Tòa tuyên án vụ Phạm Công Danh, Trầm Bê: Ba ngân hàng không phải hoàn trả 6.100 tỷ cho VNCB
Sáng nay (6/8) phiên xét xử vụ án cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng tại Ngân hàng TMCP Xây dựng Việt Nam (VNCB) sẽ bước vào phần tuyên án.
12h20: Phạm Công Danh chịu 30 năm tù, Phan Thành Mai 30 năm, Trầm Bê 4 năm tù
1. Phạm Công Danh (nguyên Chủ tịch HĐQT VNCB, Chủ tịch HĐTV kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Thiên Thanh) 20 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hợp với bản án cũ là 30 năm tù.
2. Trầm Bê (nguyên Phó chủ tịch thường trực HĐQT, Chủ tịch HĐTD Sacombank) 4 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
3. Phan Thành Mai (nguyên Tổng giám đốc VNCB) 10 năm tù cùng về tội danh trên. Tổng hợp bản án phúc thẩm là 30 năm tù.
4. Mai Hữu Khương (nguyên Thành viên HĐQT, nguyên Giám đốc VNCB chi nhánh Sài Gòn)10 năm tù, tổng hợp bản án cũ là 30 năm tù.
5. Hoàng Đình Quyết (nguyên Phó giám đốc phụ trách VNCB chi nhánh Sài Gòn, Giám đốc VNCB chi nhánh Lam Giang) 3 năm tù, tổng hợp bản án cũ là 22 năm.
6. Nguyễn Quốc Viễn (Trưởng ban kiểm soát VNCB) 5 năm tù, tổng hợp bản án cũ là 14 năm tù.
7. Phan Minh Tùng (Kế toán hành chính Tập đoàn Thiên Thanh) 4 năm tù, tổng hợp bản án cũ là 11 năm tù.
8. Nguyễn Việt Hà (Tổng giám đốc Công ty quản lý Quỹ Lộc Việt) 4 năm tù.
9. Các bị cáo Đinh Việt Cường 4 năm tù, Đặng Thị Bích Thuỷ (cán bộ TPBank) 3 năm tù.
10. Trần Văn Bình 12 năm tù.
11. Phan Huy Khang 3 năm tù, Nguyễn Ngọc Thái 3 năm tù, Lê Đài 3 năm tù, Trần Hiệp 3 năm tù, Vũ Viết Minh Quân 3 năm tù treo, Phạm Văn Phúc 3 năm tù, Lê Duy Lương 3 năm tù, Nguyễn Ngọc Dũng 3 năm tù treo, Lê văn Tuấn 3 năm tù.
12. Phạm Việt Thép 2 năm tù, Đỗ Việt Bun 2 năm tù treo , Nguyễn Quốc Phú 3 năm tù
13. Nguyễn Văn Cường 5 năm tù, Trần Thanh Tùng 5 năm tù, Nguyễn Phước Thịnh 5 năm tù, Nguyễn Hữu Duyên 5 năm tù.
14. Cao Phước Nhàn 6 năm tù.
15. Nguyễn Kim Cẩm Vân 2 năm tù treo, Phạm Hoài Thanh 2 năm tù treo, Ông Khắc Chung 3 năm tù treo, Hoàng Long Hà 3 năm tù treo. Nguyễn Ngọc Sơn 2 năm tù treo
16. Nguyễn Tiến Dũng 3 năm tù treo, Trần Quang Huy 3 năm tù treo, Nguyễn Vũ Bảo 2 năm tù treo, Hà Văn Bình 3 năm tù treo, Đỗ Phương Nam 3 năm tù treo, Nguyễn Thế Linh 3 năm tù treo.
17. Nguyễn Tấn Thành, Nguyễn An Ninh, Hồ Thị Đi: 3 năm treo.
Về trách nhiệm dân sự, bị cáo Danh phải bồi hoàn cho VNCB 202 tỷ đồng liên quan đến hành vi làm trái, dùng tiền gửi đảm bảo cho vay tại Sacombank; 502 tỷ đồng liên quan đến hành vi làm trái, dùng tiền gửi đảm bảo cho vay tại TPBank; 41 tỷ đồng liên quan đến hành vi làm trái, dùng tiền gửi đảm bảo cho vay tại BIDV.
