Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ là gì?

Hình minh họa (Nguồn: proship.vn)

Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ (Contract for the Carriage of Goods by Road)

Khái niệm

Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ trong tiếng Anh là Contract for the Carriage of Goods by Road

Hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ (Contract for the Carriage of Goods by Road) là sự thỏa thuận giữa người kinh doanh vận chuyển đường bộ với người thuê vận chuyển, theo đó người kinh doanh vận chuyển đường bộ nhận vận chuyển hàng hóa từ nơi nhận đến nơi đến và giao hàng hóa cho người nhận hàng được qui định trong hợp đồng.

Phương tiện chủ yếu dùng để vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ là ô tô. Vận chuyển hàng hóa bằng ô tô phải thực hiện theo qui định trong Luật Giao thông đường bộ. Chẳng hạn, Điều 72, Điều 76, Điều 78 Luật Giao thông đường bộ năm 2008 qui định: 

- Hàng vận chuyển trên xe phải được xếp đặt gọn gàng và chằng buộc chắc chắn; Khi vận chuyển hàng rời phải che đậy, không để rơi vãi. Không được thực hiện các hành vi sau đây: Chở hàng vượt quá trọng tải thiết kế và quá kích thước giới hạn cho phép của xe; Chở người trong thùng xe, trừ trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 21 của Luật này.

- Hàng siêu trường, siêu trọng là hàng có kích thước hoặc trọng lượng vượt quá giới hạn qui định nhưng không thể tháo rời ra được; Việc vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng phải sử dụng xe vận tải phù hợp với loại hàng và phải có giấy phép sử dụng đường bộ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp;

Xe vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng phải chạy với tốc độ qui định trong giấy phép và phải có báo hiệu kích thước của hàng, trường hợp cần thiết phải bố trí người chỉ dẫn giao thông để bảo đảm an toàn giao thông.

- Xe vận chuyển hàng nguy hiểm phải có giấy phép do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp; Xe vận chuyển hàng nguy hiểm không được dừng, đỗ ở nơi đông người, những nơi dễ xảy ra nguy hiểm; Chính phủ qui định Danh mục hàng nguy hiểm, vận chuyển hàng nguy hiểm và thẩm quyền cấp giấy phép vận chuyển hàng nguy hiểm.

Những điều cần biết về hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ quốc tế

Đối với hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ quốc tế, các bên khi tham gia cần phải xác định nguồn luật điều chỉnh.

Vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ quốc tế được Công ước về hợp đồng chuyên chở hàng hóa bằng đường bộ quốc tế (CMR) điều chỉnh. Công ước CMR bao gồm các qui định nhằm thống nhất và tiêu chuẩn hóa các qui tắc, điều kiện điều chỉnh hợp đồng vận chuyển hàng hóa bằng đường bộ quốc tế, đặc biệt về chứng từ và trách nhiệm của người chuyên chở.

Điều 4 Công ước CMR qui định: Hợp đồng vận chuyển được xác nhận bằng một phiếu gửi hàng (consigment note). Về nguyên tắc, phiếu gửi hàng là một chứng từ không chuyển nhượng được, được lập thành ba bản gốc  do người gửi hàng, người chuyên chở kí. Bản thứ nhất giao cho người gửi hàng; bản thứ hai đi kèm theo hàng; bản thứ ba do người chuyên chở giữ.

Phiếu gửi hàng là bằng chứng hiển nhiên của việc kí kết hợp đồng chuyên chở hàng hóa, các điều kiện, điều khoản của hợp đồng và của việc nhận hàng của người chuyên chở. Nếu trên phiếu gửi hàng không có ghi chú, bảo lưu của người chuyên chở thì suy đoán, trừ phi chứng minh ngược lại rằng hàng hóa và bao bì ở trong điều kiện tốt khi người chuyên chở nhận hàng và số kiện, kí mã hiệu, số hiệu của hàng hóa là phù hợp với lời ghi trong phiếu gửi hàng.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Pháp luật kinh tế, NXB Tài chính)