Khách thể kiểm toán là gì? Phân loại khách thể
Hình minh hoạ (Nguồn: caseware)
Khách thể kiểm toán
Khái niệm
Khách thể kiểm toán là các đơn vị cụ thể mà đối tượng kiểm toán của kiểm toán được thực hiện trong đơn vị đó.
Kiểm toán bao gồm 5 yếu tố cơ bản là chức năng, đối tượng, khách thể kiểm toán, chủ thể kiểm toán, cơ sở tiến hành. Trong đó cần phải phân biệt đối tượng kiểm toán với khách thể kiểm toán, theo đó đối tượng kiểm toán có thể hiểu như sau:
Đối tượng kiểm toán là tất cả các vấn đề cần được kiểm toán trước hết và chủ yếu là thực trạng hoạt động tài chính trong các đơn vị.
Phân loại khách thể
Có 2 loại khách thể kiểm toán gồm:
- Khách thể kiểm toán bắt buộc là những đơn vị, tổ chức, cơ quan được các văn bản pháp quy của Nhà nước qui định phải được kiểm toán hằng năm bởi chủ thể kiểm toán.
- Khách thể tự nguyện: Các đơn vị không bắt buộc phải kiểm toán mà do bản thân đơn vị có nhu cầu và tự nguyện mời kiểm toán.
Trong mối quan hệ với chủ thể kiểm toán có thể phân chia các khách thể kiểm toán như sau:
- Khách thể của kiểm toán Nhà nước: Thường là các đơn vị, cá nhân, có sử dụng ngân sách Nhà nước như: Các dự án, công trình do Ngân sách Nhà nước đầu tư, các doanh nghiệp Nhà nước, các đơn vị nghiệp công cộng, các cơ quan kinh tế, các đoàn thể xã hội, các cá nhân có nguồn từ Ngân sách Nhà nước...
- Khách thể của kiểm toán độc lập: Bao gồm các doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài, các công ty liên doanh, công ty trách nhiệm hữu hạn, các hợp tác xã và các chương trình dự án có nguồn kinh phí từ bên ngoài ngân sách Nhà nước...
- Khách thể của kiểm toán nội bộ: Bao gồm các bộ phận cấu thành trong đơn vị, các nghiệp vụ, các chương trình, dự án cụ thể trong đơn vị, các cá nhân trong đơn vị.
Tóm lại, khách thể của kiểm toán có thể là đơn vị kế toán như các xí nghiệp, các đơn vị sự nghiệp hay cá nhân hoặc là một công trình, dự án cụ thể hoặc một bộ phận của một đơn vị nào đó...
Một cuộc kiểm toán
Khi một khách thể kiểm toán có quan hệ với một chủ thể kiểm toán nhằm thực hiện một nhiệm vụ xác định được gọi là một cuộc kiểm toán. Trong một cuộc kiểm toán thường bao gồm 5 yếu tố xác định sau:
- Đối tượng kiểm toán cụ thể
- Chủ thể kiểm toán xác định
- Khách thể kiểm toán tương ứng
- Thời hạn kiểm toán cụ thể
- Cơ sở tiến hành kiểm toán
(Tài liệu tham khảo: Đối tượng và phương pháp kiểm toán, ĐH Kinh tế Quốc dân)