Buộc BIDV chi nhánh hải Vân hoàn trả 457 tỷ đồng. Buộc BIDV chi nhánh Sở giao dịch 2 hoàn trả cho CBBank số tiền 1.176 tỷ đồng được xem là vật chứng vụ án liên quan đến hành vi của Phạm Công Danh trong việc cố ý làm trái tại Sacombank.
Bà Hứa Thị Phấn hoàn trả 600 tỷ đồng cho CBBank, đây được xem là vật chứng của vụ án, khi các bên có yêu cầu có thể tách ra thành vụ án khác.
Đề nghị CBBank hạch toán 4.500 tỷ đồng theo đúng quy định của Pháp luật, giải tỏa kê biên tài sản của vợ chồng Trầm Bê.
12h: Thu hồi 2.200 tỷ đồng đảm bảo nghĩa vụ cho bị cáo Danh
Trong số 4.500 tỷ đồng vay tiền BIDV có hơn 380 tỷ đồng công ty Hải Tiến vay, là vật chứng vụ án cần thu hồi. Số tiền còn lại vay tại BIDV HĐXX xét thấy bị cáo Danh buộc phải bồi hoàn. Đối với quyền sở hữu căn nhà trên đường An Dương Vương, quận Bình Tân, TP HCM và căn nhà trên đường Hồng Bàng, quận 6 thuộc sở hữu của vợ chồng Trầm Bê do không liên quan đến vụ án, cần trả lại, giải tỏa kê biên.
Số tiền 4.500 tỷ đồng là của bị cáo Danh, đã chuyển vào VNCB nhưng không bóc tách được, tuy nhiên ngân hàng vẫn chưa hạch toán tăng vốn. HĐXX xét thấy thì số tiền 4.500 được xem là tài sản của bị cáo Danh, cần được thu hồi, phù hợp với quy định pháp luật. Tuy nhiên trong số tiền này có 2.300 tỷ đồng là tiền vay tại BIDV, cần được khấu trừ do đó chỉ thu hồi 2.200 tỷ đồng, đảm bảo nghĩa vụ của bị cáo Danh hai giai đoạn.
Đồng thời, số tiền mà ông Phạm Công Danh dùng để sử dụng trả nợ cho 2 chi nhánh của BIDV nên cần thu hồi lại để trả lại cho CBBank, nên buộc 2 chi nhánh BIDV (sở giao dịch 2 và Hải Vân) phải trả lại số tiền là 1.176 tỷ đồng và 457 tỷ đồng.
11h50: Bà Hứa Thị Phấn phải hoàn trả 600 tỷ đồng cho VNCB
HĐXX đề nghị ông Trần Quý Thanh phải nộp 194 tỷ đồng, cần được tách ra vụ án khác.
Với số tiền vay 1.668 tỷ đồng tại TPBank có 600 tỷ đồng được chuyển cho bà Hứa Thị Phấn, do đó cần hoàn trả cho VNCB, buộc bà Phấn phải trả lại.
11h40: Ba ngân hàng không phải hoàn trả 6.100 tỷ cho VNCB
Về việc đề nghị thu hồi hơn 6.100 tỷ đồng từ 3 ngân hàng BIDV, TPBank và Sacombank, HĐXX cho biết, VNCB thời điểm đó bị NHNN giám sát cho vay, nên bị cáo đã dùng tiền gửi của VNCB cầm cố bảo lãnh tại 3 ngân hàng. Do các công ty không có khả năng trả nợ nên 3 ngân hàng đã dùng số tiền gửi này thu nợ. HĐXX xét thấy số tiền trên không phải là vật chứng của vụ án, 3 ngân hàng không bị thiệt hại từ vụ án nên không phải hoàn trả, phù hợp với diễn biến phiên tòa.
Đối với số tiền vay từ Sacombank thông qua 6 công ty của Phạm Công Danh, toàn bộ 1.800 tỷ đồng là vật chứng vụ án. HĐXX xét thấy số tiền Danh dùng trả nợ vay có nguồn gốc từ vụ án. VNCB phải trả cho 166 tỷ đồng Danh sử dụng hết mà không giải trình được cụ thể, HĐXX buộc Phạm Công Danh phải trả lại. HĐXX xét thấy số tiền lãi mà VNCB phải chịu thì Danh phải chịu trách nhiệm với số tiền lãi này. Do đó Danh phải bồi hoàn số tiền này cho VNCB.
