Thuyết trọng thương (Mercantile Theory) là gì? Các hình thái của thuyết trọng thương

Hình minh họa (Nguồn: Pinterest)

Thuyết trọng thương (Mercantile Theory)

Thuyết trọng thương - danh từ, trong tiếng Anh được gọi là Mercantile Theory.

Thuyết trọng thương là một nội dung của học thuyết cổ điển về tiền tệ, theo đó quan niệm vàng bạc là hiện thân của của cải và chủ trương tích lũy nhiều vàng bạc để làm giàu cho đất nước.

Thuyết trọng thương nghiên cứu về 3 hình thái: thuyết trọng thương thiên về trọng kim, thuyết trọng thương thiên về kĩ thuật và thuyết trọng thương thiên về ngoại thương.  (Theo Giáo trình Tiền tệ Ngân hàng, NXB Thống kê)

Các hình thái của thuyết trọng thương

Thuyết trọng thương thiên về trọng kim 

Thuyết trọng thương thiên về trọng kim xuất phát từ Tây Ban Nha do Ortiz (1558) và Daniande Oliveres (1621) đưa ra. Nội dung chủ yếu là kêu gọi tích trữ nhiều vàng và bạc cho Kho bạc quốc gia, cấm xuất khẩu vàng và bạc, cắt xén hàm lượng vàng bạc trong tiền đúc để hạn chế xuất tiền ra nước ngoài, cấm nhập khẩu hàng nước ngoài để đỡ làm hao hụt dự trữ vàng, khuyến khích xuất khẩu hàng hóa để thu về nhiều vàng bạc nhằm tăng dự trữ quốc gia. 

Nhìn chung những người theo học thuyết này do quá đề cao vai trò của vàng và bạc nên họ chủ trương tích lũy càng nhiều vàng và bạc càng tốt, và tìm mọi cách hạn chế thất thoát vàng và bạc, nhằm mục tiêu gia tăng dự trữ vàng và bạc quốc gia.

Thuyết trọng thương thiên về kĩ thuật

Học thuyết trọng thương thiên về kĩ thuật xuất xứ từ Pháp do các tác giả như Jean Bodin, Anteine de Montchrestien, Melon, Dutot và Forbonnais đưa ra. Về nội dung những người theo thuyết trọng thương thiên về kĩ thuật cũng chủ trương dự trữ nhiều vàng để làm giàu cho đất nước nhưng họ đề nghị đẩy mạnh sản xuất vàng bằng cách áp dụng kĩ thuật và công nghệ tiên tiến để sản xuất ra vàng. 

Ngoài ra họ còn đề nghị thực hiện chính sách thuế khuyến khích nhập khẩu nguyên vật liệu phục vụ cho sản xuất hàng xuất khẩu, nhưng cấm xuất khẩu hàng hóa quí hiếm và cấm nhập khẩu và đánh thuế nặng đối với hàng chế biến ở nước nhằm bảo hộ mậu dịch.

Thuyết trọng thương thiên về ngoại thương 

Học thuyết trọng thương thiên về ngoại thương xuất xứ từ Anh do các tác giả như Thomas Mun, William Petty và James Stuart đề ra. 

Về nội dung, những người theo trường phái này cũng chủ trương tích lũy nhiều vàng và bạc để làm giàu cho quốc gia nhưng không phải bằng con đường khai thác hay áp dụng kĩ thuật sản xuất vàng bạc mà bằng con đường ngoại thương. Họ đề cao vai trò của ngoại thương và kêu gọi đẩy mạnh xuất khẩu hơn nhập khẩu để có xuất siêu và thặng dư cán cân thanh toán nhằm thu về nhiều vàng. 

Chính điều này làm nổi bật chủ trương "trọng thương" nên khi nói đến thuyết trọng thương người ta thường chú ý đến thuyết trọng thương thiên về ngoại thương hơn là thuyết trọng thương thiên về trọng kim và thuyết trọng thương thiên về kĩ thuật. (Theo Giáo trình Tiền tệ Ngân hàng, NXB Thống kê)