Phương pháp ma trận BCG (Boston Consulting Group) là gì? Các nhóm đơn vị kinh doanh

Hình minh họa (Nguồn: Nghĩa Huỳnh)

Phương pháp ma trận BCG (Boston Consulting Group) 

Khái niệm

Phương pháp ma trận BCG viết tắt của từ trong tiếng Anh là Boston Consulting Group.

Phương pháp ma trận BCG hay ma trận tỉ lệ tăng trưởng thị trường và thị phần, được xây dựng nhằm đánh giá các đơn vị kinh doanh chiến lược của doanh nghiệp dựa trên hai chỉ tiêu là: Tốc độ tăng trường của thị trường và thị phần tương đối của doanh nghiệp. 

Thị phần tương đối của doanh nghiệp được xác định dựa trên so sánh thị phần của doanh nghiệp so với thị phần của đối thủ cạnh tranh lớn nhất. 

Các nhóm đơn vị kinh doanh

Với hai chỉ tiêu này mỗi đơn vị kinh doanh sẽ nằm ở một vị trí nhất định trong ma trận. Các SBU sẽ thuộc 1 trong 4 nhóm đơn vị kinh doanh có đặc điểm thị trường sức mạnh cạnh tranh khác nhau và định hướng đầu tư cũng khác nhau.

Nhóm dấu hỏi: Đây là những đơn vị kinh doanh có tốc độ tăng trưởng thị trường cao nhưng thị phần của doanh nghiệp rất nhỏ. Doanh nghiệp phải đánh giá lại để lựa chọn giữa hai hướng có nên đầu tư thêm nhiều hơn để phát triển lên hay loại bỏ.

Nhóm ngôi sao: Là những SBU có thị trường tăng trưởng cao và doanh nghiệp cũng có thị phần lớn - đang dẫn đầu thị trường. Đây là những đơn vị kinh doanh quyết định tương lai của doanh nghiệp cần đầu tư nguồn lực để duy trì vị trí dẫn đầu.

Nhóm bò sữa: Là những đơn vị kinh doanh có tốc độ tăng trưởng của thị trường thấp (bão hòa) nhưng doanh nghiệp lại có thị phần lớn. Đây là những SBU cung cấp dòng thu nhập lớn nhất mà không cần đầu tư thêm nhiều.

Nhóm điểm chết/con chó: Những đơn vị kinh doanh nằm ở điểm chết với thị phần nhỏ và thị trường không tăng trưởng. Doanh nghiệp chắc chắn phải xem xét để loại bỏ những đơn vị kinh doanh này.

Cơ cấu các đơn vị kinh doanh của doanh nghiệp sẽ nói lên sức khỏe của nó. Doanh nghiệp sẽ không tồn tại được nếu có quá nhiều đơn vị kinh doanh thuộc nhóm dấu hỏi và con chó và quá ít đơn vị kinh doanh thuộc nhóm bò sữa và ngôi sao.

Mỗi đơn vị kinh doanh cũng thường phát triển theo qui luật từ nhóm dấu hỏi được đầu tư để phát triển thành ngôi sao, sau đó qua thời gian đơn vị kinh doanh thành bò sữa cung cấp thu nhập cho doanh nghiệp, cuối cùng do các biến đổi của thị trường và ngành kinh doanh sẽ trở thành những điểm chết và bị loại bỏ.

(Tài liệu tham khảo: Giáo trình Quản trị Marketing, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân)