Quản lí dựa trên giá trị (Value-based Management - VBM) là gì?

Hình minh họa (Nguồn: scitecheuropa.eu)

Quản lí dựa trên giá trị

Quản lí dựa trên giá trị trong tiếng Anh là Value-based Management, viết tắt là VBM.

Quản lí dựa trên giá trị là một công cụ tối đa hóa giá trị của công ty.

Quản lí dựa trên giá trị sử dụng kĩ thuật đánh giá trong quản lí hiệu quả, kiểm soát kinh doanh và ra quyết định. Giá trị của công ty được xác định theo các dòng tiền chiết khấu tương lai. Giá trị được tạo ra khi công ty đầu tư vốn để thu về hơn chi phí vốn. Tất cả các chiến lược và quyết định được kiểm tra với việc tạo ra giá trị tiềm năng.

Có nhiều cách để sử dụng mô hình quản lí dựa trên giá trị. Cách đơn giản nhất là sử dụng trong báo cáo tài chính, lợi nhuận sẽ phải chịu một mức chi phí vốn (giá trị gia tăng kinh tế).

Mô hình này cũng có thể được dùng để lập ngân sách vốn và phân tích đầu tư. Tất cả các khoản đầu tư đều được kiểm tra với mức chi phí vốn cần thiết. Sử dụng đúng cách, mô hình này sẽ giúp đồng hướng tất cả các hoạt động và quyết định được ra trên các yếu tố định hướng chủ chốt của giá trị.

Ứng dụng mô hình quản lí dựa trên giá trị

Quản lí dựa trên giá trị được sử dụng để xác lập mục tiêu, đánh giá hiệu quả, xác định lợi tức và giao tiếp với các nhà đầu tư, cũng như để lập và đánh giá ngân sách vốn.

Các hệ thống kế toán truyền thống xác định giá trị của các tổ chức dựa trên các thước đo hiệu quả như thu nhập trên mỗi cổ phần hay tỉ suất lợi nhuận trên vốn cổ phần. Tuy nhiên, chúng không xét tới hiệu quả khai thác và sử dụng các nguồn lực, tức là chi phí cơ hội đối với vốn đầu tư. 

Vì vậy, nhiều công ty trên giấy tờ có sinh lời nhưng trên thực tế lại không phải vậy. Để áp dụng thành công cần chú ý tới bốn vấn đề:

- Đánh giá;

- Quản lí;

- Động lực;

- Hệ tư duy.

Các vấn đề khi sử dụng mô hình quản lí dựa trên giá trị

Khi sử dụng mô hình quản lí dựa trên giá trị, cần xét đến các vấn đề sau:

- Tập trung vào các quyết định vận hành tốt hơn thay vì tính toán các giá trị cụ thể. Giá trị đích thực của mô hình là tương tác giữa các vấn đề kinh doanh và các định hướng giá trị.

- Tránh sự phức tạp về mặt kế toán tới từng chi tiết nhỏ nhặt nhất.

- Giá trị tuyệt đối không quan trọng mà tạo ra giá trị mới quan trọng.

- Không sử dụng mô hình như một công cụ riêng lẻ mà tích hợp nó vào hoạch định chiến lược cũng như vào chu kì hoạch định và kiểm soát.

- Cam kết theo đuổi và hỗ trợ tích cực từ phía lãnh đạo cấp cao là vô cùng cần thiết.

Mặc dù được mô tả như một thước đo hiệu quả tài chính, hơn thế còn là thước đo có thể tính toán được trên lí thuyết, nhưng cần nhớ rằng, quản lí dựa trên giá trị không phải để tạo ra các con số cụ thể giống tăng trưởng vốn nói chung.

Thực hiện mô hình quản lí dựa trên giá trị có thể phức tạp, đặc biệt cần đến thông tin về dòng tiền tương lai. Quản lí dựa trên giá trị có thể nhấn mạnh vào giá trị cổ đông và tập trung việc tạo ra tiền trong ngắn hạn.

(Tài liệu tham khảo: Những mô hình quản trị kinh điển, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)