Cơ sở phương pháp luận (Methodology) của kiểm toán là gì?

Cơ sở phương pháp luận (tiếng Anh: Methodology) là phép biện chứng duy vật đem lại khả năng nhìn nhận các hoạt động phức tạp thông qua tính qui luật biện chứng và xem xét các sự việc trong mối quan hệ biện chứng.

13-09-2019

12-09-2019

Hình minh hoạ (Nguồn: apa)

Cơ sở phương pháp luận của kiểm toán

Khái niệm

Cơ sở phương pháp luận trong tiếng Anh được gọi là methodology.

Cơ sở phương pháp luận là phép biện chứng duy vật đem lại khả năng nhìn nhận các hoạt động phức tạp thông qua tính qui luật biện chứng và xem xét các sự việc trong mối quan hệ biện chứng.

Phép duy vật biện chứng là đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng. Nếu xem xét mọi sự vật, hiện tượng chỉ trong sự vật, hiện tượng đó thì không phải là phép biện chứng, nhưng nếu đặt trong toàn bộ các sự vật, hiện tượng thì đó là phép biện chứng.

Ví dụ: Khi xem xét các phiếu thu hoặc phiếu chi nếu chỉ xem xét đơn lẻ các phiếu thu đó thì không phải là phép biện chứng vì chúng không nói được gì cả nhưng nếu xem các phiếu thu đó với các chứng từ khác, các sổ sách có liên quan thì đó là phép biện chứng.

Khi sử dụng phương pháp đối ứng tài khoản là xem xét tới phép biện chứng.

Cơ sở phương pháp luận của kiểm toán là phép duy vật biện chứng chỉ ra tính logíc của quá trình nhận thức và các mối quan hệ qui luật vận động của mỗi sự vật, hiện tượng và thông qua các cặp phạm trù cụ thể như: cái chung – cái riêng, cái đơn nhất – cái phổ biến, ngẫu nhiên – tất nhiên, nội dung – hình thức, lượng – chất, nguyên nhân – kết quả.

Các mối quan hệ và qui luật khách quan

Trong quan hệ với phương pháp kiểm toán, cần quán triệt các mối quan hệ và qui luật khách quan sau:

- Mọi sự vật và hiện tượng cũng như giữa các mặt của sự vật hiện tượng đó có mối quan hệ chặt chẽ với nhau nên khi xác minh, phán định về một mặt hay sự vật hiện tượng nào đó phải xem xét nó trong mối quan hệ biện chứng với các mặt, các sự vật hiện tượng khác.

- Mọi sự vật và hiện tượng đều vận động: vận động là tuyệt đối, đứng im là tương đối nên khi nghiên cứu và phán xét sự vật, hiện tượng tại thời điểm kiểm toán phải có phương pháp nghiên cứu trạng thái động của nó.

- Nội tại mỗi sự vật, hiện tượng đều có tính thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập: thống nhất là tương đối, mâu thuẫn là tuyệt đối và đấu tranh giữa các mặt đối lập phá vỡ sự thống nhất tạm thời và tạo ra một thống nhất mới

→ là cơ sở cho phương pháp kiểm tra cân đối về lượng giữa tài sản với nguồn hình thành, giữa doanh số với thu nhập và chi phí, giữa phát sinh nợ và phát sinh có, đồng thời xem xét mặt chất của các mối quan hệ.

- Mỗi sự vật và hiện tượng đều có bản chất riêng và được biểu hiện dưới những hình thức cụ thể khi nghiên cứu và kết luận về bản chất sự việc, hiện tượng phải xem xét trên những những hình thức thể hiện khác nhau và tính phổ biến của chúng.

(Tài liệu tham khảo: Đối tượng và phương pháp kiểm toán, ĐH Kinh tế Quốc dân)

Rủi ro có sai phạm trọng yếu (Risk of material misstatement) là gì?