Đồng thời, số tiền mà ông Phạm Công Danh dùng để sử dụng trả nợ cho 2 chi nhánh của BIDV nên cần thu hồi lại để trả lại cho CB, nên buộc 2 chi nhánh BIDV (sở giao dịch 2 và Hải Vân) phải trả lại số tiền là 1.176 tỷ đồng và 457 tỷ đồng.
10h30: Nhận định HĐXX về vụ án
HĐXX cho biết, quyết định tố tụng của VKS, trong quá trình điều tra đã thực hiện đúng quy định pháp luật. HĐXX xét thấy do tính chất phức tạp của vụ án, việc tách vụ án thành hai giai đoạn là cần thiết, mặt khác hành vi của các bị cáo đã rõ tại các giai đoạn.
Bị cáo Phạm Công Danh đã chỉ đạo nhân viên thực hiện hành vi sai phạm, trái quy định pháp luật, gây thiệt hại hơn 13.164 tỷ đồng cho VNCB bao gồm sử dụng 29 pháp nhân công ty vay vốn tại 3 ngân hàng hơn 6.100 tỷ đồng.
Về việc bảo lãnh tiền gửi của VNCB tại 3 ngân hàng, HĐXX nhận thấy các báo cáo tài chính không được kiểm toán nên không đánh giá được năng lực tài chính, các công ty không phát sinh doanh thu. Các công ty không sử dụng đúng mục đích vay vốn theo luật TCTD, quy định 1627, điều này gây thiệt hại cho VNCB hơn 6.100 tỷ đồng.
Đối với hành vi của bị cáo Viễn, HĐXX cho rằng với vai trò của bị cáo đã không thực hiện đúng nhiệm vụ, gây thiệt hại cho VNCB.
Đối với bị cáo Tùng, bị cáo đã làm khống toàn bộ hồ sơ, gây thiệt hại cho vncb nên HĐXX không chấp nhận quan điểm của luật sư bào chữa.
Đối với bị cáo Trầm Bê chưa thực hiện đầy đủ thẩm định cho vay, tài sản đảm bảo, không kiểm tra giám sát sau khi cho vay. Việc truy tố của VKS đối với bị cáo Bê là có căn cứ.
Đối với bị cáo Hoàng Long Hà, Ngọc Sơn, Vũ Bảo có đủ điều kiện để biết VNCB cấp bảo lãnh cho Công ty Phong Hiệp. Tuy nhiên các bị cáo đã không kiểm tra đầy đủ, gây thiệt hại cho VNCB. Việc BIDV cho công ty Phong Hiệp vay vi phạm quy định cho vay 1627 do đó cáo buộc của VKS là chính xác.
Đối với các bị cáo là đại diện pháp nhân công ty ‘ma’ của ông Danh, HĐXX ghi nhận vai trò gián tiếp giúp sức cho bị cáo Danh thông qua đầu mối là bị cáo Bích Thủy và Việt Hà.
HĐXX cho biết việc truy tố của VKS đối với 46 bị cáo là có căn cứ, đúng pháp luật. Trong đó, hành vi của bị cáo Danh rất nghiêm trọng, đã bàn bạc với Phan Thành Mai sử dụng pháp nhân lập khống hồ sơ vay vốn, dùng tiền gửi của VNCB làm bảo lãnh. Bị cáo Danh là người chủ mưu, cầm đầu. Bị cáo Phan Thành Mai và Mai Hữu Khương với vai trò giúp sức đắc lực
Tuy nhiên khi lượng hình, HĐXX nhận thấy các bị cáo Mai và Khương có khai báo thành khẩn, gia đình có công với các mạng, cần xem xét giảm nhẹ. Đối với bị cáo Danh, có thái độ thành khẩn nhưng với vai trò cầm đầu cần có mức án nặng nhất để răn đe.
