Năm cơ sở (Base year) là gì? Đặc điểm

Ảnh minh họa. Nguồn: The Indian Express.

Năm cơ sở

Khái niệm

Năm cơ sở trong tiếng Anh là Base year.

Năm cơ sở là năm đầu tiên trong chuỗi năm tính chỉ số kinh tế hoặc tài chính. Năm cơ sở mới và cập nhật nhất được đặt ra định kì để giữ cho dữ liệu của một chỉ số cụ thể có hiệu lực. Bất kì năm nào cũng có thể là năm cơ sở, nhưng các nhà phân tích thường chọn những năm gần đây.

Đặc điểm của năm cơ sở

Một năm cơ sở được sử dụng để so sánh thước đo hoạt động kinh doanh hoặc chỉ số kinh tế. Ví dụ: để tìm tỉ lệ lạm phát giữa năm 2013 và 2018, 2013 là năm cơ sở hoặc năm đầu tiên trong khoảng thời gian đó. Năm cơ sở cũng có thể được dùng để mô tả điểm bắt đầu từ thời điểm tăng trưởng hoặc đường cơ sở để tính doanh số bán hàng cùng cửa hàng.

Nhiều tỉ lệ tài chính dựa trên sự tăng trưởng vì các nhà phân tích muốn biết một con số cụ thể thay đổi bao nhiêu từ giai đoạn này sang giai đoạn tiếp theo. Phương trình tính tốc độ tăng trưởng là (Năm hiện tại - Năm cơ sở) / Năm cơ sở. Quá khứ, trong các phân tích tỉ lệ, là thời kì cơ sở. 

Phân tích tăng trưởng là một cách thường được sử dụng để mô tả hiệu suất của công ty, đặc biệt là bán hàng. Nếu công ty A tăng doanh số từ 100.000 USD lên 140.000 USD, điều này có nghĩa rằng công ty đã tăng doanh số lên 40% trong đó 100.000 USD đại diện cho giá trị của năm cơ sở.

Ứng dụng của năm cơ sở trong việc tính doanh số bán hàng cùng cửa hàng

Các công ty luôn tìm cách để tăng doanh số. Một cách mà các công ty tăng doanh số thường làm là mở các cửa hàng hoặc chi nhánh mới. Các cửa hàng mới có tốc độ tăng trưởng cao hơn bởi vì chúng bắt đầu từ con số 0, và mỗi một giao dịch bán hàng ở cửa hàng mới lại góp phần vào sự tăng trưởng. Do đó, các nhà phân tích thường hay xem xét các yếu tố bổ sung như doanh số bán hàng cùng cửa hàng tăng bao nhiêu. Đây cũng dược gọi là so sánh doanh số bán hàng giữa các cửa hàng tương đương.

Trong các tính toán doanh số bán hàng giữa các cửa hàng tương đương, năm cơ sở đại diện cho thời điểm bắt đầu của số lượng cửa hàng, và doanh số mà các cửa hàng đã tạo. Ví dụ, nếu công ty A có 100 cửa hàng bán được 100.000 USD vào năm ngoái, thì mỗi cửa hàng đã bán được 10.000 USD. Đây là năm cơ sở. Nếu tính theo phương pháp này, năm cơ sở xác định doanh số cơ sở và số lượng cơ sở của các cửa hàng. 

Nếu công ty A mở thêm 100 cửa hàng trong năm tiếp theo, các cửa hàng này tạo ra 50.000 USD, nhưng doanh số bán hàng cùng cửa hàng giảm 10%, từ 100.000 USD xuống còn 90.000 USD. Công ty có thể báo cáo tăng trưởng 40% doanh số từ 100.000 USD đến 140.000 USD, nhưng các nhà phân tích có kinh nghiệm sẽ quan tâm nhiều hơn đến sự sụt giảm 10% trong doanh số bán hàng cùng cửa hàng.

(Theo Investopedia)