Tỉ lệ thất nghiệp tự nhiên (NAIRU) là gì?

Hình minh họa

Tỉ lệ thất nghiệp tự nhiên (NAIRU)

Định nghĩa

Tỉ lệ thất nghiệp tự nhiên trong tiếng Anh là Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment, thường được viết tắt là NAIRU.

Tỉ lệ thất nghiệp tự nhiên hay còn gọi là tỉ lệ thất nghiệp không làm gia tăng lạm phát.

Tỉ lệ thất nghiệp tự nhiên (NAIRU) là mức thất nghiệp trong một nền kinh tế mà tại đó không khiến lạm phát gia tăng. Nói cách khác, nếu tỉ lệ thất nghiệp ở mức NAIRU, lạm phát là không đổi. NAIRU thường đại diện cho trạng thái cân bằng giữa trạng thái của nền kinh tế và thị trường lao động.

Đặc trưng của tỉ lệ thất nghiệp tự nhiên

Mặc dù không có công thức để tính toán mức NAIRU, Cục Dự trữ Liên bang (FED) sử dụng các mô hình thống kê và ước tính rằng mức NAIRU nằm trong khoảng từ 5% đến 6%. NAIRU đóng một vai trò trong các mục tiêu ủy nhiệm kép (hay nhiệm vụ kép) của FED nhằm tạo ra việc làm tối đa và ổn định giá cả.

Ví dụ, FED thường đặt mục tiêu duy trì tỉ lệ lạm phát ở mức 2% trong trung hạn. Nếu giá tăng quá nhanh do nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ thì tỉ lệ lạm phát thực tế sẽ vượt quá tỉ lệ lạm phát mục tiêu, Fed sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ làm chậm nền kinh tế và lạm phát.

NAIRU nói lên điều gì?

- Theo NAIRU, khi thất nghiệp tăng trong một vài năm, lạm phát sẽ giảm. Nếu nền kinh tế hoạt động kém, lạm phát có xu hướng giảm hoặc giảm do kinh doanh không thể tăng giá do thiếu cầu của người tiêu dùng.

Nếu cầu về sản phẩm giảm, giá của sản phẩm sẽ giảm dẫn đến việc doanh nghiệp buộc phải giảm giá để kích cầu. NAIRU là mức thất nghiệp mà nền kinh tế phải đạt đến trước khi giá bắt đầu giảm.

- Ngược lại, nếu tỉ lệ thất nghiệp xuống dưới mức NAIRU (nền kinh tế đang hoạt động tốt), lạm phát sẽ tăng. Nếu nền kinh tế hoạt động tốt trong nhiều năm, các công ty có thể tăng giá để phù hợp với cầu về sản phẩm, hàng hóa. Ngoài ra, cầu đối với các sản phẩm như nhà ở, xe hơi và hàng tiêu dùng tăng lên và cầu đó gây ra áp lực lạm phát.

NAIRU đại diện cho mức thất nghiệp thấp nhất có thể tồn tại trong một nền kinh tế trước khi lạm phát bắt đầu tăng. Nói cách khác, bất cứ chính sách nào làm tỉ lệ thất nghiệp giảm xuống dưới mức này đều dẫn đến hệ quả là gia tăng lạm phát trong ngắn hạn.

(Tài liệu tham khảo: Non-Accelerating Inflation Rate of Unemployment - NAIRU)