Đối với các bị cáo là nhân viên Tập đoàn Thiên Thanh, VNCB đã ký khống các hồ sơ cho vay, chứng từ chuyển tiền theo chỉ đạo của ông Danh, gây thiệt hại cho VNCB hơn 6.100 tỷ đồng. Tuy nhiên khi lượng hình, HĐXX nhận thấy các bị cáo có hoàn cảnh gia đình khó khăn, làm công ăn lương thực hiện theo chỉ đạo của cấp trên. Việc xin giảm nhẹ cho các bị cáo của Luật sư bào chữa là có căn cứ.
Đối với bị cáo Hoàng Long Hà, Nguyễn Ngọc Sơn và Vũ Bảo, mặc dù thực hiện hành vi trái pháp luật nhưng HĐXX ghi nhận thái độ thành khẩn, không cố ý thực hiện, giảm nhẹ một hình phạt cho các bị cáo.
9h: HĐXX trình bày lại diễn biến phiên tòa
Đại diện HĐXX, chủ toạ Phạm Lương Toản đọc bản án Theo nội dung vụ án. Theo đó, năm 2013 và 2014, Phạm Công Danh giữ chức vụ Chủ tịch HĐQT VNCB và Chủ tịch HĐTV kiêm TGĐ Tập đoàn Thiên Thanh nên không thể vay trực tiếp tại VNCB. Do cần có tiền sử dụng nên Danh đã chỉ đạo lãnh đạo, nhân viên ngân hàng VNCB và nhân viên thuộc Tập đoàn Thiên Thanh sử dụng 29 lượt công ty do Danh thành lập hoặc mượn pháp nhân, lập 29 hồ sơ khống đứng tên các công ty đó vay vốn tại các ngân hàng Sacombank, TPBank và BIDV.
Đồng thời, Danh dùng tiền của VNCB gửi sang 3 ngân hàng này để cầm cố, bảo lãnh cho các khoản vay của các công ty mà Danh mượn pháp nhân. Sau đó, bị 3 ngân hàng trên thu hồi nợ từ tiền gửi của VNCB, với tổng số tiền là hơn 6.100 tỷ đồng.
Trong đó, Sacombank là hơn 1.800 tỷ đồng, TPBank là hơn 1.740 tỷ đồng và BIDV là hơn 2.500 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền các công ty vay từ 3 ngân hàng được Danh chỉ đạo sử dụng cho các mục đích cá nhân của mình. Do các công ty này làm hồ sơ vay khống, không thực hiện kinh doanh theo phương án đã cam kết trong hợp đồng tín dụng nên không có tiền trả nợ. Trong khi đó, VNCB thực hiện việc bảo lãnh nhưng không yêu cầu cầm cố, thế chấp tài sản nên không thu hồi được tiền bảo lãnh từ các công ty đó, dẫn đến VNCB bị thiệt hại hơn 6.100 tỷ đồng.
HĐXX cho biết, tại toà các bị cáo đều thừa nhận hành vi theo mỗi nhận thức khác nhau. Tuy nhiên, các bị cáo đề nghị HĐXX xem xét về bối cảnh phạm tội của các bị cáo khi đưa ra mức lượng hình.
Đối với nhóm bị cáo là nguyên cán bộ lãnh đạo của VNCB: Phạm Công Danh là người đề ra chủ trương và chỉ đạo việc lập khống hồ sơ vay gửi hơn 6.630 tỷ đồng của VNCB sang thị trường 2 tại 3 ngân hàng Sacombank, TPBank, BIDV và dùng số tiền đó cầm cố, bảo lãnh, trả nợ thay cho các công ty vay tiền tại 3 ngân hàng đó lấy tiền để Danh sử dụng. Hành vi của Phạm Công Danh đã gây thiệt hại hơn 6.126 tỷ đồng của VNCB nên phải chịu trách nhiệm hình sự toàn bộ số tiền này.
Đối với Phan Thành Mai, Mai Hữu Khương, Nguyễn Quốc Viễn, Hoàng Đình Quyết, Phan Minh Tùng, Nguyễn Việt Hà,... đã giúp sức cho Phạm Công danh thực hiện hành vi phạm tội, gây thiệt hại cho VNCB.
