Kiểm soát chất lượng bằng thống kê là gì?

Kiểm soát chất lượng bằng thống kê

ĐỊnh nghĩa

Kiểm soát chất lượng bằng thống kê là việc áp dụng các phương pháp thống kê để thu thập, trình bày, phân tích dữ liệu một cách đúng đắn, chính xác và kịp thời nhằm theo dõi, kiểm soát, cải tiến quá trình hoạt động của tổ chức.

Các công cụ của kiểm soát chất lượng thống kê

(1) Biểu đồ phân tán (Scatter diagram)

- Biểu đồ phân tán thực chất là một đồ thị biểu hiện mối tương quan giữa nguyên nhân và kết quả hoặc giữa các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng.

Ví dụ chất lượng nguyên vật liệu có tác động như thế nào đến chất lượng sản phẩm.

(2) Biểu đồ xương cá (Fish and Bone Diagram)

- Biểu đồ xương cá hay còn gọi là sơ đồ nhân quả biểu diễn mối quan hệ giữa kết quả và nguyên nhân gây ra kết quả đó.

(3) Sơ đồ lưu trình hay sơ đồ quá trình (Process diagram, Flowchart)

- Sơ đồ lưu trình là hình thức thể hiện toàn bộ các hoạt động cần thực hiện của một quá trình sản xuất hoặc cung cấp sản phẩm, dịch vụ thông qua các kí hiệu, các sơ đồ khối.

(4) Biểu đồ phân bổ (Histogram)

- Biểu đồ phân bổ còn gọi là biểu đồ tần suất hay biểu đồ phân phối tần suất là một dạng biểu đồ cột cho thấy bằng hình ảnh sự thay đổi, biến động của một tập hợp các dữ liệu theo những hình dạng nhất định.

(5) Biểu đồ Pareto (Pareto chart)

- Biểu đồ Pareto là một dạng đồ thị hình cột phản ánh các dự liệu chất lượng thu thập được, sắp xếp theo thứ tự từ cao đến thấp, chỉ rõ các vấn đề cần được ưu tiên giải quyết trước.

(6) Biểu đồ kiểm soát (Control chart)

- Biểu đồ kiểm soát là công cụ để phân biệt các biến động do các nguyên nhân đặc biệt cần được nhận biết, điều tra và kiểm soát gây ra với những thay đổi ngẫu nhiên vốn có của quá trình.

- Biểu đồ kiểm soát là sự kết hợp giữa đồ thị và các đường kiểm soát. 

- Biểu đồ kiểm soát giúp ta loại bỏ các biến thiên bất thường nhờ phân tích các nguyên nhân xác định được ra khỏi các nguyên nhân ngẫu nhiên.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Quản trị kinh doanh, NXB Tài chính; Giáo trình Quản trị tác nghiệp, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)