Nút thắt cổ chai (Bottleneck) là gì? Tác động của nút thắt cổ chai

Hình minh họa. Nguồn: Runrun.it

Nút thắt cổ chai (Bottleneck)

Định nghĩa

Nút thắt cổ chai hay nút cổ chai trong trong tiếng Anh là Bottleneck.

Nút thắt cổ chai là điểm tắc nghẽn trong hệ thống sản xuất, chẳng hạn như dây chuyền lắp ráp hoặc đường truyền máy tính.

Nút thắt cổ chai xảy ra khi khối lượng công việc đến quá nhanh và vượt quá khả năng xử lí của quá trình sản xuất. Sự thiếu hiệu quả gây ra bởi nút thắt cổ chai thường tạo ra sự chậm trễ và chi phí sản xuất cao hơn.

Thuật ngữ "nút thắt cổ chai" lấy ý tưởng từ hình dạng điển hình của chai. Cổ chai là điểm hẹp nhất, là nơi dễ xảy ra tắc nghẽn nhất, làm chậm dòng chảy của chất lỏng trong chai.

Tác động của nút thắt cổ chai

- Một nút thắt cổ chai có thể có tác động đáng kể đến qui trình sản xuất như việc kéo dài thời gian và tăng chi phí sản xuất.

- Các công ty thường phải đối mặt với nguy cơ bị tắc nghẽn khi họ bắt đầu quá trình sản xuất sản phẩm mới. Những sai sót trong qui trình phải mất thời gian để xác định và sửa chữa, tình huống này đòi hỏi sự xem xét kĩ lưỡng và tinh chỉnh hơn.

- Nút thắt cổ chai cũng có thể phát sinh khi nhu cầu tăng đột biến và vượt quá khả năng sản xuất của các nhà máy hoặc nhà cung cấp của công ty.

Chẳng hạn, một số nhà phân tích theo dõi Tesla Motors (TSLA) lo ngại rằng việc sản xuất xe hơi thế hệ đầu tiên sẽ bị chậm lại do những thay đổi trong dây chuyền sản xuất. Gần đây, Tesla phải đối mặt với một nút thắt cổ chai, các đơn đặt hàng trước Model 3 tạo ra những đơn đặt hàng tồn đọng trong thời gian sản xuất.

Ví dụ

Giả sử một nhà sản xuất đồ nội thất vận chuyển gỗ, kim loại và các nguyên liệu thô khác vào sản xuất, sau đó sử dụng nhân công và máy móc để sản xuất và lắp ráp đồ nội thất.

Khi sản xuất hoàn tất, hàng hóa thành phẩm được lưu trữ trong kho. Chi phí tồn kho kết chuyển sang giá vốn hàng bán khi đồ nội thất được bán cho khách hàng.

Nếu có một nút thắt cổ chai khi bắt đầu quá trình sản xuất, nhà sản xuất đồ nội thất không thể dịch chuyển đủ nguyên vật liệu vào qui trình, điều đó có nghĩa là máy móc không hoạt động và những người làm công ăn lương không làm việc hiệu quả, tạo ra tình trạng sử dụng không đúng tài nguyên.

Điều này làm tăng chi phí sản xuất, cũng như thể hiện chi phí cơ hội tiềm năng rất lớn và rất có thể sản phẩm hoàn thành không thể giao cho khách hàng đúng thời hạn.

Kết luận

- Việc xác định và phân tích được nguyên nhân gây ra nút thắt cổ chai có ý nghĩa quan trọng đối với doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất.

- Việc xác định được nguyên nhân của vấn đề sẽ giúp loại bỏ được những lãng phí, tắc nghẽn bởi các qui trình không cần thiết hoặc không hiệu quả, từ đó không chỉ loại bỏ các nút thắt mà còn giúp các doanh nghiệp đưa ra các biện pháp cải tiến qui trình sản xuất nói chung.

- Một số phương pháp nhằm xác định nút thắt cổ chai thường được các doanh nghiệp áp dụng hiện nay là: Phương pháp 5 Tại sao (5 Whys), phân tích nguyên nhân gốc rễ (Root Cause Analysis) và phân tích ngược (Backward analysis).

(Tài liệu tham khảo: Investopedia)