Đối với nhóm bị cáo là cán bộ tại 3 ngân hàng: thừa nhận có sai sót trong quá trình cho vay nhưng mong HĐXX xem xét về bối cảnh để có mức án phù hợp đối với các bị cáo.
Đối với Trầm Bê, là người biết Phạm Công Danh cần tiền sử dụng nhưng Danh không thể vay tiền trực tiếp tại VNCB được nên Trầm Bê đã cùng Phan Huy Khang cho Phạm Công Danh vay 1.800 tỷ đồng. Hồ sơ cho vay đều là các hồ sơ lập khống, các công ty vay vốn đều không có hoạt động kinh doanh, không thẩm định, không kiểm tra sau khi cho vay, nhưng đại gia Trầm Bê đã bỏ mặc cho ông Danh sử dụng tiền vay trái quy định.
Cáo trạng nhận định ông Trầm Bê đã tạo điều kiện, giúp sức tích cực cho ông Phạm Công Danh phạm tội, gây ra thiệt hại cho VNCB. Hành vi này đã phạm vào tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Các bị cáo có mặt tại phiên tòa (ảnh: MA) |
Tóm tắt phiên tòa sáng ngày 1/8:
Trước đó, ngày 30/7 Viện kiểm sát (VKS) đã công bố bản luận tội và các mức án đề xuất đối với các bị cáo.
Bị cáo Phạm Công Danh đề nghị án 20 năm tù, tổng hợp án là 30 năm tù; Trầm Bê từ 4 -5 năm tù; Phan Thành Mai 30 năm tù; Phan Huy Khang từ 3 - 4 năm tù,...
Các bị cáo Đinh Việt Cường, Đặng Thị Bích Thuỷ (cán bộ tại TPBank) 5-6 năm tù;
Các bị cáo nguyên là cán bộ của BIDV Nguyễn Vũ Bảo, Nguyễn Ngọc Sơn được đề nghị 2 -3 năm tù treo, ông Hoàng Long Hà 3 năm tù treo.
Nói lời sau cùng, bị cáo Phạm Công Danh đề nghị HĐXX ghi nhận nguyên nhân, bối cảnh xảy ra vụ án. Hơn 5.600 tỷ đồng bà Phấn chiếm đoạt là nguyên nhân chứ không phải là do vấn đề thanh khoản. Bị cáo mong HĐXX quan tâm, tạo thêm tình tiết giảm nhẹ cho các bị cáo. Vì tin bị cáo mới rơi vào trường hợp này. Họ tin vào đề án tái cơ cấu, tin ngân hàng vượt qua được nhưng bị cáo đã không làm được.
Bị cáo không có ý kiến về việc thu hồi hơn 6.100 tỷ đồng từ 3 ngân hàng đồng thời tái khẳng định khoản tiền này không sử dụng cho mục đích cá nhân. Bị cáo bỏ rất nhiều tiền hơn 4.500 tỷ đồng tăng vốn điều lệ.
Bị cáo Phan Thành Mai nghẹn ngào cho rằng trước khi thực hiện việc này thì xem xét việc thu hồi dòng tiền cuối cùng của 3 ngân hàng. Tại phiên toà hôm nay, bị cáo kính mong HĐXX và VKS xem xét rằng có khả năng nào để khắc phục hậu quả cho vụ án này. Bị cáo Mai nêu hoàn cảnh xảy ra vụ án, những khoản tiền cần thu hồi. Đồng thời trình bày cách thức thu hồi khoản 4.500 tỷ đồng.
Bị cáo Trầm Bê mong HĐXX xem xét về hành vi sai trái của bị cáo, cho bị cáo hưởng hình phạt nhẹ nhất để bị cáo sớm hòa nhập với xã hội, góp phần nhỏ bào cho xã hội.
Bên cạnh đó, tại phiên tòa, về việc thu hồi hơn 6.100 tỷ đồng từ 3 ngân hàng, VKS cho biết đã lý luận, đưa ra căn cứ tại phiên tòa lần trước đồng thời cũng đã công bố công văn 15 về việc thu hồi khoản tiền này. Tại phiên tòa lần này, VKS giữ nguyên quan điểm này và cho việc thu hồi là có căn cứ, đúng quy định pháp luật.