Điều tra (Investigation) là gì? Các hình thức
Hình minh hoạ (Nguồn: pinow)
Điều tra
Khái niệm
Điều tra trong tiếng Anh được gọi là investigation.
Điều tra là một trong những phương pháp kiểm toán ngoài chứng từ.
Phương pháp kiểm toán ngoài chứng từ là phương pháp mà trong đó kiểm toán viên chưa có cơ sở dữ liệu và phải dùng các phương pháp thích hợp để tạo bằng chứng kiểm toán.
Các phương pháp kiểm toán ngoài chứng từ bao gồm: Phương pháp kiểm kê; Phương pháp thực nghiệm; Phương pháp điều tra.
Điều tra là phương pháp xác định lại một tài liệu hay một thực trạng để đi đến những quyết định hay kết luận cho kiểm toán.
Theo Chuẩn mực kiểm toán Việt nam số 500: "Điều tra là việc tìm kiếm thông tin từ những người có hiểu biết ở bên trong hoặc bên ngoài đơn vị."
Các hình thức điều tra
Đây là phương pháp thu thập bằng chứng thông qua quan sát, tiếp xúc, phỏng vấn, nói chuyện và xác nhận.
- Quan sát: Đây là việc kiểm toán viên quan sát trực tiếp qua các giác quan về các loại hoạt động của đơn vị được điều tra để đánh giá và phát hiện các vấn đề nghi vấn hoặc đưa ra được nhận thức chung về các nghiệp vụ, sự kiện, qui trình kiểm soát cũng như cơ cấu của khách hàng.
Phương pháp này cần kết hợp với các phương pháp khác để đạt hiệu quả hơn.
- Phỏng vấn, tiếp xúc: Đây là bước điều tra sơ bộ nhằm tìm hiểu, làm quen với khách thể kiểm toán và cũng là để xem xét nhằm đưa ra quyết định chấp nhận hay không chấp nhận thư hẹn kiểm toán và để lập kế hoạch kiểm toán.
- Chọn mẫu hoặc chọn điển hình các đối tượng kiểm toán, xác minh làm rõ vấn đề cần kiểm toán.
- Xác minh bằng văn bản qua thư xác nhận của các bên có liên quan: Đây là việc xác minh các vấn đề liên quan tới các tổ chức độc lập nhằm cung cấp bằng chứng về sự tồn tại, quyền sở hữu và giá trị thực của tài sản.
Kiểm toán viên thường chỉ hạn chế việc xác minh với các nghiệp vụ và tài khoản chủ yếu mà đã được các bên hữu quan cung cấp các thông tin hữu dụng.
Để bảo đảm hiệu quả kiểm toán, điều tra cần được kết hợp với hàng loạt kĩ thuật dự báo, dự đoán cụ thể như chi tiết, phân loại, tổng hợp đối tượng kiểm toán, chọn mẫu... và cả những kinh nghiệm trong việc tiếp cận và tìm hiểu những đối tượng có liên quan.
(Tài liệu tham khảo: Đối tượng và phương pháp kiểm toán, ĐH Kinh tế Quốc dân)