Chương trình cổ phiếu ảo (Phantom Stock Plan) là gì? Cách thức hoạt động

Chương trình cổ phiếu ảo

Khái niệm

Chương trình cổ phiếu ảo hay còn gọi là Chương trình cổ phiếu ma hay Chương trình cổ phiếu Phantom trong tiếng Anh là Phantom Stock Plan.

Chương trình cổ phiếu ảo là một chương trình lợi ích của nhân viên cho các nhân viên được chọn (các quản lí cấp cao) nhiều lợi ích của quyền sở hữu cổ phiếu trong khi không thực sự đưa cho họ cổ phiếu của công ty. 

Hình thức này đôi khi còn được gọi là cổ phiếu bóng (tiếng Anh: Shadow stock).   

Thay vì thực sự nhận cổ phiếu, nhân viên nhận cổ phiếu giả với chương trình cổ phiếu ảo. Dù không có thật, cổ phiếu ảo vẫn thay đổi theo biến động giá của cổ phiếu thực của công ty và trả tất cả các lợi nhuận có thể có nào.       

Cách thức hoạt động Chương trình cổ phiếu ảo

Có hai loại chương trình cổ phiếu ảo chính. 

 - Chương trình "chỉ tăng giá" không bao gồm giá trị thực tế của cổ phiếu cơ sở và chỉ thanh toán giá trị của các khoản tăng giá cổ phiếu công ty trong một khoảng thời gian nhất định bắt đầu từ ngày Chương trình được cấp. 

 - Chương trình "đầy đủ giá trị " trả cả giá trị của cổ phiếu cơ sở cũng như bất kì khoản tăng giá nào.

Cả hai loại chương trình cổ phiếu ảo trên đều giống với các Chương trình không tiêu ở nhiều khía cạnh.       

Cổ phiếu ảo dù chỉ là cổ phiếu trên giả thuyết, nó vẫn trả cổ tức và vẫn có những thay đổi về giá giống như một cổ phiếu thực sự. Sau một khoảng thời gian, giá trị tiền mặt của cổ phiếu ảo sẽ được phân phối cho các nhân viên tham gia.   

Cổ phiếu ảo hay cổ phiếu Phantom, còn được gọi là vốn chủ sở hữu giả định, không có yêu cầu hoặc hạn chế cố hữu liên quan đến việc sử dụng nó, cho phép tổ chức sử dụng nó theo cách mà họ chọn.

Cổ phiếu ảo cũng có thể được thay đổi theo quyết định của ban lãnh đạo.    

Cổ phiếu ảo đủ tiêu chuẩn là một chương trình phúc lợi trả sau. Một chương trình cổ phiếu ảo phải đáp ứng các yêu cầu được qui định bởi Sở Thuế vụ (IRS). Chương trình phải được hiệu đính chính xác bởi một luật sư với tất cả các chi tiết bằng văn bản theo qui định.       

Sử dụng Chương trình cổ phiếu ảo như một lợi ích tổ chức

Một số tổ chức có thể sử dụng chương trình cổ phiếu ảo như một động lực thúc đẩy các nhà quản lí cấp cao. 

Cổ phiếu ảo liên kết lợi nhuận tài chính trực tiếp với một chỉ số hiệu suất của công ty. Nó cũng có thể được sử dụng một cách chọn lọc như một phần thưởng hoặc lương thưởng bổ sung cho nhân viên đáp ứng các tiêu chí nhất định mà công ty đặt ra. 

Chương trình cổ phiếu ảo có thể được cấp cho mọi nhân viên dưới dạng lợi ích toàn diện, thay đổi tùy theo hiệu suất, thâm niên làm việc và các yếu tố khác.   

Chương trình cổ phiếu ảo cũng cho phép các tổ chức tài chính đặt ra một số hạn chế nhất định để cung cấp các động lực gắn liền với giá trị cổ phiếu. 

Áp dụng cho các công ty trách nhiệm hữu hạn (LLC), công ty tư nhân hoặc các công ty S (S-company) bị hạn chế bởi qui tắc 100 chủ sở hữu. 

Quyền tăng giá cổ phiếu 

Quyền tăng giá cổ phiếu (SAR) cũng tương tự như một chương trình cổ phiếu ảo. 

Giống như quyền chọn cổ phiếu cho nhân viên (ESO), SAR có lợi cho nhân viên khi giá cổ phiếu của công ty tăng. 

Sự khác biệt của SAR là nhân viên không phải trả giá thực hiện nhưng vẫn nhận được tổng số tiền tăng giá cổ phiếu bằng cổ phiếu hoặc tiền mặt. 

SAR cung cấp một mức độ đảm bảo cho nhân viên do các chương trình cổ phiếu ảo thường được hỗ trợ bằng tiền mặt.    

(Theo Investopedia)