Kế hoạch tăng trưởng kinh tế phù hợp là gì?

Kế hoạch tăng trưởng kinh tế phù hợp

Khái niệm

Kế hoạch tăng trưởng kinh tế phù hợp là kế hoạch mà các chỉ tiêu lập ra được xây dựng dựa trên các giới hạn tối đa về khả năng nguồn lực hạn chế. 

Phân biệt với kế hoạch tăng trưởng kinh tế tối ưu và minh họa

Sự khác nhau giữa kế hoạch hóa tăng trưởng hợp lí và kế hoạch hóa tối ưu có thể được minh họa bằng một ví dụ đơn giản. 

Khi một người du lịch có hai tuần nghỉ hè và 5 triệu đồng, cô ta phải tìm hiểu xem với số tiền và thời gian như vậy thì cô ta có thể đi đến vùng nào trong đất nước Việt Nam để nghỉ ngơi. 

Kế hoạch phù hợp với cô ta chính là những địa điểm phù hợp với khả năng mà cô ấy có (5 triệu đồng và hai tuần lễ). 

Sự phù hợp này sẽ trở thành tối ưu nếu như đặt vấn đề theo một cách khác: Người du lịch có thể đi đâu và thăm gì trong 2 tuần với số tiền là 5 triệu đồng của mình? Cô ta có thể sử dụng tối ưu khả năng của mình như thế nào?

Kế hoạch phù hợp có thể minh họa bằng đường giới hạn khả năng sản xuất: 

Giời hạn khả năng sản xuất thể hiện đầu ra có thể đạt được một cách tối ưu của hai loại hàng hóa X và hàng hóa Y với năng lực sản xuất (vốn) đã cho và thời gian qui định là 1, 5 hay 20 năm. 

Nền kinh tế có thể sản xuất nhiều sản phẩm Y lên và ít sản phẩm X đi nhưng phải lấy bớt năng lực sản xuất (đất, vốn, lao động) của bộ phận sản xuất các sản phẩm X sang bộ phận sản xuất các sản phẩm Y. 

Các mô hình phù hợp sẽ đảm bảo cho mỗi kế hoạch lập ra từ các mô hình đó có thể nằm bên trong đường giới hạn khả năng sản xuất của nền kinh tế như điểm A hoặc tốt nhất là nằm trên đường giới hạn ngân sách như điểm B. Mỗi điểm nằm ngoài giới hạn ngân sách như điểm C gọi là một kế hoạch không phù hợp.

Hai nhà kinh tế học Harrod và Domar khi xây dựng mô hình tăng trưởng - đầu tư đã gọi kế hoạch tăng trưởng kinh tế phù hợp là kế hoạch tăng trưởng được đảm bảo tức là kế hoạch được xây dựng và khống chế bằng khả năng tích lũy, tiết kiệm của nền kinh tế. 

Nếu con số kế hoạch tăng trưởng được xác định trong điều kiện sử dụng hết nguồn lực (trong hình là điểm B) thì gọi là kế hoạch tăng trưởng bảo đảm chặt chẽ. 

(Tài liệu tham khảo: Kế hoạch hóa phát triển, GS.TS. Ngô Thắng Lợi, NXB Đại học Kinh tế Quốc dân, 2019)