Kí cược (Call bets) là gì? Các nội dung kí cược

Hình minh họa

Kí cược (Call bets)

Khái niệm

Kí cược trong tiếng Anh là Call bets.

Kí cược (Call bets) là việc bên thuê tài sản là động sản giao cho bên cho thuê một khoản tiền hoặc kim khí quí, đá quí hoặc vật có giá trị khác (sau đây gọi chung là tài sản kí cược) trong một thời hạn để bảo đảm việc trả lại tài sản thuê. (Theo Bộ luật dân sự năm 2015, Điều 329, Khoản 1)

Các nội dung kí cược

Đặc điểm kí cược

Biện pháp này được áp dụng để đảm bảo cho việc trả lại tài sản trong hợp đồng thuê tài sản. Tài sản thuê có tính chất của động sản, có sự chuyển giao từ bên cho thuê sang bên thuê. 

Kí cược cũng mang đặc tính có khả năng thanh khoản cao như: tiền, kim khí quí, đá quí, các tài sản có giá trị khác

Giá trị của tài sản kí cược ít nhất phải tương đương với giá trị tài sản thuê, vì nó bao gồm cả giá trị tài sản thuê và khoản tiền thuê để bồi thường cho bên thuê nếu tài sản thuê không được trả lại. Do vậy, những biện pháp này cũng chủ yếu được áp dụng đối với những hợp đồng thuê tài sản có giá trị nhỏ, hay việc sử dụng tài sản dễ bị hư hỏng.

Mục đích kí cược 

+ Đảm bảo bên nhận kí cược lấy tiền thuê tài sản

+ Bên kí cược lấy lại toàn bộ tài sản hay một phần giá trị tài sản cho thuê trong trường hợp tài sản cho thuê không còn hoặc trong trường hợp bên thuê không trả lại tài sản thuê.Vì vậy khi kí cược, hai bên phải thoả thuận về thời hạn khi nào bên thuê phải giao lại tài sản. Thời hạn kí cược là thời hạn cho thuê tài sản. 

Hình thức kí cược

Bộ luật dân sự 2005 không qui định phải được thành lập văn bản, do đó việc kí cược không nhất thiết phải được thành lập văn bản mà có thể thoả thuận bằng miệng cũng có giá trị pháp lí. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, đối với trường hợp tài sản có đăng kí quyền sở hữu thì văn bản kí cược là chứng cứ để bên cho thuê tài sản thực hiện đăng kí chuyển quyền sở hữu tài sản kí cược từ bên thuê sang bên cho thuê.

Hậu quả pháp lí đối với kí cược

Nếu đến hạn bên thuê trả lại tài sản thuê theo đúng thoả thuận thì tài sản kí cược được trả lại cho bên thuê sau khi trừ tiền thuê; nếu đến hạn bên thuê không trả lại tải sản thuê thì tài sản kí cược thuộc sở hữu của bên cho thuê. Khi đó bên thuê phải có nghĩa vụ tiến hành các thủ tục pháp lí cần thiết để sang tên, chuyển quyền sở hữu tài sản kí cược.

Với hậu quả pháp lí như trên ta sẽ thấy rằng trong việc xử lí tài sản kí cược có các trường hợp sau:

+ Bên thuê trả lại tài sản thuê. 

Khi bên thuê trả lại tài sản thì bên cho thuê phải trả lại tài sản kí cược, nhưng được trừ tiền thuê chưa trả. Để thực hiện được việc trả lại tài sản kí cược và tài sản thuê thì bên thuê phải có nghĩa vụ giữ gìn tài sản thuê và sử dụng đúng mục đích đã thuê, đúng công dụng của tài sản đã thuê, và bên cho thuê (bên nhận kí cược) có nghĩa vụ bảo quản, giữ gìn tài sản kí cược; không được khai thác, sử dụng tài sản đó, không được xác lập giao dịch đối với tài sản kí cược, trừ trường hợp bên kí cược đồng ý. 

Nếu bên kí cược không đồng ý cho bên nhận kí cược sử dụng tài sản kí cược thì bên kí cược có quyền yêu cầu bên nhận kí cược ngừng việc sử dụng tài sản kí cược, nếu do sử dụng tài sản kí cược có nguy cơ bị mất giá trị hoặc giảm sút giá trị.

+ Bên thuê cố tình không trả lại tài sản thuê. 

Trường hợp bên thuê cố tình không trả lại tài sản thuê thì bên cho thuê có thể yêu cầu toà  án buộc bên thuê phải trả lại tài sản thuê và việc trả tài sản thuê và tài sản kí cược được thực hiện cùng lúc.

+ Tài sản thuê không còn để trả lại vì lí do mất mát hay tiêu huỷ hoặc bị mất không phải do lỗi cố ý của bên thuê. 

Trường hợp này tài sản kí cược thuộc về bên cho thuê và khi đó chấm dứt nghĩa vụ của bên thuê đối với bên cho thuê. Nếu tài sản thuê hoặc tài sản kí cược có sự thay đổi về giá trị theo bất cứ hướng nào thì các bên không có yêu cầu thanh toán chênh lệch.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Pháp luật kinh tế, NXB Tài chính)