Phương sai hiệu quả (Efficiency Variance) là gì? Đặc điểm và tầm quan trọng

Phương sai hiệu quả

Khái niệm

Phương sai hiệu quả trong tiếng Anh là Efficiency Variance.

Phương sai hiệu quả là sự chênh lệch giữa lượng đầu vào theo lí thuyết cần thiết để sản xuất một đơn vị đầu ra và số lượng đầu vào theo thực tế sử dụng để sản xuất đơn vị đầu ra.

Các đầu vào dự kiến để sản xuất đơn vị đầu ra được dựa trên các mô hình hoặc kinh nghiệm trong quá khứ.

Sự chênh lệch giữa đầu vào yêu cầu dự kiến và đầu vào yêu cầu thực tế có thể được qui cho sự thiếu hiệu quả trong lao động hoặc sử dụng tài nguyên, hoặc có thể là do lỗi trong các giả định được sử dụng để đặt kì vọng đầu vào.

Trong sản xuất, phương sai hiệu quả có thể được sử dụng để phân tích hiệu quả của hoạt động liên quan đến lao động, vật liệu, thời gian để chạy máy và các yếu tố sản xuất khác.

Đặc điểm của Phương sai hiệu quả

Một yếu tố quan trọng trong việc đo lường phương sai hiệu quả là sự phát triển của một tập hợp các giả định thực tế xung quanh lượng đầu vào lí thuyết cần được yêu cầu. 

Nếu số lượng đầu vào thực tế được sử dụng vượt quá số lượng yêu cầu về mặt lí thuyết, thì phương sai hiệu quả âm.

Mặt khác, nếu đầu vào thực tế nhỏ hơn số lượng theo lí thuyết, thì sẽ có phương sai hiệu quả dương.

Do các đầu vào cơ bản theo lí thuyết thường được tính toán với các điều kiện tối ưu, nên phương sai hiệu quả âm thường được mong đợi.

Tại sao Phương sai hiệu quả quan trọng?

Tính toán phương sai hiệu quả là rất cần thiết cho các qui trình sản xuất vì các nhà quản lí dựa trên các tỉ lệ khác biệt và phân tích ngân sách để phân tích năng suất, sản lượng nhà máy tối đa hóa hiệu quả.

Do đó, phương sai hiệu quả rất quan trọng cho người quản lí để thiết lập các kì vọng và tiêu chuẩn cho cả chi phí và sản lượng, khi hoạt động sản xuất vẫn đang được lập kế hoạch.

Ví dụ về Phương sai hiệu quả

Trong các giai đoạn lập kế hoạch, nhà quản lí có thể đã dự kiến rằng sẽ mất 50 giờ lao động để sản xuất một đơn vị sản phẩm cụ thể. Tuy nhiên, sau khi vòng sản phẩm đầu tiên được hoàn thành, số liệu chỉ ra rằng 65 giờ lao động đã được sử dụng để hoàn thành hạng mục được đề ra.

Trong trường hợp này, phương sai hiệu quả trong số giờ lao động của qui trình sản xuất cụ thể này là -15, điều này cho thấy 05 giờ lao động đã bị lãng phí trong qui trình sản xuất và báo hiệu rằng qui trình này không hiệu quả như trước đây.

Với số liệu này trong tay, nhà quản lí có thể thực hiện các điều chỉnh cùng với các yếu tố khác. Nhưng mặt khác, nếu chỉ có 45 giờ lao động thực sự được sử dụng, thì phương sai hiệu quả sẽ là +5, cho thấy qui trình sản xuất có năng suất cao hơn và hiệu quả hơn so với giả định ban đầu.

(Theo Investopedia)