Chi ngân sách theo kết quả đầu ra là gì?

Chi ngân sách theo kết quả đầu ra

Khái niệm

Chi ngân sách theo kết quả đầu ra tức là phân bổ ngân sách gắn với kết quả đầu ra, đưa các thông tin về kết quả đầu ra trong các tài liệu ngân sách, so sánh đánh giá mối quan hệ giữa chi phí ngân sách bỏ ra với mức độ đạt được kết quả đầu ra khác nhau để lựa chọn phương án phân bổ nguồn lực ngân sách có hiệu quả nhất.

Trước hết, đầu vào có thể hiểu là những nguồn lực được cơ quan đơn vị sử dụng để thực hiện các hoạt động. Các yếu tố đầu vào bao gồm lao động, tài sản, tài chính. Những thông tin về trạng thái đầu vào sẽ cho biết bản chất trạng thái và giá trị của những nguồn lực được sử dụng trong quá trình hình thành kết quả đầu ra.

Tuy nhiên yếu tố đầu vào không cho biết nhiều về bản chất của kết quả đầu ra. Kết quả đầu ra là những loại hàng hoá dịch vụ do các cơ quan đơn vị sản xuất ra cho những người tiêu dùng ở bên ngoài cơ quan, đơn vị đó.

Kết quả đầu ra có thể là hữu hình hoặc vô hình. Một đầu ra là kết quả hoàn thành một chu kì sản xuất, rất quan trọng trong đánh giá trách nhiệm của đơn vị hoạt động. Chu kì sản xuất là quá trình diễn ra để tạo nên kết quả đầu ra.

Đầu ra là các hàng hoá dịch vụ được sản xuất (hoặc được tạo ra) cho việc sử dụng ngoại vi, là kết quả của quá trình hoạt động. Kết quả hoạt động của đơn vị đó là tác động, ảnh hưởng có chủ ý hoặc không có chủ ý cho cộng đồng hoặc khách hàng sử dụng các kết quả đầu ra.

Giữa đầu ra và kết quả có mối quan hệ nội tại chặt chẽ với nhau. Đầu ra tạo thành kết quả, kết quả phản ánh đầu ra, quá trình hoạt động tạo ra một đầu ra hoặc các nhóm đầu ra và các nhân tố khác và chúng tác động đến cộng đồng, đó là kết quả.

Nguyên tắc

Nguyên tắc chi NSNN theo kết quả đầu ra: Khi thực hiện quản lí chi theo kết quả đầu ra cần phải tuân thủ các nguyên tắc sau:

Thứ nhất, tập trung vào các nhu cầu cần thiết phải cung ứng cho bên ngoài

Thứ hai, nhóm các công việc giống nhau về cùng một đầu ra

Thứ ba, kết quả đầu ra phải được xác định cụ thể

Thứ tư, đảm bảo tính toàn diện của các kết quả đầu ra

Thứ năm, có thể đo lường được kết quả đầu ra

Qua kiểm định ở một số quốc gia cho thấy rằng, quản lí kết quả đầu ra nói chung giúp nâng cao hiệu quả và từ đó tăng cường trách nhiệm. Tuy nhiên, thay vì nắm nguồn lực, chi phí của yếu tố đầu vào, muốn quản lí theo kết quả đầu ra, có thể dẫn đến nhu cầu cần lượng thông tin quá lớn.

Vấn đề đo lường, đánh giá khó khăn và nhiều khi rất tốn kém. Do tính chất phức tạp như vậy nên nhiều người cho rằng phương pháp này chỉ mang lại hiệu quả khi có được sự tin tưởng cao ở lượng thông tin cung cấp và những vấn đề cơ bản của việc xác định chi phí có thể tiến hành được.

(Tài liệu tham khảo: Một số vấn đề về cách thức quản lí chi ngân sách nhà nước hiện nay, Trung tâm Bồi dưỡng đại biểu dân cử, 2014)