Liên hợp hóa sản xuất (Production Conjugate) là gì? Các hình thức và điều kiện thành lập xí nghiệp liên hợp
Hình minh họa. Nguồn: Raconteur
Liên hợp hóa sản xuất (Production Conjugate)
Liên hợp hóa sản xuất trong tiếng Anh là Production Conjugate.
Liên hợp hóa sản xuất là sự tập hợp vào một xí nghiệp các ngành sản xuất khác nhau hoặc để lần lượt thực hiện các giai đoạn chế biến và gia công nguyên vật liệu xuất phát, hoặc để sử dụng tổng hợp nguyên liệu, hoặc để bổ trợ cho nhau giữa các bộ phận sản xuất của các ngành khác nhau ấy.
Các hình thức liên hợp hóa sản xuất
Có các hình thức liên hợp hóa sản xuất như sau:
- Liên hợp hóa các giai đoạn các giao đoạn kết tiếp nhau để chế biến nguyên liệu xuất phát. Ví dụ một xí nghiệp liên hợp xây dựng bao gồm các khâu: khai thác nguyên vật liệu xây dựng, sản xuất các cấu kiện xây lắp, vận chuyển chúng đến công trường và xây lắp chúng thành công trình.
- Liên hợp hóa để sử dụng tổng hợp nguyên liệu. Ví dụ một xí nghiệp đồ gỗ xây dựng bao gồm các khâu sản xuất gỗ xẻ, khâu sản xuất đồ mộc xây dựng, khâu tận dụng phế phẩm để sản xuất các sản phẩm phụ.
- Liên hợp hóa bổ trợ cho nhau, ví dụ một xí nghiệp sản xuất xi-măng có thể bao gồm các bộ phận sản xuất bao bì.
Các điều kiện để thành lập xí nghiệp liên hợp
Khác với hình thức hiệp tác hóa, ở các xí nghiệp liên hợp các xí nghiệp bộ phận không phải là các bộ phận độc tập tự chủ mà chỉ là các đơn vị thuộc nội bộ xí nghiệp liên hợp.
Việc thành lập các xí nghiệp liên hợp cần tuân theo các điều kiện như: các đơn vị được liên hợp hóa phải có mối liên hệ Kinh tế - Kĩ thuật chặt chẽ, các loại sản phẩm được liên hợp phải đủ lớn và nằm trong một bán kính địa lí cho phép.
Trong nền kinh tế thị trường các hình thức tập trung hóa, chuyên môn hóa, hiệp tác hóa, liên hợp hóa diễn ra dưới sự tác động của các qui luật kinh tế thị trường.
Trong ngành xây dựng ở các nước tư bản vẫn song song diễn ra quá trình tập trung hóa và phân tán hóa. Tỉ trọng các doanh nghiệp nhỏ vẫn chiếm rất lớn, nhưng những tập đoàn xây dựng lớn vẫn ra đời và đóng vai trò rất quyết định.
Để hạn chế tình trạng độc quyền ở một số nước tư bản có qui định mức tập trung các doanh nghiệp. Trong nền Kinh tế thị trường phần lớn các doanh nghiệp xây dựng vừa giữ nguyên chuyên môn hóa nhưng đồng thời cũng đa năng hóa để thích ứng với nhu cầu thay đổi của thị trường.
Các doanh nghiệp xây dựng được tự do hành nghề trên mọi vùng lãnh thổ cho nên hình thức chuyên môn hóa trên lãnh thổ ít ý nghĩa. Dịch vụ cho thuê máy móc xây dựng tại chỗ do đó ngày càng phát triển.
Khi mới thành lập hay trong quá trình phát triển doanh nghiệp, việc lựa chọn các hình thức liên doanh kể trên rất quan trọng.
(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Kinh tế - Quản trị Kinh doanh Xây dựng, NXB Khoa học và Kĩ thuật)
