rủi ro cho cả hai bên nhập khẩu và xuất khẩu.

- Hạn chế sự chậm trễ trong việc nhận tiền đối với nhà xuất khẩu và nhận hàng đối với nhà nhập khẩu.

- Giảm được chi phí giao dịch so với tín dụng chứng từ.

Các bên tham gia phương thức nhờ thu

Người ủy thác thu (Principal)

Là người yêu cầu ngân hàng phục vụ mình (NHNT) thu hộ tiền, và có các vai trò:

- Là mắt xích đầu tiền trong dây chuyền nhờ thu.

- Là người qui định nội dung giao dịch nhờ thu.

- Là người phát ra các chỉ thị cho tất cả các bên thực hiện.

- Là người có quyền thụ hưởng nhờ thu.

- Là người chịu chi phí cuối cùng về nhờ thu.

Ngân hàng nhờ thu (Remitting Bank - NHNT)

Là ngân hàng, theo yêu cầu của Người ủy thác, chấp nhận chuyển nhờ thu đến ngân hàng đại lí (NHNT) ở gần và thuận tiện với Người trả tiền. Do đó, NHNT là ngân hàng phục vụ Người ủy thác; và trong quá trình xử lí nhờ thu, NHNT chịu trách nhiệm với Người ủy thác.

Ngân hàng thu hộ (Collecting Bank - NHTH)

Thông thường, đây là ngân hàng đại lí hay chi nhánh của NHNT có trụ sở ở nước Người trả tiền. NHTN nhận Nhờ thu từ NHNT và thực hiện thu tiền từ Người trả tiền theo các chỉ thị ghi trong Lệnh nhờ thu. Sau khi thu được tiền, NHTH phải chuyển trả cho NHNT. NHTH phải chịu trách nhiệm về Nhờ thu với NHNT.

Ngân hàng xuất trình (Presenting Bank)

- Nếu người trả tiền có quan hệ tài khoản với NHTH, thì NHTH sẽ xuất trình Nhờ thu trực tiếp cho Người trả tiền; trong trường hợp này thì NHTH đồng thời là NHXT.

- Nếu người trả tiền không có quan hệ tài khoản với NHTH, thì có thể chuyển Nhờ thu cho một ngân hàng khác có quan hệ tài khoản với Người trả tiền để xuất trình. Trong trường hợp này, ngân hàng phục vụ Người trả tiền trở thành NHXT, và chịu trách nhiệm trực tiếp với NHTH.

Người trả tiền hay người thụ trái (Drawee)

Là người mà Nhờ thu được xuất trình để thanh toán hay chấp nhận thanh toán. Người trả tiền trong ngoại thương là nhà nhập khẩu. (Theo Giáo trình Thanh toán quốc tế, NXB Thống kê)